آمنه مستقیمی| شهرآرانیوز؛ وقتی از شخصیت والای حضرت زهرا (س) سخن به میان میآید و تاریخ، راوی جانفداشدن ایشان در مسیر ولایت میشود، شاید در ذهن بسیاری از ما این سؤال شکل بگیرد که ما کجا و یگانه بانوی عالم کجا؟ مگر میشود به آن وجود خورشیدگونه نزدیک شد؟ درحالیکه مروری بر سیره مبارک زندگی ایشان نشان میدهد که حضرت صدیقه (س) در عین زندگی عادی و ایفای نقشهای معمول فردی و اجتماعی، تاریخ را چنین مرهون خویش کردهاند. فرارسیدن فاطمیه فرصتی است مغتنم بر مرور هر دو بعد این رفتارها که درباره آن با حجتالاسلاموالمسلمین دکتر سیدحسن وحدتیشبیری، رئیس مدرسه عالی فقاهت عالم آلمحمد (ع)، گفتوگو کردهایم.
تعابیر پیامبر (ص) درباره حضرت زهرا (س) که فارغ از رابطه پدر و دختری بیان شده است، پرده از حقایق منحصربهفردی درباره حضرت فاطمه (س) برمیدارد؛ اینکه پیامبر (ص) میفرمایند: «فَاطِمَه بَضْعَه مِنِّی» یعنی فاطمهزهرا (س) جزئی از آن وجود مقدس است یا تعبیر «انا... یغضب لغضب فاطمه...» ثابت میکند که حضرت صدیقه (س) همان خصایص نبوی را دارا بودهاند، لذا همانطور که رسول خدا (ص) اسوه حسنه برای مردم هستند، دختر گرامیشان نیز صاحب مقام عصمت و اسوه حسنه هستند که الگوگیری از ایشان، زندگی ما را متحول میکند.
حضرت زهرا (س) هم در زندگی فردی و هم در سیره اجتماعی، الگویی بیبدیل هستند؛ بهعنوان مثال در زندگی اجتماعی، ولایتمداری ایشان در اوج قرار داشت، لذا وقتی امام معصوم (ع) فرمودند: «اجازه دهید (آن دو نفر) به عیادت شما بیایند» با اینکه در فشار بودند و تمایل قلبی نداشتند، بیان کردند: «البَیتُ بَیتُکَ وَ الحُرَّه اَمَتُکَ، اِفعَل ما تَشَاءُ!» یعنی خانه متعلق به شماست و من هم خدمتگزار در خانه شما هستم. یا وقتی خطبه فدکیه میخواندند و روی ناقه سوار شده بودند و به در خانه مهاجر و انصار میرفتند، واقعه غدیر را یادآوری کردند و فرمودند: «مگر فراموش کردهاید که پدرم، رسول خدا (ص)، میفرمودند: مَنْ کُنْتُ مَولاهُ فَعَلِی مَولاهُ؟» در آن هنگام سیره اجتماعی خود را عیان میکردند و راه را به تاریخ نشان میدادند.
باید توجه داشت زن در خانواده، چندین موقعیت و جایگاه مختلف را تجربه میکند؛ اعم از دختری، خواهری، همسری و مادری و باید بداند در این موقعیتها چه رفتاری داشته باشد که نقش و رسالت خود را ایفا کند. پاسخ این سؤال در سیره حضرت صدیقهکبری (س) بهزیبایی تمام تجلی دارد و نقشه راه ایفای آنها را به بهترین شکل مقابل چشمان تاریخ و همه زنان و مردان ترسیم کرده است؛ چنانکه فرازبهفراز زندگانی حضرت زهرا (س) درسآموز است و باید در منابر و مجالس تبیین شود.
رابطه پدروفرزندی حضرت زهرا (س) با رسول خدا (ص) در عین عاطفه و محبت، تجلی والاترین جلوههای ولایتمداری بود؛ چنانکه وقتی بعد از پیروزی پیامبر (ص) در یکی از غزوات، پرده فاخر بر خانه و گردنبند بر گردن آویختند و بعد متوجه شدند رسول خدا (ص) از این عمل ناراضیاند، هم پرده و هم گردنبند را باز کردند و به خادم خانه دادند که آنها را صدقه دهد. این رفتار برای امروز ما هم درس است که برای مثال اگر رهبر معظم انقلاب میفرمایند باید کالای ایرانی استفاده شود، دیگر، چون وچرایی باقی نماند و لبیک بگوییم.
همانطور که امیرالمؤمنین (ع) در نهجالبلاغه بیان کردهاند، بعد از پیامبر (ص) فتنهها شروع شد. در زمان حضرت رسول (ص) نفوذ کلام ایشان به قدری زیاد بود که دشمنان در درون نمیتوانستند فتنه بهپا کنند و اقدامی علیه اسلام انجام دهند و تا مسجد ضراری شکل میگرفت، آیه نازل میشد و پیامبر (ص) وارد عمل میشدند، اما بعد از رسول خدا (ص)، فتنهها و عقدهها بیرون ریخت و اینجاست که نقش منحصربهفرد حضرت فاطمه (س) مشخص میشود؛ اینکه در کوران حوادث چطور حامی و مدافع ولایت بودند و پشت ولیخدا درآمدند، لذا فقط خدا میداند بعد از شهادت حضرت زهرا (س)، امیرالمؤمنین (ع) چقدر احساس تنهایی میکردند؛ نهفقط از باب فقدان همسر، بلکه برای از دست دادن سنگری محکم، جانفدا و مدافع ولایت.
حضرت زهرا (س) در ایفای نقش همسری نیز سنگتمام گذاشتند و نوع رفتار ایشان، بهترین الگوها برای نجات زندگی خانوادگی امروز از بحران و فروپاشی است؛ حضرت صدیقه (س)، حتی از شوهر درخواستی نداشتند و هرگز از امیرالمؤمنین (ع) چیزی تقاضا نکردند که تهیه آن ازعهده ایشان خارج باشد و حضرت علی (ع) را با لقب «اباالحسن» که در فرهنگ عرب نشانه اوج احترام و عزت است، خطاب میکردند. حضرت زهرا (س) به کمترینها در زندگی با امیرالمؤمنین (ع) قانع بودند و بارها پیش میآمد که چند روز پیاپی در خانه چیزی بهعنوان طعام نداشتند و وقتی حضرت امیرالمؤمنین (ع) میفرمودند پس چرا من را مطلع نکردید، پاسخ میدادند: «از خدا خجالت میکشم که تو را تکلیف کنم به چیزی که توان انجامش را نداری!»
از قلههای سیره فاطمی، فضیلت دانستن خانهداری است. تقسیم کار خانه میان حضرت زهرا (س) و امیرالمؤمنین (ع) هم الگویی مطلوب برای زندگی خانوادگی امروز ماست؛ بهویژه آنکه صدیقهکبری (س) خشنود بودند به حضور در منزل و مدیریت امور داخلی آن، اما امروز متأسفانه بسیاری از ما به تقلید از غرب، فضیلت خانهداری را تضعیف کردهایم، درحالیکه نقل است پیامبر (ص) در مسجد پرسیدند: «بهترین فضیلت برای زنان چیست؟» وقتی امیرالمؤمنین (ع) این سؤال را برای فاطمهزهرا (س) بیان کردند، ایشان فرمودند: «بهترین فضیلت برای زن، آن است که نه مردی او را ببیند نه او مردی را.»
فاطمیه و مجالس عزاداری حضرت زهرایمرضیه (س)، فرصتی است مغتنم که زیست عفیفانه و سبک زندگی مؤمنانه حضرت زهرا (س) در ابعاد مختلف تبیین شود؛ بهویژه این نکته که آن بانو چگونه در عین زیست عفیفانه و بهعنوان کسی که حتی از فرد نابینا حجاب میکند، وقتی پای دفاع از ولایت به میان میآید، به میدان میآید و خطبه میخواند، اهمیت ولایتمداری و دفاع از ولایت را بیش از پیش نشان میدهد؛ اینکه هیچچیز مهمتر از ولایت نیست و حتی بر نماز مقدم است! و در دفاع از ولایت، نمیتوان و نباید هیچ عذر و بهانهای آورد.