محمد هادی طباطبایی یزدی، رییس مرکز آسمان نمای دانشگاه فردوسی مشهد گفت: بر اساس نقشه های نجومی و محاسبات انجام شده، ساعت ۹ و ۱۰ دقیقه روز یکشنبه اول تیر، ماه با گذر در مدار خود در راستای خورشید قرار گرفته و با لبه خورشید تماس خواهد داشت و آغاز خورشید گرفتگی قابل مشاهده در استان خراسان از این ساعت خواهد بود. همچنین در ساعت ۱۱ و ۵۹ دقیق آخرین حضور ماه در مدار همراستای خورشید با زمین رخ خواهد داد و پس از این ساعت ماه از قوس خورشید خارج می شود.
بیشتر بخوانید: خورشیدگرفتگی را آنلاین تماشا کنید
وی ادامه داد: حداکثر گرفت خورشید در ایران در منطقه چابهار(جنوب شرقی کشور) با ۹۵ درصد گرفتگی خواهد بود و تیم‌های رصدی و نجومی برای مشاهده و ضبط آخرین خورشید گرفتگی ایران در قرن ۱۴ شمسی به این منطقه سفر خواهند کرد.
رییس مرکز آسمان نمای دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به مسیر حرکت این رخداد نجومی گفت: این خورشید گرفتگی از نوع حلقوی است و سایه ماه از سمت غرب کشور وارد ایران شده و به سمت شرق حرکت خواهد کرد بر همین اساس بین ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر در بیشتر نقاط کشور آخرین خورشید گرفتگی قرن در ایران قابل مشاهده است.
طباطبایی با اشاره به این پدیده نادر نجومی افزود: خورشید گرفتگی حلقوی نسبت به سایر خورشید گرفتگی‌ها نادر است و بر اساس دوره‌های ساروسی نجوم، تا ۱۴ سال آینده هیچ خورشید گرفتگی در کشور ما رخ نخواهد داد اما در آن زمان شاهد خورشید گرفتگی کاملی بر روی کشور خواهیم بود.
وی ادامه داد: به صورت متوسط هر یک سال و نیم یکبار شاهد خورشید گرفتگی در نقطه‌ای از زمین خواهیم بود که بر اساس محاسبات نجومی زمان و مکان آن مشخص می‌شود.
رییس مرکز آسمان نمای دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به کسوف پنجم دی ماه سال گذشته گفت: بر حسب اتفاق، این دو خورشید گرفتگی به صورت حلقوی در ایران رخ داد چون هر ۱۰۰ سال یک بار این حالت پیش می آید.
اینجا ببینید: تقویم نجومی سال ۹۹ +جدول
طباطبایی افزود: در خورشید گرفتگی (کسوف)، مدار حرکتی ماه بین زمین و خورشید قرار می‌گیرد و سایه ماه بر روی زمین باعث می شود تا قسمتی از زمین در تاریکی قرار گیرد.
وی ادامه داد: در خورشید گرفتگی حلقوی، ماه در مداری دورتر از زمین نسبت به مواقع دیگر قرار دارد و به عبارتی در اوج مدار خود قرار دارد و چون اندازه و قطر ظاهری ماه کوچکتر از خورشید است در زمانی که با خورشید هم مرکز می‌شود توانایی پوشاندن کامل قطر خورشید را ندارد و دور ماه حلقه‌ای درخشان از نور خورشید باقی می ماند که به خورشید گرفتگی حلقوی معروف است.
این رصد گر نجوم گفت: رصد خورشید گرفتگی بدون تجهیزات مناسب، باعث آسیب شدید نور ماورا بنفش و مادون قرمز خورشید به چشم می شود که این صدمات مستعد ایجاد آب مروارید در چشم افراد می‌شود و این که برخی افراد علاقه مند به دیدن خورشیدگرفتگی از وسایلی مانند سی. دی، فلاپی و عینک جوشکاری استفاده می‌کنند کار درستی نیست چون برای دین این پدیده نجومی باید از فیلتر مایلار و یا عینک های مخصوص خورشید گرفتگی استفاده کرد.
طباطبایی یزدی افزود: برای رصد خورشید گرفتگی با تلسکوپ هم نیاز به استفاده از فیلتر وجود دارد زیرا کارکرد تلسکوپ مانند ذره‌بین است که نور را جمع می‌کند و به همین دلیل امکان صدمه زدن آن به چشم نیز وجود دارد.
وی با اشاره به این که خورشید نسبت به سایر اجرام آسمانی نزدیک زمین بیشترین شدت نور را دارد اضافه کرد: به رصدگران پدیده‌های نجومی نیز توصیه می‌شود حتی با استفاده از فیلتر و وسایل نجومی به صورت طولانی مدّت به خورشید نگاه نکنند.