چرا شهرک اقماری جدید؟!

مدیرکل راه‌وشهرسازی خراسان‌رضوی از دستور فوری استاندار برای ساخت یک شهرک اقماری جدید با هدف اسکان سرریز جمعیتی مشهد خبر داده است. این در حالی است که در 2شهرک اقماری مشهد (گلبهار و بینالود) هزاران واحد مسکونی خالی خاک می‌خورد. درباره گلبهار گفته می‌شود بین ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد مسکونی خالی در این شهرک اقماری وجود دارد. شهرک‌های اقماری کلان‌شهرها به شهرهای خوابگاهی نیز مشهور هستند و معمولا ساکنان این شهرها برای کار به کلان‌شهر هم‌جوار می‌روند. کرج یکی از این نمونه‌هاست که گفته می‌شود بین جمعیت روزانه و شبانه آن بیش از 2میلیون نفر فاصله است و البته راه‌های دسترسی متعددی بین کرج و تهران وجود دارد. بنابراین شرط اصلی موفقیت شهرک‌های اقماری وجود سامانه حمل‌ونقل مطمئن، سریع و ایمن تا کلان‌شهر اصلی است که متأسفانه گلبهار از این سامانه محروم است. مردم باید تنها از جاده اصلی و با اتوبوس‌های نامناسب همه‌روزه به مشهد سفر کنند. مترو گلبهار سال‌هاست در دست احداث است اما هیچ‌گاه پیشرفت محسوسی از آن گزارش نشده است.
بر اساس بررسی‌های میدانی نگارنده، متوسط اسکان ساکنان گلبهار که در مشهد شاغل هستند، به کمتر از ۶ماه می‌رسد و علت اصلی بازگشت آن‌ها نبود سامانه حمل‌ونقل است. بسیاری از کسانی که در مشهد شاغل هستند و محل سکونت خود را گلبهار برگزیده‌اند، پس از چند ماه و مواجهه با مشکل حمل‌ونقل ناگزیر از بازگشت شده‌اند.
پیشنهاد می‌شود با توجه به شرایط اقتصادی کشور دوباره هزینه‌های کلانی برای ایجاد شهرک اقماری جدید انجام نشود و به‌جای آن مسئولان استان بر راه‌اندازی هرچه سریع‌تر مترو گلبهار متمرکز شوند تا هزاران واحد مسکونی خالی از سکنه آن به بهره‌برداری برسد و از اتلاف سرمایه‌های کشور جلوگیری شود. همچنین نوسازی سامانه اتوبوس‌رانی فعلی و اختصاص اتوبوس‌های مناسب با نرخ کرایه منطقی می‌تواند به‌عنوان یک راهکار کوتاه‌مدت بررسی شود و روند سکونت در گلبهار را سرعت بخشد، اما مترو چاره اصلی است. در این میان درباره مترو گلبهار- مشهد باید این نکته را مدنظر داشت که بر اساس طرح فعلی این قطار در ایستگاه سه‌راهی طرقبه-شاندیز به خط یک مترو مشهد متصل می‌شود؛ این در حالی است که قطارهای خط یک قطارشهری مشهد 3واگن دارد و مترو گلبهار باید به قطارهایی با ظرفیت ۵واگن مجهز شود و این نبود توازن در ظرفیت قطارها در آینده اختلال جدی ایجاد خواهد کرد؛ درحالی‌که اتصال به خط۳ مترو مشهد در الهیه می‌تواند این مشکل را حل کند. به نظر می‌رسد طراحان مترو گلبهار آمادگی بازنگری در طرح خود را ندارند و در برابر این پیشنهاد مقاومت وجود دارد. انتظار می‌رود استاندار محترم به‌جای اصرار بر ساخت شهرک‌های اقماری جدید و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور برای بهره‌برداری از ظرفیت چندهزار مسکن گلبهار از طریق ایجاد یک سامانه حمل‌ونقل ایمن، مطمئن و سریع و راه‌اندازی سریع مترو گلبهار تدبیری بیندیشد و اقداماتی که با اقتصاد مقاومتی و بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود هم‌خوانی ندارد را از دستور کار خارج کند.