در بحبوحه حوادث تلخ توپ‌بندی حرم در سال ۱۳۲۷ قمری، حادثه‌ای در دل هیاهوی شهر ثبت شد که بعد‌ها در تاریخ مطبوعات مشهد ماندگار شد؛ نخستین‌بار واژه «سقط جنین» در گزارش روزنامه‌ها ظاهر شد؛ واژه‌ای تلخ که از دل ترس و آشوب آن روز‌ها زاده شد و روایتگر رنج زنانی بود که صدای توپ، آرامش تن و جانشان را لرزاند.

تاج‌الدوله، یکی از شناخته‌شده‌ترین زنان مسلمان در تاریخ قاجار، از دختری اصفهانی آغاز کرد و با بهره‌گیری از ذوق ادبی، تربیت علمی و ایمان دینی، به یکی از اثرگذارترین بانوان عصر خود بدل شد.

او در فضایی سرشار از کتاب، فرهنگ و لالایی‌های به‌جامانده از نسل‌های گذشته بزرگ شد و قدم‌به‌قدم مسیر دانش و پژوهش را طی کرد تا به نامی ماندگار در تاریخ فرهنگ و موزه‌داری ایران تبدیل شود؛ پژوهشگری که روشنایی جست‌وجویش هنوز در میان کلمات زنده است.

در روزگاری که بسیاری از شاهزادگان قاجار غرق در لقب‌ها و بی‌عملی بودند، اشرف‌الملوک فخرالدوله ــ دختر مظفرالدین‌شاه ــ مسیر دیگری را انتخاب کرد؛ مسیری که او را به نخستین زن کارآفرین ثبت‌شده در مطبوعات ایران بدل کرد. از تأسیس آسایشگاه سالمندان گرفته تا پایه‌گذاری اولین تاکسی‌رانی کشور، او برای مردم اشتغال آفرید و آینده‌ای متفاوت ساخت.