فرزانه شهامت| تعاون، ظرفیتی همچنان بالقوه که به فعلیت رسیدن آن دست‌کم فعلا در حد بایدهای کلامی است. این توصیفی است که از سرجمع مطالب ارائه‌شده در همایش «تجلیل از تعاونی‌های برتر خراسان رضوی» به دست می‌آید. برآوردها حکایت از سهم پنج‌درصدی تعاونی‌ها در اقتصاد کشور دارد در حالی که طبق برنامه پنجم توسعه که 3 سال از اتمام آن می‌گذرد، باید این سهم به 25 درصد می‌رسید. بر اساس گزارشی که محمد سنجری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان‌رضوی، در جلسه مطرح کرد 78 درصد جمعیت استان عضو تعاونی‌های فعال هستند. با وجود این، به گفته علی رسولیان، معاون اقتصادی استاندار، سهم خراسان رضوی در اشتغال‌زایی بخش تعاون 6 درصد از کل کشور است. در گزارش سنجری عددهای دیگری هم مشاهده می‌شد. مثلا سرمایه‌گذاری چهارصدمیلیارد‌تومانی در 7000 تعاونی فعال استان، رتبه دوم استان در کمیت و حجم سرمایه‌گذاری تعاونی‌ها، تولیدی بودن کارکرد 50 درصد از آن‌ها و فعالیت 44 درصد دیگر در بخش خدمات.داده‌های او نشان می‌داد فقط 8 درصد از تعاونی‌های خراسان رضوی با سرمایه‌گذاری 4 میلیارد تومان مربوط به زنان است که توانسته است 6000 فرصت شغلی ایجاد کند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان همچنین به 30 میلیارد تومان تسهیلاتی اشاره کرد که پارسال به 48تعاونی خراسان رضوی داده شده است. این تعداد 0.6 درصد از کل تعاونی‌های استان را تشکیل می‌دهند. سنجری از 180میلیون دلار صادرات سوخت، زعفران، مواد غذایی و مصنوعات چوبی از سوی تعاونی‌های مرزنشینان استان خبر داد و گفت که امسال دولت تسهیلات خوبی برای تعاونی‌ها در نظر گرفته است اما جزئیات بیشتری در این باره ارائه نکرد. او این را هم اضافه کرد که در یک سال اخیر، 291 تعاونی جدید، هر‌یک با میانگین سرمایه‌گذاری 86 میلیون تومان، به جمع تعاونی‌های استان اضافه شده‌‌اند.
از جنگ سوریه تا کالاهای قاچاق
معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مهمان پروازی این همایش بود. علی سرزعیم خبر تازه‌ای برای تعاونی‌ها نداشت. او ترجیح داد به توضیح مسیری بپردازد که چین در 4دهه گذشته طی کرده و با خارج کردن 500 میلیون چینی از فقر، به یک قدرت اقتصادی تبدیل شده است. او با استناد به مقالات علمی گفت: آغاز موفقیت چین نه با سرمایه‌گذاری خارجی بوده است و نه به دلیل مناطق آزاد و مسائلی از این دست. به رسمیت شناختن بازار آزاد به موازات بازار رسمی، تقویت انگیزه افراد برای کار، به رسمیت شناختن سود آن‌ها و تشکیل تشکل‌هایی مشابه تعاونی‌ها نقطه شروع این کشور برای دستیابی به موفقیت‌های کنونی بوده است. سرزعیم افزود: بعضی‌ها فکر می‌کنند اگر سرمایه‌گذاری خارجی نباشد کشور رشد نمی‌کند در حالی که مشکل کشور ما کمبود سرمایه نیست بلکه تخصیص بد سرمایه است. سرمایه‌گذاری خارجی خوب است اما تصور اینکه رشد کشور، مبدأیی بیرونی دارد غلط است. این رشد باید درون‌زا باشد. او به جمله‌ای اشاره کرد که در بحبوحه جنگ سوریه زیاد شنیده می‌شد: اینکه اگر در سوریه نجنگیم، باید در همدان مقابل داعشی‌ها بایستیم. معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: اگر شرکت‌های تعاونی ما بزرگ نشوند و به بازارهای جهانی ورود نکنند، باید با کالاهای قاچاق در سطح عرضه و در داخل مغازه‌ها برخورد کنیم.
دارایی‌های دولت به نرخ سال 85
«25 میلیون میلیارد ریال رقم حسابرسی‌شده اموال دولت در سال 85 است. پس از آن، حسابرسی دیگری انجام نشده است.» آن‌طور که نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی می‌گفت، تمام اموال دولت هم در ارزیابی 13 سال پیش لحاظ نشده است و اگر الان این دارایی‌ها تجدید ارزیابی شود، قطعا بیش از 100 میلیون میلیارد خواهد بود. حجت‌الاسلام نصرا... پژمان‌فر با بیان اینکه باید تعارف را کنار بگذاریم، اضافه کرد: نهاد دولت دارایی‌هایی دارد که توان اداره‌اش را ندارد. در 40 سال گذشته باید دولت را کوچک می‌کردیم و نکردیم. بهترین راه برای استفاده از این دارایی‌ها و نجات اقتصاد کشور، اجرای اصل 44 قانون اساسی است و امن‌ترین ساختاری که می‌شود دارایی‌ها را به آن منتقل کرد تعاونی‌ها هستند.
رکورد تازه سپرده‌های بانکی
پارچه‌نوشته نصب‌شده در سالن مراسم در حالی حضور استاندار خراسان رضوی را خیر مقدم می‌گفت که خبری از علیرضا رزم‌حسینی نبود. معاون اقتصادی وی به نیابت از استاندار پشت تریبون رفت و در سخنانی کوتاه، عبور سپرده‌های بانکی خراسان رضوی از مرز 103 هزار میلیارد تومان را خبر داد و گفت: با همین سرمایه مردمی می‌شود کار کرد. در وهله نخست، با کمک بخش خصوصی، 1125 روستای خراسان رضوی را خواهیم ساخت. علی رسولیان به دیدار اخیر خود با تعاونگران استان اشاره کرد و افزود: فعالان بخش تعاون از قوانینی می‌گویند که اجرا نشده است. این موضوع به‌هیچ‌وجه قابل قبول نیست و در خراسان رضوی این قوانین باید اجرایی شود. سید حسین مجتبوی، رئیس اتاق تعاون خراسان رضوی، نیز در سخنانی با انتقاد از روی زمین ماندن قوانین بخش تعاون و افق تعریف‌شده در برنامه پنجم توسعه مبنی بر سهم بیست‌وپنج‌درصدی تعاونی‌ها در اقتصاد گفت: بین 80 تا 90 درصد قوانین تعاون اجرا نشده است. تعاونی‌ها به پول و تسهیلات نیازی ندارند بلکه از مسئولان پیگیری اجرای قوانین را می‌‌خواهند.
در چهاردهمین دوره تجلیل از تعاونی‌های برتر خراسان رضوی، 1590 تعاونی شرکت کرده بودند. پس از داوری، 24 مورد به عنوان نمونه استانی شدند که در پایان مراسم از آن‌ها تجلیل شد.