به گزارش شهرآرانیوز؛ در حرم مطهر رضوی ۲۶ رواق وجود دارد که تعدادی از آنها در دوره تیموری، برخی در دوران تاجداری صفویان، چندتایی در روزگار قاجار و اغلبشان در طرح توسعه حرم مطهر رضوی یعنی پس از انقلاب اسلامی ساخته شدهاند. اگر هم میخواهید بدانید رواق چیست، باید خیلی خلاصه بگوییم که رواق به فضاهای سرپوشیده و مسقف اطراف حرم گفته میشود. این رواقها، محلهای مختلفی هستند که زائران برای زیارت، عبادت و استراحت از آنها استفاده میکنند. در سطرهای بعدی، قصه قدیمیترین رواقهای حرم مطهر را مرور کردهایم.
رواق «دارالحفاظ» قدیمیترین رواق حرم امامهشتم (ع) است که در سمت جنوب ضریح قرار دارد و به دستور گوهرشادبیگم در اوایل قرن ۹ هجری قمری ساخته شده است. ازاره دارالحفاظ، سنگ منبتکاری بسیار ظریف و زیبایی است که بالای آن، کتیبهای سنگی با اشعاری از قاآنی جلوه گری میکند. کفپوش دارالحفاظ، سنگ مرمر است و دیوارها کاشیکاری و سقفش، آینهکاریهای زیبایی دارد. از نام این رواق تاریخی برمیآید که در قدیم، محل تجمع حافظان قرآن بوده است.
اندکی پس از دارالحفاظ، «دارالسیاده» ساخته میشود. دارالسیاده را هم که یادگار دوره تیموری در مشهد است، باید دومین رواق حرم امام رئوف (ع) دانست. درواقع از ایوان شمالی مسجد گوهرشاد بهسمت حرم مطهر که مشرف میشویم، از دارالسیاده سر درمیآوریم که یکی از رواقهای بزرگ حرم است. دارالسیاده درکنار دارالحفاظ قرار دارد و دلیل نامگذاریاش هم این بوده است که از قدیم، محل تجمع و تدریس علما، سادات و منسوبان به خاندان امیرالمؤمنین (ع) بوده است. دارالسیاده علاوهبر مسجد گوهرشاد، به راهروی سقاخانه و از آنجا به ایوان طلای نادری و دارالحفاظ هم راه دارد. روایت است که در دارالسیاده در سال ۱۰۸۴ هجریقمری که زلزله مشهد به گنبد حرم مطهر هم آسیب زد، خسارت دید. از اینرو، شاهسلیمان آن را مرمت کرد و بعدها در سال ۱۳۰۰ هجریقمری با آینهکاری زینتش دادند. بالای دری که میان دارالحفاظ و دارالسیاده است، اشعاری به خط نستعلیق نوشته شده است که حاکی از ترمیم رواق و تاریخ آن است. کف دارالسیاده مرمر و ازاره آن کاشی معرق است. این رواق گویا بین سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۰ خورشیدی نیز مرمت شده است. کتیبههای فراوان دارالسیاده، درمیان رواقهای حرم، ویژگی خاصی به آن بخشیده است و چشم هر زائری را بهدنبال خود میکشاند.
سومین رواق، «دارالشرف» است که در شمالغربی روضه منوره، قرار دارد و نامش را میتوان در شمار قدیمیترین مکانهای آستانقدسرضوی دید. درواقع اگر ورودی دارالسیاده را ادامه دهیم، به بنایی میرسیم که در گذشته رواق نبوده، اما پس از تغییراتی، در سال۱۳۴۳ خورشیدی بهصورت رواقی مستقل درآمده است. این بنا از شمال به ایوان طلای صحن انقلاب یا عتیق، از جنوب به دارالسیاده، از شرق به دارالشکر و از غرب به دارالولایه مرتبط است. دورتادور بالای ازاره مرمری این رواق با کمربندی از کاشی به صورت کتیبهای ممتاز تزیین شده و سوره مبارک «مدثر» به خط ثلث و کتابت رضوان بر آن نوشته شده است. دیوار و سقف رواق را هم با آینهکاری زیبایی آذین دادهاند.