گردآفرید دختر رزمجوی شاهنامه است؛ پهلوان بانوی ایرانی که در شجاعت و نام آوری گوی سبقت را از دیگرزنان ربوده است.

قرن‌هاست که زنان خراسانی نام حضرت زهرا (س) را با دعا، نذر و آیین‌های کهن در هم آمیخته‌اند؛ آیین‌هایی که در پخت آش‌ها، دیگچه‌ها و سفره‌های حاجت جلوه‌ای پررنگ یافته است. از آش «ابوالدرداء» تا نذر دیگچه و اماج‌کماج، هر کدام داستانی از باور، حاجت و ارادت زنان این سرزمین را روایت می‌کند؛ آیین‌هایی که همچنان در بسیاری از خانه‌ها زنده‌اند و نسل به نسل منتقل می‌شوند.

در بحبوحه حوادث تلخ توپ‌بندی حرم در سال ۱۳۲۷ قمری، حادثه‌ای در دل هیاهوی شهر ثبت شد که بعد‌ها در تاریخ مطبوعات مشهد ماندگار شد؛ نخستین‌بار واژه «سقط جنین» در گزارش روزنامه‌ها ظاهر شد؛ واژه‌ای تلخ که از دل ترس و آشوب آن روز‌ها زاده شد و روایتگر رنج زنانی بود که صدای توپ، آرامش تن و جانشان را لرزاند.

تاج‌الدوله، یکی از شناخته‌شده‌ترین زنان مسلمان در تاریخ قاجار، از دختری اصفهانی آغاز کرد و با بهره‌گیری از ذوق ادبی، تربیت علمی و ایمان دینی، به یکی از اثرگذارترین بانوان عصر خود بدل شد.