ادب همسایگی و آداب هم‌جواری

اینکه می‌گویند ادب، خرجی ندارد، اما همه‌چیز را می‌خرد یا اینکه «ادب با علم گیرد در دلت جای» سخن از مسئله مهمی است که در زندگی ما باید جاری باشد تا در نهایت، جامعه‌ای اخلاقی و روبه‌رشد داشته باشیم.

فرهنگ و هنر در یک زندگی اجتماعی و زیست فرهنگی و از جمله ادب و ادبیات، موضوعی است که باید بار‌ها درباره‌اش گفت و شنید. به‌ویژه ما به عنوان همسایه‌های امام رضا (ع) که مظهر علم و ادب پیامبر (ص) است، باید دست‌کم آراسته به سه نوع ادب باشیم:

ادب حضور و زیارت: این مهم خاص همه زائران به‌ویژه خراسانی‌ها و مشهدی‌هاست که با شناخت مقام امامت و ولایت، ترویج فرهنگ زیارت، طهارت روح و بدن، غسل زیارت داشتن، زیارتنامه خواندن و توجه به معنای آن، ذکر گفتن و صلوات فرستادن، دعا برای همه و قرائت قرآن هنگام حضور در حرم مطهر شکل می‌گیرد.

ادب همسایگی: هم‌جواری با امام رضا (ع) نیز دارای شرایطی است که یک شهروند مشهدی را از سایر افراد ممتاز می‌کند. این گزینه بااهمیت هم خلاصه می‌شود در شناخت و قدر دانستن برکت بزرگ زندگی، یعنی هم‌جواری و تبلیغ عملی فرهنگ، سیره و سبک زندگی امام هشتم (ع).

برای نمونه، در همسایه‌داری و رعایت حقوق همسایه‌ها و شهروندان رضوی باید امام‌رضایی بود و حواسمان باشد از ما رنجش خاطر نداشته باشند. البته توجه به تمیزی شهر امام رضا (ع) به عنوان پایتخت دل‌ها و ترویج و عمل بر اساس تفکر رضوی باید مدنظرمان باشد.

از سوی دیگر، همه‌جا امام هشتم (ع) را شاهد و ناظر اعمال و رفتار خود بدانیم و در مسائل فرهنگی و اجتماعی مانند نماز، حجاب، پاکدستی، نظافت، رعایت حق مردم، چشم‌پاکی و خیانت نکردن در امانت و کم‌کاری و کم‌فروشی دقت کنیم. همه‌جای مشهد را محل خدمت به زائران، و خودمان را خادم‌الرضا (ع) بدانیم.

ادب فرهنگی و هنری: باید سعی کنیم خودمان را شاگرد علم امام هشتم (ع) بدانیم و تلاش کنیم از این گفتار ایشان که «عالم آل محمد» لقب یافته است به‌خوبی و در تراز آن حضرت استفاده کنیم و جنبه‌های دانشی در تفکر و زندگی‌مان را از علم او بخوانیم، بدانیم و پیاده کنیم تا بتوانیم فرهنگ رضوی را به‌درستی تبلیغ کنیم.

به نظر می‌رسد باید برای ادبیات رضوی فعالیت کنیم و چاپ و نشر کتاب، شعر گفتن، حفظ و خوانش شعر‌ها و نوشتن و نشر خاطرات کرامت‌ها و داستان‌های حرم و تاریخ مشهد و مسائلی از این قبیل را ادامه دهیم.

بنابراین، ترویج فرهنگ و احادیث رضوی از هر طریق ممکن و با استفاده از فضای مجازی، بیان چهره‌به‌چهره و حضور در هیئت‌های مذهبی، ایجاد فضای مناسب برای ترویج گفتار حضرت رضا (ع) و تبدیل فرمایش‌های رضوی در قالب شعر و ادب و تشویق هنرمندان، شاعران، نویسندگان و اهل پژوهش به فعالیت در همه این بستر‌ها و زمینه‌ها که نیرو‌های نخبه و فرهیخته بتوانند روی سایر قشر‌ها اثر مثبت بگذارند ضرورت دارد.