سرخط خبرها
تاجلی‌بیگم، بانوی سیاست‌مدار صفوی که در شاه چراغ دفن است

تاجلی‌بیگم، بانوی سیاست‌مدار صفوی که در شاه چراغ دفن است

  • کد خبر: ۱۷۷۵۵۴
  • ۱۷ آبان ۱۴۰۱ - ۱۸:۳۳
بانو تاجلی بیگم، از بانوان شجاع در دوران صفویه بود و در جنگ‌ها کنار همسرش می‌جنگید.

به گزارش شهرآرانیوز، سال ۱۴۸۸ میلادی در موصل، از قلمرو حاکمان آق‌قویونلو، دختری زاده شد به نام تاجلی‌بیگم که پدرش محمد بیگ ترکمنان بود. بعدها سرنوشت چنان رقم خورد که تاجلی‌بیگم نامش کمال یافت و خوانده ‌شد «نواب علیه تاجلی‌شاه‌بیگی‌خانم». سرنوشت وی چنین بود که در سال ۱۵۰۳ میلادی با مؤسس سلطنت صفویان، شاه اسماعیل اول، ازدواج کرد و بانوی دربار شد.

تاجلی‌بیگم‌خانم همچون همسرش شیعه بود. بانوی دربار صفویه ۳ پسر زاد به نام‌های تهماسب میرزا، بهرام میرزا و سام میرزا، و دخترانی به نام‌های مهین‌بانوخانم و پریخان‌خانم از وی متولد شدند.

تاجلی‌بیگم هوش سرشاری داشت و آشنا به نبرد بود. مهارت بسیاری نیز در شمشیرزنی داشت. چنین بود که همسرش را در جنگ‌ها همراهی می‌کرد. تاجلی‌بیگم در جنگ ایران با ازبکان و جنگ چالدران با عثمانیان حضور داشت. شجاعت و درایت وی مهرش را دوچندان در دل شاه‌اسماعیل نهاده بود چنان‌که شاه صفوی برای شهبانوی خویش شعر می‌سرود.

تاجلی‌بیگم در جنگ چالدران به دست یکی از فرماندهان عثمانی همراه همسر دیگر شاه اسماعیل به نام بهروزه‌خانم اسیر شد، اما بانو تاجلی‌بیگم از درایتش استفاده کرد و در قبال آزادی خویش، یک جفت گوشواره لعل به اسکندرپاشا، سردار سپاه دشمن، داد. اسکندر پاشا نیز وی را آزاد کرد. تاجلی‌بیگم که اسارت درخور وی نبود، بعد از آزادی و قبل از فرار، سر اسکندرپاشا را از تنش جدا کرد و نزد شاه سلیم اول عثمانی فرستاد.

سال ۱۵۲۴ میلادی، شاه اسماعیل اول دار فانی را وداع گفت. بانو تاجلی‌بیگم نیز با کمک سران قزلباش و دیگر بزرگان دربار، فرزندش، تهماسب، را بر تخت سلطنت نشاند. فرزند ده‌ساله بود که تاج‌دار گشت و این‌چنین بانو ملکه مادر شد و لقب «نواب علیه» را کسب کرد.

چون بانو رابط میان شاه و درباریان بود، شاه تهماسب مادرش را «شاه‌بیگی‌خانم» به معنای «والاترین مقام دربار» نامید. قدرت نفوذ تاجلی‌بیگی‌خانم در طول حیات درباری‌اش موجبات فعالیت‌های مذهبی و خیر را نیز برای وی فراهم آورد و از زنان نیکوکار دوران خود بود.

علاوه بر این، به امور عمرانی نیز اهمیت می‌داد. بانو تاجلی‌بیگی‌خانم در سال 1520 میلادی دستور بازسازی حرم حضرت فاطمه معصومه(س) را داد و در همان موقع، ایوان شمالی آن نیز ساخته شد.در سال ۱۵۲۷ به خواست بانو تاجلی‌بیگی‌خانم پل‌دختر بازسازی شد. بنای عمارت گنبد در اردبیل نیز به دستور او ساخته شد. بانو وقف‌هایی هم در دوران حیات خویش انجام داده است که نمایانگر روح بزرگ یک زن سیاست‌مدار در عصر صفوی است.

شاه‌بیگی‌خانم که خود در امور سیاسی درایت داشت، نتوانست حضور پررنگ قزلباشان در امور کشور را تحمل کند. به همین دلیل، قصد کرد از شدت روابط آنان در دربار بکاهد اما قزلباشان از نیت وی آگاه شدند و به مقابله با او برخاستند.

قزلباشان به دلیل حفظ قدرت خود، میان شاه با ملکه مادر دشمنی انداختند و شایعه کردند که تاجلی‌بیگی‌خانم می‌خواهد از قدرت و نفوذش استفاده، شاه تهماسب اول را برکنار کند و بهرام میرزا را به جای او بر تخت شاهی بنشاند.

شاه تهماسب نیز به مادرش بدبین شد و وی را به شیراز تبعید کرد. بانو تاجلی‌بیگم در طول سفر بیمار شد و تنها چند ماه توانست در شیراز زندگانی کند.سرانجام در سال ۱۵۴۰ میلادی در شیراز دیده از جهان فروبست. پیکر بانو تاجلی‌بیگی با احترام در قطعه بی‌بی‌دختران شاه چراغ شیراز به خاک سپرده شد.

ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.