رمز‌های یکبار مصرف می‌تواند فیتیله برداشت‌های غیرمجاز از حساب شهروندان را پایین بکشد
محمدجواد ابوعطا - کشاندن افراد به سایت‌های جعلی پرداخت و سرقت اطلاعات کارت بانکی قربانی به بهانه‌های مختلفی صورت می‌گیرد، همچون خرید نرم افزار‌های مختلف، خرید کالایی کم ارزش به تقاضای شیادی که با هک کردن شبکه اجتماعی افراد دیگر، خود را جای آن‌ها جا زده، یا دریافت جوایز خیالی مسابقات جعلی و... تنها چند شگرد از صد‌ها شگردی است که شیادان فضای مجازی اقدام به خالی کردن حساب شهروندان می‌کنند.
سال‌ها از رواج چنین سرقت‌هایی که تبدیل به هزاران پرونده در دستگاه قضا شده می‌گذرد و مال باختگان زیادی هنوز نتوانسته اند به مبالغی که با این شگرد از دست داده اند، دست پیدا کنند.
حالا با وجود ضرر‌های هنگفت برخی از شهروندان سیستم بانکی کشور به این نتیجه رسیده که ارائه رمز دوم دائمی برای دارندگان کارت‌های بانکی اشتباه بوده و پس از این همه سال به فکر اصلاح این روش و اجباری کردن استفاده از رمز دوم‌های یک بار مصرف افتاده است، اقدامی که می‌تواند جلوی بسیاری از فعالیت‌های مخرب فیشینگ باز‌ها را بگیرد و حداقل اینکه آن‌ها در صورت فریب افراد تنها یک بار بتوانند به حساب قربانی دست پیدا کنند.
بازار فیشینگ باز‌ها دیگر چنان داغ شده که پای نوجوانان را هم به گود برداشت‌های غیرمجاز با سرقت اطلاعات حساب شهروندان باز کرده است، به گونه‌ای که کارشناسان پایگاه پنجم پلیس فتای خراسان رضوی، موفق به دستگیری دو نوجوان شده اند که با مخفی شدن در یک فروشگاه برنج اقدام به سرقت از حساب شهروندان می‌کردند.
یک خرید کم بها و پر دردسر
تحقیقات این پرونده با چندین شکایت از سوی شهروندان مشهدی آغاز شد. مال باختگان متفق القول اعلام می‌کردند که نمی‌دانند چگونه در دام فیشینگ بازان افتاده و حسابشان خالی شده است. محدوده جغرافیایی وقوع سرقت ها، کارشناسان پایگاه پنجم پلیس فتای خراسان رضوی را برای رسیدگی به آن سرخط کرد.
بررسی‌ها با اطلاعاتی که شهروندان در اختیار مأموران گذاشته بودند آغاز شد. تحقیقات نشان داد که تمام این افراد ناخواسته و ندانسته در تله فیشینگ قرار گرفته اند. نحوه دستیابی متهمان به حساب بانکی این افراد نیز گویای آن بود که در بیشتر موارد فرزندانشان موجب لو رفتن اطلاعات حسابشان شده اند.
آنچه در تحقیقات پیش روی کارشناسان پلیس فتا نمایان بود حکایت از خرید الماس (جم) برای ادامه مراحل بازی کلش آف کلنز (یک بازی رایانه ای) داشت که بیشتر فرزندان این افراد برای خرید‌های کوچک و چندین هزار تومانی به سایتی جعلی هدایت شده و در تور فیشینگ باز‌ها افتاده بودند.
شناسایی شیادان کم سن و سال
با وجود تلاش متهمان در پوشاندن رد پای خود با تغییر تاکتیکی سایت‌های جعلی، کارشناسان پلیس فتا موفق به کشف مدرکی مهم از شیادی‌های سریالی این افراد شده بودند. سرنخی اساسی که نه تنها توانست جلوی کلاهبرداری‌های بعدی را بگیرد، بلکه منجر به شناسایی متهمان این پرونده شد.
با تلاش و رصد شبانه روزى کارآگاهان سایبری متهمان در یک مرکز فروش برنج در مشهد شناسایى و با هماهنگى قضایى دستگیر و برای سیر مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی شدند.
متهمان ۲ پسر نوجوان بودند و در کانالى تلگرامى با روبات هاى سرقت اطلاعات حساب بانکى آشنایى داشتند و از افرادى که جویاى کدهاى ارتقای سطح بازى هاى رایانه اى به ویژه کلش اف کلنز بودند، مى خواستند ارقام ناچیزى در صفحه پرداخت جعلی طراحی شده از سوی خودشان وارد کنند و به بهانه فروش بازى رایانه اى به اطلاعات حساب بانکى قربانیان دست پیدا می‌کردند.
شناسایی ۱۵ فقره سرقت
پسران نوجوان حیرت زده از حرکت تخصصی مردان قانون، زمانی به پایگاه پنجم پلیس فتای خراسان رضوی منتقل شدند که نمی‌توانستند شواهد موجود را انکار کنند و به خوبی می‌دانستند مرتکب چه جرمی شده اند.
به گفته سرگرد على ژیان، رئیس پایگاه پنجم پلیس فتای خراسان رضوی، تاکنون اطلاعات مربوط به تعداد ۱۵کارت بانکى که از آن‌ها سرقت شده به‌دست آمده است و در نهایت یکی از مجرمان به کانون اصلاح و تربیت معرفى و متهم دیگر نیز روانه زندان شد.
قماربازانی که فیشینگ باز می‌شوند
هم زمانی بررسی این پرونده با یک پرونده بزرگ قمار در استان، منجر به کشف سرنخ‌هایی شد که این دوپرونده را شبیه یکدیگر کرده بود، تا جایی که سرهنگ جهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان رضوی در این باره اعلام کرد: در آخرین پیگیری‌های صورت گرفته در پلیس فتا کلاهبرداری‌های بانکی متعددی را از سوی صاحبان سایت‌های شرط بندی شاهد بوده ایم و مدیران این سایت‌ها که اساساً همه شان جعلی هستند، با توسل به حربه فیشینگ، در زمانی که افراد در حال پرداخت مبالغ هستند، با رصد درگاه‌های بانکی، اقدام به ثبت اطلاعات کرده که علاوه بر اخاذی‌های مالی، اطلاعات حسابهای بانکی افراد را هم در اختیار کلاهبرداران قرار می‌دهند تا به عنوان حسابِ واسط در امور پول شویی موردسوء استفاده قرار گیرد. ضمن اینکه در این شرایط، عواقب قضایی و امنیتی این پول شویی هم متوجه مال باختگان فریب خورده این حساب‌ها خواهدبود.
وی در هشداری به مادران و پدران توصیه کرد که دقت بیشتری بر فعالیت مجازی فرزندان خود داشته باشند و حساسیت زیاد و ناگهانی نوجوان و جوان به نتایج بازی‌های فوتبال یا رشته‌های دیگر ورزشی را به عنوان نشانه‌ای برای آغاز اعتیاد به قمار‌های اینترنتی قلمداد کنند.