محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ روند رو به رشد تورم در سال‌های اخیر به چالشی جدی در زندگی شهروندان و به ویژه دهک‌های کم برخودار تبدیل شده است. در چنین شرایطی، هر ازگاهی آمار و ارقامی مبنی بر رشد تورم منتشر می‌شود که نشان می‌دهد سبد هزینه و سبد معیشت مدام در حال افزایش است.
همین چند روز پیش بود که اعلام شد، میزان سبد معیشت برای یک خانواده سه نفری از حدود ۹ میلیون تومان در ابتدای امسال به بیش از ۱۷ میلیون تومان در پایان شهریور افزایش یافته است. اگر این هزینه را مربوط به خانواده‌هایی بدانیم که از وضعیت سلامت نسبی برخوردار هستند، حالا باید حساب کرد، این هزینه برای افرادی مانند نابینایان چقدر است؟
افرادی که وضعیت جسمی آن‌ها سبب می‌شود که برخی هزینه‌ها در سبد معیشت آن‌ها افزایش چشمگیری داشته باشد. این رشد هزینه برای نابینایان در حالی اتفاق می‌افتد که به گفته رئیس انجمن نابینایان و کم بینایان خراسان رضوی ۹۰ درصد جامعه نابینایان بیکار هستند. امروز، ۲۴ مهر در تقویم جهانی، به عنوان روز عصای سفید نام گذاری شده است. این روز بهانه‌ای شد تا بررسی کنیم که زندگی روزمره برای یک نابینا در مشهد چقدر هزینه دارد؟
رئیس انجمن نابینایان و کم بینایان خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا تهیه ملزومات مورد نیاز نابینایان را یکی از مهم‌ترین مشکلات اقتصادی آن‌ها بیان می‌کند و می‌گوید: آمریکا صدور ماشین تحریر‌های مخصوص نابینایان به ایران را ممنوع کرده است. از این رو اگر ماشین تحریر خارجی هم در بازار وجود داشته باشد، قیمت آن بیش از ۱۶ میلیون تومان است.
ماشین تحریر داخلی نیز با قیمت بیش از ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود. جواد رضایی با بیان اینکه قیمت عصای سفید فلزی معمولی ۱۷۰ تا ۲۲۰ هزار تومان است، گفت: هر چند بهزیستی هر دو سال یک بار به نابینایان عصای سفید می‌دهد، اما اگر قبل از این مدت عصای آن‌ها بشکند، آن‌ها باید با هزینه خودشان عصای سفید تهیه کنند.
علاوه بر این اگر فردی بخواهد از عصا‌های سفید دیجیتال استفاده کند باید دست کم یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه بپردازد. رضایی ادامه می‌دهد: هر برگ مقوای بریل A۴ در بازار ۵۰۰ تومان هزینه دارد. نابینایانی که درحال تحصیل هستند و یا در نوشتن دستی دارند، باید هزینه زیادی برای تأمین نیاز خود بپردازند.
رئیس انجمن نابینایان و کم بینایان خراسان رضوی با بیان اینکه نمی‌توانند از هر رایانه‌ای برای تحصیل و امور کاری استفاده کنند و باید رایانه برای آن‌ها مناسب سازی شود، بیان می‌کند: اگر بتوان با ۱۵ میلیون تومان یک رایانه معمولی خریداری کرد همین مسئله برای نابینایان حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه دارد. اگر نابینایی بخواهد رایانه‌ای با سطح بالاتری خریداری کند این هزینه درحد بسیار زیادی افزایش می‌یابد.
رضایی با بیان اینکه خرید تلفن همراه یکی دیگر از مشکلاتی است که نابینایان با آن روبه رو هستند، می‌گوید: تهیه گوشی موبایلی که نابینایان قادر به استفاده از آن باشند ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه نیاز دارد. وی با بیان اینکه دسترسی به کتاب‌های علمی و آموزشی و مذهبی یکی دیگر از مشکلات نابینایان است می‌گوید: مراکز خیلی کمی برای چاپ کتاب بریل و گویا وجود دارد. همین مسئله سبب محدودیت دسترسی نابینایان به کتاب‌های مورد نظرشان شده است.
دستگاه برجسته نگار هوشمند، مخصوص نابینایان و کم بینایان است که ورود اطلاعات در آن از طریق یک صفحه کلید بریل صورت می‌پذیرد و خروجی آن نیز به زبان فارسی و خط بریل است و برای نابینایان و کم بینایان در پیشبرد اهداف شخصی و اهداف آموزشی آن‌ها کاربرد بسیاری دارد. به گفته رضایی قیمت این دستگاه در سال جاری ۴۴ میلیون تومان است.
رئیس انجمن نابینایان و کم بینایان خراسان رضوی به دیگر هزینه‌های نابینایان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: ایاب و ذهاب برای نابینایان هزینه زیادی دارد. در واقع با توجه به اینکه فضای شهری مناسب برای رفت و آمد نابینایان نیست، آن‌ها مجبور هستند که از تاکسی و سرویس‌های حمل و نقل اینترنتی استفاده کنند، همین مسئله سبب تحمیل هزینه زیادی به آن‌ها می‌شود.
اگر هم نابینایی بخواهد از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کند، مجبور است که فردی را به عنوان کمک با خود همراه کند که همین مسئله سبب دوبرابر شدن هزینه نابینا می‌شود. همچنین نابینایان معمولا به دلیل برخورد با محیط اطراف بیشتر لباس هایشان آلوده و کثیف می‌شود و همین مسئله سبب می‌شود تا هزینه زیادی برای خرید مواد شوینده و شست وشوی لباس هایشان بپردازند.
رضایی با بیان اینکه نرخ بیکاری در کشور زیر ۱۰ درصد بوده و در مناطقی که نرخ بیکاری بیشتری دارند به ۱۵ تا ۲۰ درصد می‌رسد، می‌گوید: این در حالی است که نرخ بیکاری نابینایان ۹۰ درصد است. علاوه بر این بخشی از نابینایانی هم که توانسته اند، شاغل شوند در مشاغل کاذب فعالیت دارند.
وی ادامه می‌دهد: اکنون نابینایانی داریم که در اطراف حرم در حال فروش ادعیه هستند و یا وزنه‌ای تهیه کرده و از این طریق روزگار می‌گذارنند. با این حال همین افراد هم با مشکلات زیادی روبه رو هستند. به عنوان نمونه ممکن است که وزنه آن‌ها دزدیده شود و یا اینکه پول تقلبی و یا کمتر از نرخ واقعی به آن‌ها داده شود.
رضایی با بیان اینکه نابینایانی که تحصیل دانشگاهی هم دارند، شانس کمی برای استخدام دارند، بیان می‌کند: در خراسان رضوی ۲۵ نابینا با مدرک دکترا داریم که ۲ نفر آن‌ها استاد دانشگاه هستند و ۸ نفر در آموزش و پرورش استثنایی استخدام شده اند. وی با بیان اینکه ۵ هزار و ۵۰۰ نفر نابینا در خراسان رضوی و ۳ هزار و ۵۰۰ نابینا در مشهد وجود دارند،
می‌گوید: بعضا آمار‌هایی بیشتر از این ارقام برای نابینایان داده می‌شود که درست نیست و بیشتر برای کسب بودجه بیشتر این آمار‌ها داده می‌شود.
رضایی با انتقاد از مستمری اندک نابینایان می‌گوید: با اینکه براساس مصوبه مجلس قرار بود که به نابینایان معادل حداقل قانون کار پرداخت شود، این مسئله محقق نشده است. در حال حاضریک نابینای مجرد ۳۰۰ هزار تومان و متأهل ۶۲۰ هزار تومان دریافت می‌کند. همچنین یک نابینا با چهار فرزند هم یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان در ماه دریافت می‌کند.
با این حال معاون امور توان بخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرانیوز از حمایت‌های این سازمان از نابینایان خبر می‌دهد و می‌گوید: برنامه غربالگری کودکان از سن ۳ تا ۶ سالگی انجام می‌شود. کودکان در صورت تشخیص مشکل بینایی به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شوند.
در این مرحله اگر کودک خانواده‌ای که توانایی مالی ندارند، چشمش به عمل نیاز داشته باشد، هزینه‌های مربوط از سوی بهزیستی پرداخت می‌شود. حمیدرضا علیزاده با بیان اینکه بهزیستی وسایل مورد نیاز برای تحصیل را در اختیار دانش آموزان و دانشجویان نابینا قرار می‌دهد، می‌گوید: پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان و دانشجویان نابینا از جمله اقدام‌هایی است که بهزیستی برای حمایت از این اقشار انجام می‌دهد.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا مستمری پرداختی به نابینایان اندک است، می‌گوید: بهزیستی در کنار پرداخت مستمری به نابینایان، اقدام‌های دیگری نیز برای توانمندسازی آن‌ها انجام می‌دهد. به عنوان مثال به آن‌ها وام مسکن با نرخ سود کمتر پرداخت می‌کند و یا سعی می‌کند تا با طرح‌های توانمندسازی بستر‌های لازم برای اشتغال آن‌ها را فراهم کند. به گفته این مسئول ۱۸ هزار پرونده معلولیت در استان وجود دارد که ۸ هزار و ۵۰۰ مورد متعلق به مشهد است.