برای استفاده از نعمت‌های الهی باید اصول کلی رعایت شود. این اصول باید معقول باشند؛ یعنی از اسراف، زیاده‌روی و بی‌اندازه خرج کردن فاصله داشته باشد. دین رویه اعتدال را توصیه کرده است. به طور مثال تجمل گرایی و اشرافی‌گری در خوردن، آشامیدن، مسکن، پوشاک و... با اصول اولیه زندگی ایمانی تطبیق ندارد و در واقع ارمغان‌های فرهنگ غلط غربی است.
اگر اجتماعی فکر کنیم، نه فردی و جامعه کلان اسلامی را در نظر بگیریم، همان‌طور که خانواده به عنوان یک مجموعه اجتماعی کوچک، گاهی دچار مشکل و سختی‌ها و برخی وقت‌ها رفاه و آسایش‌زدگی‌ها می‌شود، در کلان جامعه هم ممکن است شاهد چالش‌ها، ضعف‌ها، مشکل‌ها یا برخلاف آن رفاه، آسایش و خوبی‌ها باشیم.
اسلام، دنیا را وسیله آخرت و ابزاری برای رشد و تعالی بشر به عنوان خلیفه خدا روی زمین می‌داند، انسان در این فراز و نشیب‌ها باید به نعمت‌های کلان خداوند توجه کند تا ضعف‌ها برایش درخور تحمل باشد، البته درست است که باید صبر کنیم، ولی اینکه چطور این کار را انجام دهیم از رسول خدا (ص) بیاموزیم که به سلمان فارسی فرمودند: «در مسائل معنوی به بالاتر از خودت نگاه کن و در امور مادی به افراد پایین‌تر از خویش بنگر؛ زیرا اگر در مسائل مادی به بالاتر از خودت نگاه کنی، همان نعمتی هم که خدا به تو داده را اصلا شکر نمی‌کنی و اگر نعمت‌هایت را سپاس نگویی، خدا آن را از تو می‌گیرد.» این درحالی است که اگر به پایین‌تر از خودت نگاه و شکر نعمت کنی، یعنی به طور مثال درست است خانه نداری، ولی سلامتی و فرزند سالم داری یا اینکه می‌بینی یک مشکل داری، ولی ۱۰ تا آسایش هم داری، نسبت به آن ۱۰تا باید شاکر بود تا نعمت زیاد شود. این‌طور عامل صبر در ما تقویت می‌شود و در مقابل مصیبت‌ها و مشکل‌ها صابر می‌شویم.
صبر آن‌قدر اهمیت دارد که جایگاه آن را نسبت به ایمان، مانند سر برای یک بدن بیان کرده‌اند، یعنی همان‌طور که بدن بدون سر، مرده محسوب می‌شود، در واقع ایمان بی‌صبر هم مرده است.
از سوی دیگر، صبر در مسائل معیشتی به این معنی که از روی ناچاری تحمل می‌کنیم درست نیست، بلکه اگر برنامه‌ریزی درست در مواقع سخت و رفاه داشته باشیم به طور یقین خیلی از این سختی‌ها حل می‌شود. پس مهم‌ترین راه استقامت، برنامه‌ریزی مناسب است، البته برای همه نمی‌توان در قضیه‌ای مانند صبر داشتن، یک نسخه پیچید، زیرا کسی که دارای معرفت بالایی هست حتی می‌داند که سختی مصلحت اوست و به تعبیری، «بر ما خوش است آنچه مقدر نموده دوست.»
یعنی کسی که دوست امام رضا (ع) است باید خودش را به ایشان نزدیک کند و همسو نشان دهد. اصلا با خودمان بگوییم که همه سختی‌های ما نسبت به سختی‌هایی که اهل‌بیت (ع) داشتند، چقدر است؟ از این‌رو، این معرفت هرچه کامل شود به طور یقین صبر ما در امور مختلف بیشتر خواهد شد.