به گزارش شهرآرانیوز، شاید تو هم از آن دسته زنانی باشی که هر روز چند بار دست به موچین میبری و موهای تیز و درشت اطراف چانه و گردن را جمع میکنی؛ موهایی که حتی بعد از کندن هم جایشان میماند. برای خیلیها، این موضوع در سالهای نوجوانی شروع میشود؛ آن زمان که هنوز دردهای زنانه جدی گرفته نمیشد.
من هم سالها فکر میکردم «ارثی» است، تا زمانی که بعد از ازدواج، وقتی بحث نازایی پیش آمد، تازه فهمیدم پای یک بیماری جدی در میان است: تنبلیتخمدان.
تنبلیتخمدان یا PCOS در بسیاری از زنان ۱۵ تا ۴۵ ساله دیده میشود. اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، اما عوامل زیر در بروز آن نقش مهمی دارند:
اضافهوزن
۴۰ تا ۸۰ درصد مبتلایان BMI بالای ۳۰ دارند.
مقاومت به انسولین
حدود ۷۰ درصد از زنان مبتلا دچار مقاومت به انسولیناند. وقتی سلولها از انسولین درست استفاده نمیکنند، بدن انسولین بیشتری تولید میکند و این افزایش، تخمدان را به ترشح هورمونهای مردانه تحریک و روند تخمکگذاری را مختل میکند.
استرس و اضطراب
ترشح کورتیزول در زمان استرس، سطح آندروژنها را بالا میبرد و میتواند تخمکگذاری را مختل کند.
ژنتیک
این سندرم الگوی وراثتی دارد و در خانوادهها تکرار میشود.
اختلالات تیروئید
کمکاری تیروئید یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده تنبلیتخمدان است.
مشکلات غدد فوقکلیوی
استرس مزمن و اضافهوزن میتواند باعث افزایش تولید آندروژن در این غدد شود.
علائم در هر فرد متفاوت است؛ حتی حدود ۵۰ درصد مبتلایان ممکن است هیچ علامت مشخصی نداشته باشند. با این حال نشانههای شایع شامل موارد زیر است:
پریودهای نامنظم
وقتی تخمکگذاری انجام نمیشود، پریود رخ نمیدهد. برخی زنان ممکن است کمتر از هشت بار در سال پریود شوند یا کاملاً بینظم باشند.
خونریزی شدید
بهدلیل ضخیم شدن دیواره رحم در مدت طولانی.
رشد موی زائد
در بیش از ۷۰ درصد مبتلایان دیده میشود؛ روی چانه، صورت، پشت، شکم، سینه و اطراف ناف.
آکنه
افزایش هورمونهای مردانه پوست را چرب و جوشدار میکند.
اضافهوزن
۸۰ درصد مبتلایان اضافهوزن دارند و همین وزن اضافی علائم را تشدید میکند.
ریزش مو
ریزش با الگوی مردانه و نازک شدن موهای سر.
تیرهشدن پوست
لکههای تیره در چین گردن، کشاله ران و زیر سینهها.
در صورت بیتوجهی، این بیماری میتواند باعث مشکلات طولانیمدت شود:
افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن
خونریزیهای غیرطبیعی رحم
افزایش خطر سرطان آندومتر
ریزش موی شدید
افزایش رشد موهای زائد
جوشهای مداوم صورت
اختلالات قاعدگی
بروز ویژگیهای مردانه
آپنه خواب
افزایش کلسترول و تریگلیسیرید
ناباروری
پزشک معمولاً مراحل زیر را طی میکند:
پرسش درباره علائم: آکنه، رشد مو، الگوی پریود، وزن
آزمایش خون: بررسی پرولاکتین، تیروئید و هورمونهای مردانه
بررسی سطح کلسترول، انسولین و تریگلیسیرید
نمونهگیری از دیواره رحم در صورت نیاز
سونوگرافی برای مشاهده فولیکولها و وضعیت تخمدان
بررسی دقیق الگوی قاعدگی طی چند ماه توسط خود فرد
PCOS میتواند از دوران بلوغ آغاز شود. برخی مادران با شکایت از پریودهای نامنظم دخترانشان به پزشک مراجعه میکنند.
بیتحرکی، رژیم پرکالری و اضافهوزن از عوامل مهم بروز این بیماری در نوجوانان است.
نشانه اصلی در سنین پایین، تاخیرهای طولانی پریود است. گرچه در یکی دو سال اول بلوغ بینظمی طبیعی است، اما اگر ادامه داشت، باید بررسی شود.
برای پیشگیری از عوارض آینده ـ خصوصاً نازایی ـ مراجعه به متخصص ضروری است.
اولین قدم درمانی، اصلاح سبک زندگی است:
رژیم کمکالری
افزایش تحرک
پیادهروی منظم روزانه
این موارد همراه با درمان دارویی، به بهبود علائم و کاهش عوارض کمک میکند.