غلامرضا زوزنی| جشنواره بین‌المللی امام‌رضا(ع) هفده‌ساله شده است. این رویداد فرهنگی‌هنری که با کمک دستگاه‌های دولتی با حضور چندین کشور دنیا، همه‌ساله در نزدیکی‌های دهه کرامت برگزار می‌شود، همه محصولات فرهنگی‌هنری‌ای را که موضوعشان زندگی امام‌هشتم(ع) است، معرفی می‌کند. بسیاری از جشنواره‌های فرهنگی‌هنری که در این رویداد برگزار شده‌اند، کار خود را آغاز کردهاند و تا میلاد امام هشتم(ع) برترین‌های خود را می‌شناسند. این دوره از جشنواره نیز با رویکرد افزایش تولیدات کیفی درعین کاهش هزینه‌ها برپا شده است.
صبح دیروز محمودرضا برازش، مدیرعامل بنیاد بین‌المللی فرهنگی‌هنری امام‌رضا(ع)، در نشست خبری این جشنواره که در ساختمان بنیاد در مشهد با حضور اصحاب رسانه برگزار شده بود، برنامه‌های این دوره را تشریح کرد.
اختتامیه جشنواره هم‌زمان با میلاد امام‌هشتم(ع) در مشهد برگزار خواهد شد و در این مراسم درکنار تقدیر از خادمان رضوی، از سازمان‌های برتری که با این رویداد همکاری کردهاند و برنامه‌ای با موضوع فرهنگ رضوی داشته‌اند، تقدیر خواهد شد.
کاهش 50درصدی جشنواره‌ها
ادغام جشنواره‌های متعدد امام‌رضا(ع) باهم، موضوعی بود که برازش در شروع این نشست از آن سخن به میان آورد و درباره بررسی‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: کارشناسان وزارتخانه فرهنگ و ارشاد بلافاصله پس از پایان برنامه‌های سال قبل، ارزیابی‌هایی را انجام دادهاند و نتایج به‌دست‌آمده که حکایت از توسعه کمی داشت، موجب شد بعضی رویدادها و جشنواره‌ها به‌صورت ادغام‌شده برگزار شود، بنابراین رقم جشنواره‌ها از 32 به 15 کاهش یافته و رویکردمان تخصصی‌تر شده است.
او در تشریح ادغام جشنواره‌ها که ظاهرا هدفش، جبران کمبود‌های کیفی این جشنواره بوده است، گفت: تعداد جشنواره‌های مختلف ادبی این رویداد فرهنگی‌بین‌المللی از شش به دو و تعداد جشنواره‌های تئاتر هم از سه به دو عنوان کلی و به‌صورت دوسالانه، تغییر کرده است.
مدیرعامل بنیاد بین‌المللی امام‌رضا(ع) درباره بودجه این جشنواره هم صحبت کرد: «در تمام این دوره‌ها با احتساب شرایط اقتصادی، بودجه جشنواره افزایش نیافته است. مجموع اعتبار اختصاص‌یافته به جشنواره سال قبل، 7میلیارد تومان بود که 31استان و سازمان و هزینه‌های برگزاری و تولید آثار هر برنامه را پوشش داده بود. امسال سعی کردیم بار مالی افزوده‌ای نداشته باشیم و حتی بودجه امسال هم 30درصد کاهش داشته اما هیچ‌کدام از این‌ها در کیفیت برنامه‌ها خللی ایجاد نکرده است.»
کاهش هزینه‌ها در برگزاری این رویداد فرهنگی، هنری، بین‌المللی، شرایط میزبانی از میهمانان خارجی را هم تحت‌تاثیر قرار داده و در این بخش، سختگیرانه عمل شده است. برازش در این‌باره گفت: از کشورهای غنا، اوکراین، ترکیه، بنگلادش و هند مهمان داریم که فقط بخشی از هزینه‌های پذیرایی و حضور این افراد را متقبل شده‌ایم و از بخش خصوصی هم کمک گرفته‌ایم. از سفیران کشورهای تونس، اندونزی، پاکستان و عراق هم دعوت کردیم تا در مراسم اختتامیه شرکت کنند و در این بخش با وزارت امورخارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم.
بنا به آنچه برازش در نشست خبری گفت، جشنواره‌هایی که توانسته‌اند در این دوره هفده‌ساله به قوام و ثبات برسند، پابرجا هستند و آن‌هایی را که هنوز با مشکلاتی روبه‌رویند، با دیدگاه‌های کارشناسی برای رفع مشکل تغییر دادهاند.
سیلی که از ابتدای امسال در شهر‌ها و استان‌های کشور جاری شده است، موضوع این نشست را هم متأثر کرده‌بود چراکه برازش از اجرای برنامه‌های حمایتی ویژه مناطق سیل‌زده خبر داد و گفت: این برنامه‌ها و حمایت‌ها مادی نیست و جنبه روحیه‌افزایی دارد و دستگاه‌هایی که با جشنواره امام‌رضا(ع) همکاری می‌کنند، در این مهم ما را یاری خواهند کرد. استان‌های گلستان، سیستان‌و‌بلوچستان، کردستان، خراسان بزرگ، ایلام و... شاهد اجرای این دست از برنامه‌ها خواهند بود.
2بال جشنواره
شهرداری مشهد مقدس و آستان قدس رضوی از همکاران وزارت ارشاد در برگزاری جشنواره امام‌رضا(ع) هستند که مدیرعامل بنیاد بین‌المللی امام‌رضا(ع) ضمن قدردانی از حمایت‌های این دو نهاد گفت: بنیاد با همکاری شهرداری مشهد، تابلوها و المان‌هایی را برای کلان‌شهر مشهد و دیگر شهرهای کشور ساخته و موقعیت‌های بی‌شماری برای بازنمایی آثار در اختیار جشنواره قرار داده است؛ به همین دلیل به‌زودی شاهد برپایی نمایشگاه دائمی آثار هنرمندان معاصر در شهر مشهد خواهیم بود.
برازش همچنین به همکاری آستان قدس رضوی و رسانه ملی اشاره و ابراز امیدواری کرد که براساس صحبت با این دو سازمان، شاهد ارتقای برنامه از نظر کیفی باشند.
تصدیگری، یکی از مسائل و چالش‌های پیش‌روی جشنواره امام‌رضا(ع) است که در صحبت‌های برگزار‌کننده آن بازتاب دارد. این‌بار هم او بر اینکه بنیاد امام‌رضا(ع) بنای تصدیگری ندارد، تاکید کرد: «بنیاد کمتر از 30نیرو دارد و سعی کردیم مجموعه‌ای کوچک و چابک داشته باشیم. برای صرفه‌جویی، ساختمان قبلی را که اجاره‌ای بود، تحویل دادیم و به ساختمان اصلی مجموعه برگشتیم.»
جمع‌آوری آلبوم آواهای رضوی
در ادامه و در بخش دیگری از این نشست، برازش به تولید آثار هنری اشاره کرد و از تولیدات هنری سخن گفت: «امسال قرار بود که هشت نمایش تحویل بنیاد داده شود که از این تعداد، شش نمایش آماده شده است و دو نمایش دیگر هم به‌زودی تمام خواهد شد. همچنین آلبوم چندصددقیقه‌ای را که به‌صورت حرفه‌ای ضبط شده و آواهای محلی مرتبط با حضرت امام‌رضا(ع) در آن گنجانده شده است، از سراسر نقاط کشور با زبان‌های مختلف جمع‌آوری کرده‌ایم.
به‌گفته او، خوانند‌گان مطرح کشور هم که قرار بود برای این دوره از جشنواره هشت قطعه موسیقی تولید کنند، کار‌های خود را برای آلبوم آوازهای رضوی آماده کردند و حداقل همکاری با پنج خواننده از جمله علیرضا افتخاری، محمد معتمدی، امیرحسین مدرس، پوریا اخوان و مجید اخشابی نهایی شده است.
در ادامه، سیدجلال فیاضی نیز که در این نشست به‌عنوان مشاور عالی مدیرعامل بنیاد امام‌رضا(ع) حضور داشت، از راه‌اندازی پویش حامیان رسانه‌ای جشنواره در فضای مجازی با همکاری و همت اهالی رسانه خبر داد و گفت: این پویش در آغاز راه است و اهالی رسانه دست‌به‌دست هم دادهاند تا در فضای مجازی برنامه‌های جشنواره رضوی را منتشر کنند.
موزه‌ای برای همه دوره‌های جشنواره
برازش در پاسخ به سوال شهرآرا در تشریح نحوه حمایت این بنیاد از تولیدات هنری و نحوه ارتباط با هنرمندان و فرهیختگان گفت که حمایت، با برنامه‌ریزی برای تولید، دراختیار گذاشتن امکانات تولید، پرداخت هزینه برای تولید، مشارکت کردن در تولید، خرید تولیدات و... صورت می‌گیرد که این شیوه‌ها در دستورکار ما قرار دارد؛ این در حالی است که هنرمندان و حتی برگزیدگان ادوار گذشته از نحوه دریافت این حمایت ها بی‌اطلاع و نیازمند شفاف سازی در این زمینه هستند.
برازش در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی علمی و پژوهشی آثار راه‌یافته به جشنواره،به هزینه ای که برای ارزیابی مولفه های علمی و پژوهشی صرف می شود، اشاره و تصریح کرد: داوری، بعد از جوایز بیشترین هزینه ها را دارد و این ارزیابی به همین منظور است که داوران بتوانند آثار ارزنده را همسو با سیره علمی و عملی علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) معرفی کنند. این ارزیابان و داوران هستند که آثار را در این مدارج تایید می کنند.
با اینکه توقع است خروجی جشنواره فاخر امام رضا(ع) به تولید آثار شاخص سینمایی و تلویزیونی ختم شود،مدیرعامل بنیاد امام رضا(ع) بودجه جشنواره را برای تولید آثاری از این دست کافی ندانست و به شهرآرا گفت: توانایی ما آن‌قدر نیست که بخواهیم تولیدات سینمایی و تلویزیونی داشته باشیم؛ چراکه ما باتوجه‌به بودجه‌ای که داریم، مجموع کمکی که می‌توانیم به جشنواره‌ها بکنیم، نزدیک به 5/ 2میلیارد تومان است و این رقم دربرابر مبالغی که برای تولید یک فیلم هزینه می‌شود، ناچیز است.
خروجی آثار جشنواره امام‌رضا(ع) هم یکی از آن مسائلی است که همواره هنرمندان از آن پرسیده‌اند و یکی از مطالبات روزنامه شهرآرا طی سالیان گذشته بوده‌است که بارها به آن پرداخته‌است؛ چرا که تقریبا از ابتدای راه اندازی جشنواره امام رضا(ع)، تولیدات هنری و ادبی خروجی نداشته‌اند و شرکت کنند‌گان در این رویداد فرهنگی هنری جویای سرنوشت آثار برگزیده خود بوده‌اند. برازش در توضیح رفع این کمبود، به همکاری شهرداری مشهد اشاره کرد و گفت: تا میانه‌های دهه کرامت، شاهد افتتاح موزه‌ای از آثار همه ادوار جشنواره در مشهد خواهیم بود.
او همچنین درباره کاهش تعداد جشنواره‌های رضوی گفت: جشنواره‌ها برای برگزاری باید از سطح پذیرفته‌شده‌ای برخوردار باشند و قصد نداریم جشنواره‌های کم‌بازده و کم‌کیفیت برگزار کنیم.