کافی است همه بخواهیم

فرهنگ از جمله واژه‌هایی است که اگر از مخاطبان معنای آن را سؤال کنیم، پاسخ‌های متفاوتی دریافت خواهیم کرد. بخشی از این موضوع به گستردگی حیطه اثربخشی فرهنگ در جامعه برمی گردد و بخشی نیز به برداشت‌های شخصی افراد مربوط می‌شود، البته در اینجا نمی‌خواهیم به تبیین واژه فرهنگ بپردازیم.
نگاهی گذرا به مسائل و موضوعات اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی، این واقعیت را آشکار می‌کند که فرهنگ بخش جدانشدنی همه این عرصه هاست و با وجود جایگاه مستقل، سطح اثربخشی خوبی در جامعه به خود اختصاص داده است.

سبک زندگی به عنوان یکی از مسائل مهم و اساسی حیات بشر امروز که عامل برداشت‌های ذهنی و رفتاری درباره یک جامعه نیز هست، به عنوان موضوعی کاملا اجتماعی وابستگی شدیدی به فرهنگ دارد.
گوینده این جمله که «شهر موجودی زنده است» مشخص نیست، اما این امر واقعیتی انکارناپذیر است و این موجود زنده ظرفیت‌هایی دارد که اگر به درستی از آن استفاده نشود، به سمت تغییر و شاید نابودی آن ظرفیت خواهد رفت.

مشهدالرضا (ع) را به عنوان جهان شهری اصیل و با قدمتی بیش از ۱۰۰۰ سال و به دلیل وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) و بزرگانی همچون فردوسی، علمای مطرح جهان اسلام، حوزه علمیه کهن و... می‌توان به عنوان جهان شهری با ظرفیت‌های معنوی، ادبی، هنری و حتی سیاسی و اقتصادی مطرح کرد. نگارنده معتقد است با عنایت به این جایگاه، شهروندان مشهدی باید تفاوت‌هایی با شهروندان شهر‌های دیگر داشته باشند و این تفاوت که بخشی از آن برگرفته از ظرفیت‌های محیطی است، باید محسوس باشد.

میزبانی بیش از ۳۰میلیون زائر داخلی و خارجی در طول سال ظرفیتی بی نظیر است که تاکنون به برخی ابعاد اقتصادی و اجتماعی آن پرداخته شده، اما متأسفانه کمتر به عنوان فرصت انتقال فرهنگ به آن نگاه شده است. در جهان شهر مشهد کسبه و بازاریان، معلمان و استادان دانشگاه، بانوان شاغل و خانه دار، کارمندان و بازنشستگان، مدیران و کارگران و حتی جوانان و نوجوانان باید با نمونه‌های مشابهشان در دیگر شهر‌های داخل و خارج از کشور متفاوت باشند و به عنوان الگو مطرح شوند.
البته این نیز واقعیت است که وظیفه فرهنگ سازی و حفظ فرهنگ و انتقال آن با یک گروه، قشر و طیف خاص و حتی دستگاه اجرایی مشخص نیست و همه باید به عنوان قطعات پازل شهری نقششان را ایفا کنند و نباید این مهم را فقط و فقط از مدیریت شهری خواست.

استفاده از ابزار‌های فرهنگی و مراقبت در مقابل پالس‌های منفی و اشتباهاتی که موجب گسستگی فرهنگی اجتماعی می‌شود، باید همواره مدنظر باشد. تقویت احساس مسئولیت در فبال شهر، مسائل شهری و شهروندان می‌تواند علاوه بر زمینه سازی افزایش دل بستگی به شهر، امکان عدالت گستری، مهرورزی و ایجاد حس خوب عمومی را که از جمله ویژگی‌های سیره رضوی است، بین شهروندان فراهم کند.
عملیاتی کردن این مهم کار سختی نیست، کافی است همه بخواهیم.