ماه رجب در سیره امام‌رضا(ع) | از روزه‌داری تا زیارت بافضیلت

به گزارش شهرآرانیوز، با فرارسیدن ماه مبارک رجب، یکی از ارزشمندترین و معنوی‌ترین مقاطع سال در تقویم اسلامی، فرصتی تازه برای بازگشت به خویشتن، تقویت ایمان و بهره‌مندی از رحمت بی‌کران الهی پیش روی مؤمنان قرار می‌گیرد. این ماه که در روایات اهل‌بیت(ع) به‌عنوان آغازی برای سیر معنوی و مقدمه‌ای برای ورود به ماه‌های پرفضیلت شعبان و رمضان معرفی شده، جایگاهی ویژه در فرهنگ عبادی مسلمانان دارد. در همین راستا، بررسی نگاه و سیره اهل‌بیت(ع)، به‌ویژه امام‌رضا(ع)، به فضیلت‌ها و اعمال این ماه می‌تواند راهگشای بهره‌برداری هرچه عمیق‌تر از برکات آن باشد؛ موضوعی که مرتضی انفرادی، پژوهشگر علوم اسلامی، در گفت‌وگویی با شهرآرانیوز به تبیین ابعاد مختلف آن پرداخته است.

انفرادی با تبیین جایگاه والای ماه مبارک رجب در آموزه‌های اسلامی و سیره عملی اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع)، این ماه را از جمله بافضیلت‌ترین و پربرکت‌ترین ایام سال دانست و اظهار کرد: در نگاه معارف اسلامی، «ایام‌الله» فرصت‌هایی الهی برای بازگشت، خودسازی و تقرب به پروردگار هستند و اهل‌بیت(ع) همواره بر بهره‌گیری حداکثری از این ایام با انجام اعمال عبادی، مستحبات، دعا و نیایش تأکید داشته‌اند. ماه رجب نیز از جمله این ایام خاص است که ظرفیت بالایی برای رشد معنوی انسان فراهم می‌کند.

وی با اشاره به جایگاه ممتاز ماه رجب در منظومه اعتقادی اسلام افزود: این ماه بر اساس منابع معتبر روایی و تاریخی، از احترام و قداست ویژه‌ای برخوردار است و در سیره امامان معصوم (ع) توجهی خاص به آن شده است. امام‌رضا(ع) به‌عنوان «عالم آل محمد (ص)» نگاه ویژه‌ای به ماه رجب داشتند و در روایات متعددی، این ماه را زمان نزول رحمت، مغفرت و لطف الهی معرفی کرده‌اند؛ به‌گونه‌ای‌که درهای رحمت خداوند در این ایام بیش از پیش به روی بندگان گشوده است.

عظمت ماه رجب

این پژوهشگر علوم اسلامی در ادامه با اشاره به اعمال عبادی موردتأکید در این ماه تصریح کرد: روزه‌داری یکی از بافضیلت‌ترین اعمال در ماه رجب است که امام‌رضا(ع) بر آن تأکید فراوانی داشته‌اند. در روایات نقل‌شده از ایشان، ثواب‌های عظیم و آثار معنوی گسترده‌ای برای روزه این ماه بیان شده است. به‌ویژه روزه‌گرفتن در روز بیست‌وهفتم ماه رجب که مصادف با عید سعید مبعث پیامبر اکرم (ص) است، از جایگاهی خاص برخوردار بوده و امام‌رضا(ع) ثواب آن را برابر با هفتاد سال روزه‌داری دانسته‌اند؛ امری که نشان‌دهنده عظمت این روز و پیوند عمیق آن با بعثت پیامبر رحمت(ص) است.

انفرادی با اشاره به جایگاه ماه رجب در تقویم قمری اسلام اظهار کرد: ماه رجب یکی از چهار ماه حرام است که در کنار ذی‌القعده، ذی‌الحجه و محرم، از حرمت و احترام ویژه‌ای برخوردار است. این حرمت نه‌تنها در احکام فقهی، بلکه در فرهنگ و تاریخ اسلامی نیز انعکاس یافته و نشان‌دهنده اهمیت ویژه این ماه در میان مسلمانان است. افزون بر این، ماه رجب میزبان رخدادهای بزرگ، تاریخی و سرنوشت‌سازی است که هریک به‌تنهایی بر قداست آن می‌افزاید؛ از جمله میلاد امام محمدباقر(ع)، میلاد امیرالمؤمنین علی(ع)، عید عظیم مبعث پیامبر اکرم (ص) و چندین واقعه مهم دیگر که نقش مهمی در تاریخ اسلام داشته‌اند.

وی ادامه داد: نخستین روز ماه رجب با میلاد مبارک امام محمدباقر(ع)، پنجمین امام شیعیان و ملقب به «باقرالعلوم» همراه است. این لقب بیانگر جایگاه بی‌بدیل آن حضرت در گسترش و تبیین علوم اسلامی است. در میان ائمه معصومین(ع)، دو امام بزرگوار یعنی امام‌باقر(ع) و امام‌رضا(ع) بیش از دیگران با علم، دانش و نشر معارف دینی شناخته می‌شوند و القابی همچون «باقرالعلوم» و «عالم آل محمد (ص)» گواه روشنی بر نقش محوری آنان در پاسداری و ترویج معارف ناب اسلامی است.

پیوند خاص ماه رجب با زیارت امام‌رضا(ع)

انفرادی با اشاره به پیوند خاص ماه رجب با زیارت امام رضا (ع) گفت: در روایات اسلامی، ماه رجب به‌عنوان ماه زیارتی مخصوص امام هشتم شیعیان معرفی شده است. در روایتی از امام جواد (ع)، درباره فضیلت زیارت امام رضا (ع) در این ماه سؤال می‌شود و ایشان در پاسخ می‌فرمایند: «زیارت امام رضا (ع) در ماه رجب، بافضیلت‌ترین عمل به‌شمار می‌رود». این روایت نشان‌دهنده اهمیت ویژه زیارت در این ماه و نقش آن در تقویت پیوند معنوی میان مؤمنان و اهل‌بیت (ع) است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: تأکید ویژه امام رضا (ع) بر ماه رجب به‌عنوان ماه رحمت الهی و سفارش مؤکد ایشان به اعمالی همچون روزه‌داری، دعا و زیارت، بیانگر جایگاه ممتاز این ماه در سیره رضوی است. ازاین‌رو، شایسته است مؤمنان با شناخت هرچه بیشتر فضیلت‌های ماه رجب، از فرصت‌های معنوی آن بهره‌مند شوند و با تقویت ارتباط خود با خداوند و اهل‌بیت (ع)، زمینه تعالی روحی و تقرب الهی را فراهم آورند.