طیبه ثابت - بعد از یاد خداوند دانا، سلامی به گرمای محبت به همه شما خوبان!
امیدواریم در هفته کتاب و کتابخوانی و کتابداری، بیش از پیش با مطالعه همراه و همدل شده باشید. خب، دوستان بهتر از جان کوله‌پشتی!
شاید برایتان جالب باشد کمی درباره تاریخچه اولین کتابخانه‌های دنیا و نخستین قومی که کتابداری را به وجود آوردند بدانید.
بقایای شهر‌های باستانی سومریان، بین رودخانه دجله و فرات کنونی، نشان می‌دهد حدود ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، آن‌ها برای خود کتابخانه‌های شخصی، مذهبی و دولتی داشته‌اند.
مشهور است کتابخانه «تلو» مجموعه‌ای متجاوز از ۳۰ هزار لوحه گلی داشته است. بیشتر کتاب‌های گلی سومری‌ها که به خط میخی نوشته شده بودند، اطلاعات تجاری، دعاها، نشانه‌های جادویی، افسانه‌های مقدس، حکایات و روایات قومی و ملی خودشان بودند.
آن‌ها معمولا این کتاب‌ها را در معبد‌ها یا کاخ‌های سلطنتی حفظ می‌کردند.
پس از سومریان، بابلیان نوشتن خط میخی و همه دانش‌ها را از آن‌ها آموختند و برای خودشان کتابخانه ساختند. خوب است بدانید آشوریان هم به کتاب، کتابخانه و کتابداری اهمیت می‌دادند.
آشوربانیپال را باید «کتابدار-پادشاه» باستانی تاریخ تمدن نامید. پس از مرگ او، کتابخانه به حیات خود ادامه داد تا اینکه در سال ۶۱۲ پیش از میلاد، سلطان میدی کیازاس نینوا را تخریب کرد.
کمی مطالعه تاریخ کتاب به شما می‌گوید که مصر، یونان، روم، چین، هند و ایران پیش از اسلام در دوره هخامنشیان و اشکانیان نیز هرکدام به شکل و اندازه‌ای به کتاب و کتابداری اهمیت می‌دادند.
نخستین کتابخانه‌ها در جهان اسلام در مساجد پدید آمدند. پس از آغاز جریان تألیف و تصنیف در جهان اسلام، مؤلفان مسلمان زمان حضرت محمد (ص) آثار خود را برای استفاده عموم، وقف مساجد می‌کردند.
بدین ترتیب، در مساجد، گذشته از قرآن که به‌وفور در دسترس همگان قرار داشت، کتاب‌های حدیث، تفسیر، سیره، فقه و کلام که مورد استفاده طلّاب بود نگهداری می‌شد و کمتر مدرسه‌ای در عراق، خراسان و سوریه و مصر پیدا می‌شد که کتابخانه نداشته باشد.