سوگواری بانوان عرب‌زبان در حرم رضوی به مناسبت شهادت امام صادق (ع) روایت زندگی بانوی شهید حج خونین سال ۶۶ در کتاب «گوشواره فیروزه‌ای» ویدئو| مادرانه| روایتی از دلتنگی مادران شهدا| شهید محمدحسین حسین‌نژاد ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد دختران از نگاه امام صادق (ع) بررسی طرح اصلاح قانون مهریه با حضور حقوقدانان، وکلا و اساتید دانشگاه در فراکسیون زنان و خانواده مجلس بررسی تیغ دو لبه اصلاح موادی از قانون اجرای محکومیت مالی نمایش دست‌بافته‌های زنان عشایری و روستایی سیستان و بلوچستان در موزه فرش ایران دختران خراسان رضوی در مسابقات آب‌های آرام کمتر از ۲۳ سال درخشیدند سقوط بانوی مشهدی به رده سوم پینگ‌پنگ زنان ایران افزایش ریسک چاقی در کودکان شیرخوار با مصرف زودهنگام غذای کمکی برگزاری زودهنگام لیگ فوتبال بانوان با حضور ۱۰ تیم اجرای برنامه‌های ستاد اقامه نماز در سال ۱۴۰۴ با شعار «مادران، معمار فرهنگ» ارائه مشاوره فرزندآوری به زوجین بدون فرزند با اجرای طرح «آمایش امید» زایمان در آب، یک روش سالم و بی‌خطر برای مادر و جنین روایتی زنانه با «نان سال‌های جنگ»
سرخط خبرها
«ستی فاطمه خاتون» بانوی اندیشمند دوره تیموریان که همچون چراغی در یزد می‌درخشد

«ستی فاطمه خاتون» بانوی اندیشمند دوره تیموریان که همچون چراغی در یزد می‌درخشد

  • کد خبر: ۱۷۹۳۹۸
  • ۲۳ مهر ۱۴۰۲ - ۲۰:۱۶
ستی فاطمه خاتون بانوی اندیشمند دوره تیموریان نسبت خواهری با گوهرشادآغا، همسر شاهرخ میرزای تیموری، داشته است.
نفیسه زمانی
خبرنگار نفیسه زمانی

به گزارش شهرآرانیوز، در قرن نهم هجری قمری دختری زاده شد به نام فاطمه خاتون که نام پدرش امیر شمس‌الدین محمد بود. بعدها پیشوند ستی به نام وی افزوده و این‌چنین به ستی فاطمه خاتون مشهور شد. لغت ستی از واژه سات در زبان سانسکریت گرفته شده است و کم‌کم وارد زبان فارسی شد و معنای زن عفیف و پاکدامن را القا می‌کند.

در اسناد آمده است که ستی فاطمه خاتون نسبت خواهری با گوهرشادآغا، همسر شاهرخ میرزای تیموری، نیز داشته است. بانو فاطمه خاتون چون به سن ازدواج رسید، به همسری امیر جلال‌الدین چخماق شامی درآمد و از آن به بعد، بزرگی و منش وی هویدا گشت و سر زبان‌ها افتاد.

امیر جلال‌الدین چون حاکم یزد شد و مدام در حال جنگ با مخالفان بود، به همسرش ستی فاطمه خاتون اعتماد کرد و در زمان جنگ، زمام حکومت را به وی می‌سپرد. بانو نیز بینش سیاسی خود را در مسیر آبادانی و آرامش شهر یزد به کار می‌برد. از طرفی خود امیر جلال‌الدین چخماق نیز همسر را در این راه همراهی و از وی حمایت لازم را می‌کرد.

از جمله کارهای ستی فاطمه خاتون احداث مسجد جامع امیر چخماق معروف به مسجد جامع نو است که هم‌اکنون از جاذبه‌های گردشگری یزد شناخته می‌شود.

کاربری مسجد در آن زمان تنها به مکانی برای انجام وظایف دینی ختم نمی‌شد بلکه جایگاه و پایگاه علمی، سیاسی و ... بود. از دیگر امور ماندگار از ستی‌فاطمه خاتون، ساخت خانقاه، زورخانه، آب‌انبار، حمام و میدان تکیه نیز هست.

بانو علاوه بر بینش سیاسی و تأثیرگذارش در شهر یزد به امور اقتصادی نیز اهمیت ویژه‌ای می‌داد. در این خصوص وی فعالیت‌های بسیاری کرده که می‌توان به احداث حجره‌ها و بازارها با حمایت وی اشاره کرد.

بازار بزرگ یزد در آن دوره با ۹۰ حجره ساخته شد که شریان بزرگ اقتصادی در یزد به شمار می‌آمد. عایدی امور یادشده همه برای سکونت مسلمانان به‌ویژه سادات و فقرای مؤمن و بزرگان دین که مسافر یزد می‌شدند خرج می‌شد.

بانو در کنار موارد یادشده به مذهب اسلام نیز اهمیت بسیار می‌داد چنانچه به دستور وی کتیبه‌ای مزین به سوره مبارکه سجده بر صفه و گنبد مسجد امیرچخماق نوشته شد. هم‌چنین مسجد جامع یزد را نیز به امر بانو به سنگ مرمر، فرش کردند. ۲ ستون مرمرین نیز ۲ طرف صفه ساخته شد. هم‌چنین منبر چوبی مسجد جامع را با منبری کاشی‌کاری‌شده‌ تعویض کرد. طبق اسناد خاک مورد نیاز ساخت کاشی و آجر منبر جدید را از کربلای معلی به یزد آورده بودند.

ستی فاطمه خاتون گرچه شهبانوی یزد بود و از مال دنیا بی‌نیاز اما غرق در عالم مادیت نشد و به مرگ به چشم وصال به حق‌تعالی می‌نگریست. به همین منظور، در زمان زنده بودن بقعه‌ای برای جسم خاکی خویش ساخت و سنگ قبر خویشتن را منقوش به نقش تک درخت سروی کرد زیرا سرو نمادی از معاد است و زندگی پس ازمرگ.

درکنار بقعه نیز یک آب انبار و ۵ بادگیر به دستور ستی فاطمه خاتون ساخته شد که هم‌اکنون نیز به آب انبار ستی‌فاطمه مشهور است. جالب توجه است که نمای بیرون بقعه ستی‌فاطمه گلی رنگ و آجری است که با چراغ سبزی خودنمایی می‌کند. شاید رنگ خاکی گنبد نمادی از جسم خاکی باشد که روح آن را رها می‌کند و به گنبد مینایی پر می‌کشد.

شکل گنبد به فرم خیاره‌ای است و نشانی از ذوق هنری بانو که مشابه آن تنها در مسجدگوهرشاد هرات دیده می‌شود و نمودی از هنر تیموریان است. کالبد ستی فاطمه خاتون در همان بقعه ساخته‌شده به خاک سپرده شد اما نامش همچون چراغی سبز در یزد می‌درخشد.

ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.