ملیحه فلاح - برای نخستین‌بار در ماده‌واحده لایحه بودجه سال ۹۹ در جدول شماره ۹ که به برآورد اعتبارات متفرقه می‌پردازد، ردیفی به سامان‌دهی کشف‌رود اختصاص یافت. این خبر یعنی سرانجام توجه پایتخت‌نشینان به این رودخانه ملی که سال‌ها محل عبور فاضلاب شهری و صنعتی بوده، جلب شده است.
رودخانه ۲۹۰کیلومتری مشهد که بار‌ها شاهد بی‌مهری بالادستی‌ها و بدعهدی آن‌ها در عمل به وعده‌های بی‌سرانجامشان بود، حالا برای خود یک ردیف بودجه هرچند ناچیز دارد. البته از تخصیص تا تحقق راه بسیار است، اما امیدواریم که به همت فرمانده جدید آن یعنی شهرداری مشهد، سال ۹۹ گام بزرگی در راستای سامان‌دهی کشف‌رود برداشته شود.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز در این‌باره به شهرآرا گفت: سامان‌دهی کشف‌رود گرچه کم، اما سرانجام نتیجه داد.
به گفته رضا جمشیدی، بعد از چند سال پیگیری، سرانجام در لایحه بودجه ۹۹ برای سامان‌دهی رودخانه کشف‌رود ۲۵ میلیارد تومان دیده شد.
ردیف بودجه ماندگار برای کشف‌رود
«این ردیف بودجه‌ای ماندگار برای سامان‌دهی رودخانه کشف‌رود تا پایان این پروژه خواهد بود.» این را هم عضو کمیسیون کشاورزی و نماینده مردم درگز در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به شهرآرا گفت و افزود: این یک ردیف ملی است که صددرصد تصویب خواهد شد.
عبدا... حاتمیان در ادامه بیان کرد: به احتمال زیاد این ردیف در زمان تصویب لایحه بودجه افزایش خواهد یافت که البته این موضوع به میزان اهمیت این ردیف برای نمایندگان مشهدی بستگی دارد.
کشف‌رود در پیچ و خم اعتبار
رودخانه کشف‌رود از سال‌ها قبل میزبان فاضلاب‌های شهری و صنعتی بوده است و از همه مهم‌تر اینکه زمین‌های کشاورزی اطراف با این رود آبیاری می‌شود که همین موضوع باعث بالا رفتن حساسیت مسائل این رود طولانی شده است. البته کشف رودِ این روز‌های مشهد زمین تا آسمان با گندآبی که یک دهه قبل شاهراه فاضلاب شهر به حساب می‌آمد، تفاوت دارد، اما هنوز هم تا درمان کامل این رودخانه راه بسیار زیادی مانده است.
داستان کمبود اعتبار برای این پروژه فرا‌ملی نیز قدیمی است. در گیرودار تلاش مسئولان استان خراسان‌رضوی برای سامان‌دهی این رودخانه تاریخی، رئیس دولت تدبیر و امید در نخستین سفرش به استان در سال ۹۳ برای نجات کشف‌رود قول پرداخت اعتباری به مبلغ ۱۶۰ میلیارد تومان را به خراسانی‌ها داد، اما با گذشت ۵ سال از آن، فقط ۱۴میلیارد تومان و به معنایی دیگر، کمتر از ۹درصد، اعتبار وعده داده‌شده برای احیا و سامان‌دهی کشف‌رود تحقق یافته است.
با توجه به اینکه آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی متولی سامان‌دهی این رودخانه بود و برای ادامه کار خود نیاز به تزریق بودجه داشت، آبان سال گذشته به ارسال نامه‌ای از طریق فرمانداری به معاون رئیس‌جمهور اقدام کرد تا شاید بخت کشف‌رود به دست نوبخت باز شود، اما هیچ پاسخی از پایتخت به استان نرسید.
این بدعهدی‌ها به همین‌جا ختم نشد؛ در روز‌های پایانی سال گذشته قرار بود ۵میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه واریز شود که این اعتبار درست در شب عید به دلایل نامعلوم حذف شد و به استان پرداخت نشد.
با وجود این، آزادسازی ٧۶کیلومتر از رودخانه تاریخی کشف‌رود با کمترین اعتبار و طولانی‌ترین زمان بی‌فایده نبود و سبب شد که بارش شدید باران در فروردین امسال باعث راه افتادن سیل و بروز خسارات مالی و جانی برای حاشیه‌نشینان این کلان‌شهر نشود.
آغاز فصلی جدید در سامان‌دهی کشف‌رود
بدهی‌های آب منطقه‌ای به پیمانکاران و نبود بودجه باعث شد که پروژه سامان‌دهی کشف‌رود یک‌سال متوقف شود و حرکت لاک‌پشتی داشته باشد. این موضوع را به شرایط نابسامان این رودخانه و کاشت صیفی‌جات در حاشیه آن اضافه کنید. همه این مسائل و سال‌ها پیگیری رسانه‌های استان درباره مشکلات رودخانه تاریخی کشف‌رود و بی‌نتیجه ماندن تلاش مسئولان برای نجات این رودخانه، باعث شد که نیمه مهرماه امسال استاندار خراسان‌رضوی اولین جلسه کارگروه سامان‌دهی کشف‌رود در دوره کاری‌اش را با حضور مسئولان این حوزه برگزار کند. علیرضا رزم‌حسینی در این جلسه کلید حل مشکلات این رودخانه را انتخاب یک فرمانده واحد و پاسخ‌گو درباره مسائل کشف‌رود دانست. او در این جلسه درباره نجات این رودخانه تاریخی گفت: با توجه به مسئولیت توأمان شرکت آب منطقه‌ای و اداره‌کل محیط‌زیست خراسان‌رضوی در نجات کشف‌رود، بهتر است این مسئولیت به یک فرمانده واحد سپرده شود و این ۲ دستگاه در نقش ناظر انجام وظیفه کنند.
نجات کشف‌رود در دست شهردار
تصمیم استاندار آغاز فصلی جدید در سامان‌دهی کشف‌رود بود و در پی آن شهردار مشهد به‌عنوان فرمانده واحد سامان‌دهی کشف‌رود انتخاب شد.
سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان درباره نجات رودخانه تاریخی کشف‌رود که چندین دهه از سوی سودجویان به آن تعرض شده و به معضلی بزرگ برای شهروندان مشهدی تبدیل شده بود، آخرین جلسه کارگروه احیای کشف‌رود برای تصمیم‌گیری، ۱۸ آبان‌ماه با امضای توافق‌نامه همکاری بین دستگاه‌های ذی‌ربط و به فرماندهی شهرداری مشهد برگزار و عملیات اجرایی این طرح از ناحیه چرمشهر آغاز شد.
این توافق‌نامه با هدف نجات این رودخانه بزرگ با دستیابی به اکوسیستم پایدار، پیشگیری، کنترل و مهار آلودگی‌ها، رفع مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی منطقه و توسعه کمربند سبز در شمال شهر بین استانداری، شهرداری مشهد، دادگستری، شرکت آب منطقه‌ای، شرکت آب‌وفاضلاب مشهد، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست، سازمان جهاد کشاورزی و شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان‌رضوی منعقد شده تا شاید راه چاره‌ای باشد برای سامان‌دهی این رودخانه که به جای آب، سال‌ها محل گذر فاضلاب‌های شهری و صنعتی است.
حالا ردیف سامان‌دهی کشف‌رود در ماده‌واحده لایحه بودجه سال ۹۹ روزنه امیدی است برای تسریع در اجرای این پروژه که همه مسئولان ذی‌ربط دست در دست یکدیگر برای نجات این رودخانه طویل در تلاش هستند.