خیل نسب میه منصب رِ نگا دره
برگردان: نسب و اصالتی شایسته لازم است تا فرد بتواند مقام و مسئولیتی را حفظ کند.

 

مسئله اصالت و نژادگی برای مردمان جلگه جام (و چه بسا همه جای ایران) همواره از جایگاه ویژه‌ای در زندگی، کار و مسئولیت‌های اجتماعی برخوردار بوده است. از این رو کسی که در موقعیت و مقامی قرار می‌گرفته می‌بایست با تکیه بر خصال و ارزش‌های ذاتی خود که از خانواده و نیاکان اصیل به ارث برده آن مقام و موقعیت را محفوظ نگاه می‌داشته است. این نکته مربوط به شرایطی است که آن انتخاب یا انتصاب مسئول بر مبنای شایستگی‌های فردی بوده و نه ارتباطات قومی و فامیلی یا حتی بازی‌های سیاسی و امثال آن؛ بنابراین کسی که در نظر مردم از جایگاه و پایگاه اجتماعی برتر برخوردار بوده و مقبولیت عام داشته است به مقام و منصبی متناسب با توانایی‌های خود منصوب می‌شده و مادام که با درست کاری و رعایت حقوق مردم و تکیه بر خصال نیک فردی و اصالت خانوادگی پاسخ گوی نیاز‌ها و مشکلات مردم بوده است بر آن پست باقی می‌مانده و به خدمت خود ادامه می‌داده است. بدیهی است که شخصیت فرد ابتدا در جمع خانواده شکل می‌گیرد، خانواده‌ای که اعضای آن بر همین مبنا از بزرگان قوم، اخلاق و منش‌های پسندیده را فرا گرفته اند.

 

پس به فردی که از صفات شایسته ای، چون مردم داری، امانت داری، صداقت، جوانمردی و مروت بهره‌مند باشد نژاده یا اصیل و به اصطلاح صاحب نسب گفته می‌شود که می‌تواند مقام و منصب را مشروط به استواری آن بر مبنای همان صفات پسندیده حفظ کند. این مثل و موارد مشابه آن به دورانی از تاریخ این جلگه اشاره دارد که ارزش‌های اصیل انســــانی مبـــنای اصـــلـــی اعـــطای موقعیت‌های اجتماعی، مقامات دولتی و ... بوده است.