به گزارش شهرآرانیوز؛ تیروئید، غده کوچک پروانهای شکلی در جلوی گردن است که با ترشح هورمون به تنظیم انرژی و سوختوساز در بدن کمک میکند. بهعبارتی غیرمستقیم بر همه اعمال بدن تأثیر میگذارد. وقتی این غده به میزان کافی هورمون ترشح نکند، ما با وضعیتی روبهرو میشویم که به آن کمکاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم میگویند.
وضعیتی که براساس آمارهای وزارت بهداشت از هر صدنفر دوتا سه نفر درگیر آن هستند. نشانههای این بیماری در درازمدت پدیدار میشود، ازاینرو معمولا در سایه ناآگاهی ما خیلی دیر هم تشخیص دادهشده و عوارض زیادی برجا میگذارد. بدنیست بدانید که ۶۰ درصد بیماران تیروئیدی از بیماری خود اطلاعی ندارند. بااینهمه، خوشبختانه با یک درمان دارویی ساده میتوان آن را کنترل کرد. بیماریای که امروز بهمناسبت روزجهانی کمکاری تیروئید میخواهیم قدری درباره آن با شما صحبت کنیم.
نشانههای کمکاری تیروئید
- احساس خستگی
- درد مفاصل و عضلات
- افزایش وزن
- یبوست
- ازدست دادن میل جنسی
- ریزش مو
- شکننده شدن موها و ناخنها
- خارش و خشکی پوست
- کاهش ضربان قلب
- مشکلات یادگیری و حافظه
- افسردگی
- خواب رفتن دست و پا
- سرگیجه
- خونریزی ماهیانه شدید و نامنظم (بانوان)
- ترشح شیر از سینهها (بانوان)
نشانههای کمکاری تیروئید در نوزادان
- زرد شدن پوست و چشمها
- یبوست و خشکی پوست
- تغذیه ضعیف
- سرد شدن پوست
- کاهش گریه و تنفس با صدای بلند
- خوابیدن مکرر یا کاهش فعالیت
- ایجاد نقاط نرم و بزرگ روی سر
- بزرگ شدن زبان
- کوتاهتر ماندن قد از حد متوسط
- رشد دیرتر دندانهای دائمی
- بلوغ دیررس
- کند شدن رشد ذهنی
- کند شدن ضربان قلب
- شکننده شدن موها
- پف کردن اجزای صورت
- خستگی
- کوچک بودن اندامهای حرکتی مانند دستها و پاها
مهمترین علتهای بیماری
- افراط در درمان پرکاری تیروئید
- برداشتن بخشی از غده تیروئید
- سابقه پرتودرمانی در ناحیه سروگردن
- مصرف برخی داروها (لیتیوم در درمان اختلالات روانپزشکی)
- التهاب غده تیروئید بهعلت اشکال در سیستم ایمنی فرد
- کمبود ید
پیامدهای بیماری
- اختلال در حفظ تعادل
- افزایش خطر بیماریهای قلبی و سطح کلسترول بد
- ایجاد ناباروری
- درد مفاصل
- اختلال در سلامت روان مانند تأثیر بر حافظه و تمرکز
- کاهش سوختوساز و بروز چاقی
- آسیب به اعصاب محیطی
- گواتر
{$sepehr_key_177882}
عوارض بیماری بر زنان باردار
- پرفشاری خون و دیابت بارداری
- جدا شدن زودرس جفت و خونریزی پس از زایمان
- سقط جنین، مردهزایی و زایمان زودرس با تولد نوزاد کموزن
***
زنان > مردان
کمکاری تیروئید در زنان و افراد بالای شصتسال شایعتر از دیگر گروههاست.
یک از ۳۰۰۰ نفر
پایشهای بدو تولد در کشورمان نشان میدهد از هر ۱۵۰۰ تا ۳ هزار نوزاد یکی به کمکاری تیروئید مبتلاست.
۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰
حدود ۱۰۰ میلیـون نفر در دنیا ید کافی دریافت نمیکنند. ماده شیمیایی که کمبود شدید آن با کمکاری تیروئید همراه است.
۵ تا ۱۱ درصد
۵ تا ۱۱ درصد زنان در فاصله کوتاهی پس از زایمان به التهاب تیروئید مبتلا میشوند که یک وضعیت موقتی است.
شایعترین اختلال
کمکاری تیروئید رایجترین اختلال تیروئیدی در نوزادان، کودکان و نوجوانان است.
چند هفته تا چند ماه
نشانههای کمکاری تیروئید در نوزادان در چند هفته یا چند ماه اول پس از تولد ظاهر میشود.
۴ برابر بیشتر
خطر ابتلابه کمکاری تیروئید در اواخر دوران کودکی یا در نوجوانی در دخترها چهار برابر بیشتر از پسرهاست.
۶ ماه یکبار
افراد مبتلابه کمکاری تیروئید هر ششماه یکبار باید آزمایش خون جدید بدهند تا در صورت نیاز میزان داروی مصرفیشان تنظیم شود.
***
گروههای پرخطر و درمعرض بیماری
- زنان
- افراد با سابقه بیماری خانوادگی
- نژاد سفید یا آسیایی
- افزایش سن
- افرادی با تجربه سفیدی زودهنگام مو
- مبتلایان به اختلالات خودایمنی مانند دیابت نوع یک، MS و روماتیسم مفصلی
- مبتلایان به برخی بیماریها مانند سلیاک، کمخونی بدخیم و سندرم داون، شوگرن و ترنر
روشهای تشخیص بیماری
- معاینه بدنی
- آزمایش خون
آزمایش خون چه میگوید
اگر در برگه آزمایش خون سطح TSH بالا و ۴ T پایین باشد، تشخیص کمکاری تیروئید قطعی است.
درمان = ندارد
هیچ راهی برای درمان کامل کمکاری تیروئید وجود ندارد. با این حال، میتوان راحت آن را کنترل کرد، برای این منظور میتوان:
- استفاده از درمانهای پزشکی مانند مصرف تیروکسین سنتتیک و ید
- داشتن یک رژیم غذایی متنوع و متعادل
{$sepehr_key_177883}
چند نکته مهم برای یادآوری
بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید.
از کم و زیادکردن میزان داروی تجویزی بپرهیزید. مصرف بیش از حد داروهای تیروئید میتواند مشکلات جدی مانند پوکی استخوان ایجاد کند.
کمکاری تیروئید علتهای زیاد و گاه کنترل نشدنی دارد، ولی میتوان با پیروی از یک سبک زندگی سالم مانند داشتن رژیمغذایی سرشار از ید و سلنیوم، کنترل استرس و پرهیز از قرارگیری در معرض پرتوها خطر ابتلا به آن را کاهش داد.
اگر مبتلابه کمکاری تیروئید نیستید با بالاتر رفتن سن حتما سالی یکبار برای تشخیص بیماری آزمایشخون بدهید.
مصرف لووتیروکسین در دوران بارداری بیخطر است. اگر باردار و مبتلا به کـمکاری تیروئید هستید نباید بههیچ وجه داروی خود را قطع کنید.