«باز این چه شورش است» به تنهایی می‌تواند بازگو کننده حس و حال روزهایی باشد که همه‌چیز رنگ و عطر دیگری داشت.
به گزارش شهرآرانیوز، این بخشی از سرود‌های خاطره‌انگیزی است که در دهه ۶۰ بار‌ها و بار‌ها از تلویزیون دیدیم و شنیدیم و حفظ کردیم.
سرود‌هایی از یک گروه نوجوان با لباس‌های یک دست طوسی و شلوار‌های مشکی، با تک خوانی محمد حسین توکل که یک عینک ته استکانی فریم دار داشت و با صدای خاص‌اش سرود را با تمام وجود می‌خواند.
گروهی که در سال ۱۳۵۵ در خانه فرهنگ و هنر آباده فارس پا گرفت و در دهه ۶۰ مشهورترین گروه سرود ایران لقب گرفت.
سرود‌های «یا علی مدد»، «خواهرم حجابت سنگر است» از کار‌های ماندگار این گروه است. اجرای سرود‌های «جنگ»، «دلیران تنگستان» و «قصه بابا» در سال ۱۳۶۷ شکوهی خاص به مراسم سپاهیان ۱۰۰ هزار نفری حضرت محمد (ص) شیراز بخشید.
گروه سرود بچه‌های آباده سال ۱۳۸۰ با چاپ کتاب «سرود‌های بچه‌های آباده» برای همیشه ماندگار شد.
نوای نینوا؛ آه از آن ساعتی
صدای حزن‌انگیز مرحوم حجت‌الاسلام محمدکوثری با اشک‌های امام خمینی(ره) پیوند خورده است.
سال‌های سال پای تلویزیون و نوحه «آه از ساعتی ...» که با صدای گرمِ مرحوم کوثری پخش می‌شد، می‌گریستیم.
نوحه خاطره‌انگیز «آه از ساعتی ...» در سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ بار‌ها و بار‌ها تکرار و جزوی از خاطرات صوتی مردم شده است.
بسیاری از مردم در کنار صدای خاص مرحوم کوثری، جذب شعر‌های نابی می‌شدند که این پیرغلام می‌خواند.
مرحوم کوثری که از کودکی مُهر نوکری امام حسین (ع) را بر سینه چسبانده بود در نوجوانی به حوزه علمیه رفت و راه طلبگی را پیش گرفت.
کوثری از محضر بسیاری از علما بهره برد، امّا روضه‌خوانی و مرثیه‌سرایی امام حسین (ع) را هرگز رها نکرد.
مرحوم کوثری مهر سال ۱۳۷۷ در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
نوای نینوا؛ بنشین تا به تو گویم زینب
هر شعر و نوحه‌ای که از گلوی گرمِ مداحان جنوبی بیرون بیاید، انگار گرمای جنوب و اندوه را با هم ترکیب می‌کند
شعری از دفتر شعر مرحوم سید جواد عین‌الملک از نوحه سرایان مشهور بوشهری است که با صدای حسین فخری، حماسه‌خوان خرمشهری پیوند خورد و ماندگار شده است.
در سال‌های پس از جنگ بسیاری از عزاداران با نوحه «بنشین تا به تو گویم زینب» بر سر و سینه کوبیده‌اند و گریسته‌اند.
از حاج حسین فخری نواهای ماندگار دیگری همچون «هفتاد و دو پروانه»، «سکینه گفت با زینب»، «هلا اسطوره سازان پاسداران» به یادگار مانده است.
«بنشین تا به تو گویم زینب» نوحه‌ای ماندگار است و در فیلم «یه حبه قند» رضا میرکریمی یکی از شخصیت‌ها آن را بازخوانی کرده است.
نوای نینوا؛ یا حسین غریب مادر
شمارِ جوان‌هایی که «یا حسین غریب مادر» را به شیوه‌ای جدید نسبت به مداحی‌های قدیم می‌شنیدند و پا به هیئت می‌گذاشتند تا این مداحی را از نزدیک بشنوند، هر روز بیشتر می‌شد.
مداح می‌خواند: «یا حـسـین غریب مادر تویی ارباب دل من / یه گوشه چشم تو بسه واسه حل مشکل من» و عزادارن مدهوشانه بر سروسینه می‌کوبیدند. آن‌ها می‌آمدند تا با نوایی متفاوت، اما دلنشین در غم امام حسین (ع)، خواهرش زینب و مادرش فاطمه زهرا (س) شریک شوند.
سید جواد ذاکر طباطبایی، متولد ۱۳۵۵ در خوی بود و در اوج جوانی وقتی تازه ۳۰ سالش شده بود درگذشت. فوت زودهنگام او باعث نشد تا یادش فراموش شود و با اجرای کار‌های فراوان و به‌ویژه مداحی «یا حسین غریب مادر» و با شیوه جدیدی که در مداحی پایه‌گذاری کرد، ماندگار شد.
زینب زینب؛ اثری ماندگار از سلیم موذن‌زاده
«زینب زینب» نوای ثابت تکایا و محافل عزاداری محرم‌ها‌ست و به وقت شنیده شدن چهره سالخورده مردی را در ذهن عاشقان این صدا ترسیم می‌کند که به «حنجره طلایی» معروف است.
نوحه «زینب زینب» سرشاخه درخت کهنسال مداحی‌های استاد سلیم موذن‌زاده اردبیلی است که در بین بیش از ۲۰۰۰ اثر منتشر شده از او به یادگار مانده است.
معنای بعضی از بیت‌های این نوحه را آن‌ها که با زبان ترکی آشنا نیستند، متوجه نمی‌شوند اما همراهی سوز صدای موذن‌زاده با نام حضرت زینب(س) کافی است تا چشم‌ها را بارانی کند.
استاد آذری زبانی که حنجره خود را وقف مداحی کرده بود اما با نوای «زینب زینب» رمز و راز دیگری داشت و در آخرین مصاحبه خود گفته بود: مرا با نوای «زینب زینب» تشییع کنید.
نوای نینوا؛ انا مظلوم حسین | نزار قطری
۲۲ دی ۱۳۸۶ وقتی نوای نوحه «أنا مظلوم حسین» "نزار فضل‌الله روانی" معروف به نزار قطری در شهر کربلا به گوش عزاداران حسینی رسید هیچ کس نمی‌دانست این نوحه از ماندگارترین نوحه‌ها خواهد شد.
همچنان که پخش این نوحه‌سرایی از شبکه سوم سیما در همان سال نام «نزار» را بر سر زبان‌ها انداخت و نوحه جان‌سوز «أنا مظلوم حسین» را بر زبان عاشقان حسین(ع) جاری کرد.
نزار فضل‌الله که حافظ نیمی از قرآن، تحصیل‌کرده علوم دینی و عرب زبان است نوحه «أنا مظلوم حسین» را به شکل ترکیبی و به زبان فارسی و عربی خوانده و بسیاری از شیعیان عرب‌زبان را نیز جذب این نوحه خاطره‌انگیز کرده است.
نوای نینوا؛ نوحه‌خوانی عاشورا
آدم‌های زیادی برای شنیدن نوحه ماندگار «عاشورا»ی جهانبخش کردی‌زاده معروف به بخشو پا به بوشهر گذاشته‌اند.
حتی هنرمندان و موسیقی‌دانانی از فرانسه و اروپا و روسیه آمدند تا از نزدیک معجزه صدای بخشو را ببینند.
در ایران هم لوریس چکناواریان رهبر ارکستر ایران و محمدرضا لطفی، نوازنده موسیقی برای ضبط صدای این مداح به دیدارش رفتند تا این صدای استثنایی و این شیوه خاص عزاداری را ثبت و ضبط کرده باشند.
تصاویر زیبایی که از نوحه‌خوانی بخشو در سال ۱۳۴۹ در فیلم مستند «اربعین» اثر ناصر تقوایی استفاده شده است ارزش هنری این شیوه مداحی و صدای منحصر به‌فرد بخشو را ثبت کرده است.
نوای نینوا؛ یا اباعبدلله الحسین
نام حاج یونس حبیبی که می‌آید ناخودآگاه نوحه دلنشین «یا اباعبدالله‌الحسین» در ذهن هیئتی‌ها تداعی می‌شود.
زنان و مردانی که روزگاری با آن نوحه بر سر و سینه می‌زدند، هنوز هم با شنیدن صدای«یا اباعبدالله‌الحسین» حال و هوای محرم‌های قدیم در ذهن‌شان زنده می‌شود.
حاج یونس حبیبی که در خردسالی با پدرش پای منبر مرحوم شیخ احمد کافی و مداحی حاج محسن طاهری می‌رفت و آرزو داشت تا خودش به عنوان مداح مهدیه پشت میکروفون قرار گیرد.
حاج یونس تا سال‌ها پس از جنگ، با وجود عوارض شدید شیمیایی «یا اباعبدالله‌الحسین» را در عزاداری‌ها خواند تا دریادآوری حماسه عاشورا کم نگذاشته باشد.