گفت‌وگو با نرگس صفرزاده، کودک صاحب برترین اختراع سال طرح جابربن حیان کشور

شبنم کرمی - «برای دانشمند شدن باید از هر موضوعی راحت نگذریم و درباره هر موضوعی که اطلاعات نداریم، تحقیق سؤال و مطالعه کنیم؛ شاید بتوانیم آن موضوع را با فکر خودمان به شکل ایده‌ای نو تغییر دهیم و وسیله جدیدی درست کنیم.»

این جملات را نرگس صفرزاده، ۱۰ ساله و دانش‌آموز کلاس پنجم مدرسه زنده‌یاد سعید خدادادی، می‌گوید.

او عنوان اثر برتر طرح جابربن‌حیان سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را با نام «تولید برق پاک» در کشور از آن خود کرده است. با نرگس گفتگو کرده‌ایم که می‌خوانید.

برقی برای دوستی با طبیعت

از بچگی خیلی سؤال می‌پرسیدم و در مهد و مدرسه همیشه داوطلب انجام کار‌های جدید بودم. وقتی معلمم از آغاز طرح جابربن‌حیان (دانشمند و شیمی‌دان) خبر داد، تلاش کردم ایده تازه‌ای را عملی کنم.

به این دلیل که کشور ما زیاد برق می‌کند فکر کردم کاری کنم که برقی تولید شود که به محیط زیست آسیب نزند و رایگان باشد؛ بنابراین به سرعت‌گیر‌ها رسیدم که هم زیاد هستند و هم استفاده خاصی از آن‌ها نمی‌شود.

با خودم فکر کردم به جای مدل پرهزینه امروزی آن‌ها که به خودرو‌ها آسیب می‌زنند و از آسفالت و سیمان تولید می‌شوند، بتوانم تیوب‌های بادی و صفحات انعطاف‌پذیر به کار ببرم.

زمانی که خودرو‌های فراوان موجود در خیابان‌ها با یک تا ۲ تن وزن از روی آن‌ها رد می‌شوند، حتی اگر سرعت نداشته باشند، با نیروی وزن خود، سبب خروج باد داخل تیوپ با فشار زیاد و ورود آن به لوله‌ای می‌شوند که باد را به طرف پره توربین هدایت می‌کند.

به این ترتیب، پره می‌چرخد و در نهایت، با استفاده از انرژی باد، برق تولید می‌شود.

ایده اولیه طرح

یک روز که از جاده نیشابور عبور می‌کردیم، با دیدن توربین‌های بادی کنار جاده، برایم سؤال شد که کاربرد این فرفره‌های بزرگ چیست.

پس از توضیحات پدرم، از آن پس تلاش کردم با فوت کردن به هر پره‌ای، تولید برق را آزمایش کنم و آن‌قدر پیگیری کردم تا سرانجام به این نتیجه رسیدم.

پس از اجرای ایده، برای کسب امتیاز گروهی، یکی از دوستانم به نام نازنین‌زهرا گورکانی را به همراهی انتخاب کردم و طرح به مراحل ناحیه و استانی رسید. اکنون هم رتبه برتر کشور را کسب کرده‌ایم.

این طرح را با کمک و راهنمایی پدرم انجام دادم. ماکت آن را از وسایل ساده و دورریختنی بسیار کم‌هزینه در خانه ساختیم.

اختراعی به نام خودم

در مدرسه کسانی بودند که می‌گفتند این طرح عملی نمی‌شود، اما معاونمان، خانم بنکداران، و معلم عزیزم، خانم رنجبر، به من امید و انگیزه بسیاری دادند.

ناامید نشدم و با همکاری و حمایت پدر و مادرم توانستم امیدوارانه پیش بروم. از همه آن‌ها ممنونم!

خوشحالم پس از این همه تلاش، نتیجه مفیدی به دست آوردم و دوست دارم طرحم به نام خودم ثبت و در سراسر دنیا اجرا شود.

یک دانشمند طراح لباس

کلاس اول هم درباره حیوانات اهلی برای طرح جابر تحقیقی انجام دادم که تا مرحله ناحیه پیش رفت. پارسال در مسابقه احکام، نفر برتر استان شدم.

در خانه، اگر فیلم یا برنامه علمی ببینم، برای خودم هرچه آموخته‌ام آزمایش می‌کنم. به آزمایش‌های درس علوم هم خیلی علاقه دارم و همه آن‌ها را انجام می‌دهم.

درس و تکالیفم را منظم انجام می‌دهم. خیاطی، بافتنی، قلاب‌بافی و آشپزی را دوست دارم و تاکنون شال‌گردن، اسکاچ و لیف بافته‌ام. با نمد هم کار می‌کنم.

مدل‌های بافت مو را یاد گرفته‌ام و بعضی از غذا‌ها مثل دمی، ماکارونی و کباب را نیز خودم می‌پزم. در مهدکودک هم روخوانی قرآن را یاد گرفته بودم و در مسابقه قرائت و هم‌چنین حفظ جزء ۳۰ رتبه برتر را به دست آوردم.

قبل از همه‌گیری کرونا، کلاس بوکس می‌رفتم، اما اکنون در مدرسه، ورزش طناب‌زنی را دنبال می‌کنم. در آینده هم دوست دارم طراح لباس شوم.

در خانه همراه برادرم با حیوان اهلی‌ام که بزغاله‌ای سیاه به‌نام «شاخ‌کوتاه» است بازی، و کاردستی هم درست می‌کنیم.