حسین بیات | شهرآرانیوز؛ هرچند در گذشته اداره گذرنامه مسئول رسیدگی به کار‌هایی مثل تمدید اقامت، دریافت مجوز خروج و مراجعت و دیگر مسائل مربوط به اقامت قانونی اتباع خارجی در کشور بود و همین موضوع باعث مراجعه حجم زیادی از ارباب رجوع، تشکیل صف‌های طولانی و تراکم افراد در این اداره می‌شد، اما در سال‌های اخیر با واگذاری بخشی از کار‌های مربوط به اقامت اتباع خارجی به دفتر‌های کفالت شهر تعداد مراجعه کنندگان به اداره گذرنامه مشهد کاهش یافته است؛ اقدامی که باعث رضایت اتباع خارجی ساکن مشهد هم شده است. اما در روز‌های اخیر پیامک‌های زیادی به بخش امور مخاطبان روزنامه شهرآرا رسیده که از ایستادن مراجعه کنندگان این اداره در صف‌های طولانی و ایجاد مشکلاتی به دلیل جمعیت زیاد مراجعه کنندگان برای آن‌ها حکایت دارد؛ به همین منظور به اداره گذرنامه مشهد رفتیم تا از نزدیک ادعا‌های مطرح شده را بررسی کنیم.
اداره گذرنامه مسئول رسیدگی به مسائل اقامتی همه اتباع خارجی ساکن مشهد است و به دلیل حضور جمعیت زیادی از مهاجران افغانستانی، شهروندانی از عراق، پاکستان و دیگر کشور‌ها در این شهر، می‌توان گفت که این اداره بیشترین آمار مراجعه کننده را در بین ادارات مشابه خود در شهر‌های مختلف ایران دارد؛ جمعیتی که سالانه برای تمدید اقامت، تمدید ویزا، مسائل مربوط به گواهی نامه رانندگی و کار‌های اداری دیگر به آنجا مراجعه می‌کنند.
در سالن اصلی این اداره با جمعیتی مواجه شدم که در مقابل باجه‌های مختلف آن برای رسیدگی به کار‌های گوناگون در صف‌هایی طولانی ایستاده اند؛ صف‌هایی که به کندی پیش می‌رود و تعداد بالای ارباب رجوع باعث شده است، کارمندان کم آن با ترافیک زیاد کار‌های گوناگون مواجه باشند.
در این بین سرباز‌هایی که احتمالا به صورت امریه در این اداره مشغول به خدمت سربازی هستند، مسئولیت ایجاد نظم را در هنگام ورود و گاهی مسئولیت پاسخگویی به کارکنان را برعهده دارند. هرچند که بخش زیادی از مراجعه کنندگان به اداره گذرنامه مشهد بعد از ایستادن در صف‌های یاد شده به کار اداری خود می‌رسند، افرادی هم هستند که چهارده روز قبل پاسپورت خود را برای تمدید اقامت یا دریافت مجوز خروج مراجعت به دفتر‌های کفالت یا اداره گذرنامه تحویل داده اند، اما بعد از چندبار مراجعه هنوز نتوانسته اند، مدرک اقامتی و شناسایی خود را دریافت کنند؛ مدرکی که مهم‌ترین سند قانونی آن هاست و همه اتباع خارجی مقیم ایران که سند اقامت آن‌ها بر روی پاسپورت اقامتی شان درج شده است، برای سفر به شهر‌های دیگر، انجام کار بانکی، انجام کار اداری و مسائلی از این دست باید آن را در دست داشته باشند.
اما طولانی شدن زمان ماندگاری پاسپورت در اداره گذرنامه که دلیل آن تعداد بالای مراجعه کنندگان است، آن‌ها را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. یا فردی که قصد سفر به افغانستان و دیگر کشور‌ها را به هردلیلی دارد، درحالی که قرار بوده پاسپورت خود را بعد از چهارده روز با مهر خروج مراجعت دریافت کند، نه تنها در موعد مقرر به اداره گذرنامه مراجعه کرده، بلکه چند بار دیگر و در تاریخ‌های مختلف برای گرفتن پاسپورت آمده است و خبری از آن نیست.
البته در مدت حضور در این اداره با اتباعی هم مواجه شدم که با مشکلات دیگری مثل مفقود شدن پاسپورتشان در اداره مواجه شده بودند.
به نظر می‌رسد دلیل این مشکلات در کنار تعداد بالای مراجعه کنندگان کمبود نیروی انسانی است. در این بین سربازان تحصیل کرده زیادی علاقه‌مند حضور در این اداره برای انجام کار اداری و گذراندن دوره خدمتشان به صورت امریه هستند و اداره محترم گذرنامه با به کار گیری آن‌ها می‌تواند بخش زیادی از مشکلات مراجعه کنندگان را حل کند و حجم کار کارمندان خود را کاهش دهد. از سوی دیگر با تعریف یک سامانه اینترنتی پاسخگویی و تعریف روش استعلام گیری از انجام یا عدم انجام کار اداری مراجعه کنندگان، می‌توان حجم بالای مراجعه کنندگان را کاهش داد.