زینب کبری (س) سومین فرزند حضرت علی (ع)، از بزرگ‌ترین قهرمانان زن تاریخ به حساب می‌آید. بانویی که نه‌تن‌ها در تاریخ اسلام بی‌نظیر است، بلکه در تاریخ جهان تاکنون کسی یافت نشده است تا به پای قهرمانی و رشادت این زن مسلمان برسد. زنی که از همان ابتدای زندگی‌اش همراه با صبر و صلابت و خویشتن‌داری در مقابل گرفتاری‌ها ایستادگی کرده است. همه مراحل زندگی فردی و اجتماعی ایشان همراه با بحران‌های فراوان و مواجهه و مبارزه توأم بوده است. تولد این بانو به آن دلیل اهمیت دارد که جامعه اسلامی به‌ویژه شیعه بیش از همه نظاره‌گر زن تاریخ‌ساز پاک و اندیشمندی بوده است که همه‌ساله نام و یاد و رشادت‌های او توانسته بخش زیادی از جوامع انسانی را تحت‌تأثیر خود قرار دهد و الگوی تمام‌عیار در زندگی ابنای بشر باشد و جامعه شیعه می‌باید از این نظر به خود ببالد.
ایشان در خانواده‌ای بزرگ شد که جدش، حضرت رسول (ص)، برگزیده انبیا و اولیای خدا بوده است، پدرش، حضرت امیر (ع)، یکی از شایسته‌ترین بندگان، امام شیعیان و منصوب پیامبر خدا (ص) و مادرش حضرت فاطمه (س)، دخت نبی‌اکرم و پاک‌ترین انسان و ام‌الائمه و یکی از ۴ بانوی برگزیده عالم بشریت بوده است. از سوی دیگر برادرانش امام حسن (ع) و امام حسین (ع)، ۲ امام شایسته مسلمانان و قهرمانان شیعه و جهان اسلام به حساب می‌آیند و تاکنون کسی از حیث شجاعت و ازخودگذشتگی به پای آن‌ها نرسیده است. خاندانی که حضرت زینب (س) در آن پرورش یافته، چه قبل از خود و چه بعد از خود، از برگزیده‌ترین انسان‌ها به حساب می‌آیند. به نقل از مقاتل‌الطالبین، اثر «ابوالفرج اصفهانی»، این خاندان بیش از ۱۷۰ شهید در راه دین اسلام و نجات انسان‌ها تقدیم بشریت کرده‌اند. زندگانی این بانو با شجاعت و صلابت، انسانیت، پاکدامنی و مبارزه با ظلم و فساد و تباهی به سر شده است.
ایشان در کودکی مادرش را از دست داده و یتیم مادر شده بود ولیکن در مکتب پدرش کسب فضیلت نموده است. علم و دانش را در بین زنان مدینه و کوفه (در ایام خلافت حضرت علی (ع) در کوفه) به تعلیم و آموزش در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌داد، به نحوی که بیشتر خانواده و زنان صدر اسلام آموزه‌های لازم را با واسطه از رسول خدا (ص) و حضرت امیر (ع) و سپس امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از طریق حضرت زینب (س) می‌آموختند.
بانوی مجتهده‌ای که تاریخ و مورخان تاکنون نتوانسته‌اند در حق او ادای مطلب کنند.
در جریان امامت امام حسن (ع)، مدیریت حضرت زینب (س) بیش از همه در حفظ شئونات نظام خانوادگی خاندان امامت مثال‌زدنی بود.
همچنین این زینب (س) بود که توانست پیام‌رسان حق‌طلبی و رشادت امام حسین (ع) در واقعه کم‌نظیر صحرای کربلا باشد. فردی که بعد از شهادت ۷۲تن از بهترین انسان‌های پاک در کربلا توانست با همه مصائب، درد‌ها و رنج‌ها مدیریت مردانه‌ای را ارائه دهد و با جمع کردن اسرا و خانواده بازماندگان کربلا، باوجود شهید شدن ۲ فرزندش در روشنگری دین اسلام در کوفه مقابل دیدگان حاضر در کاخ ابن‌زیاد و همچنین مقابل همه افرادی که در کاخ یزید در شام جمع شده بودند، در برابر به‌اصطلاح خلیفه وقت، یزیدبن معاویه، چنان سخنرانی و واکنشی از خود نشان دهد که حیرت حاضران و غایبان را برانگیزد.
این بانو با همه مشکلات، حتی دو، سه سال آخر عمر شریف خود، پس از واقعه کربلا، باوجود خاموش بودن تاریخ در نشان دادن زندگی وی، عملکردش سرشار از درس و آموختنی بوده است که بشریت می‌باید آن را فراگیرد؛ و در نهایت اینکه این بانو یکی از کم‌نظیرترین زنان تاریخ بشریت است که عملکرد او و پاکدامنی‌اش جز از سلاله پاک پیامبر (ص) و زینت پدر، یعنی علی‌بن‌ابی‌طالب (ع)، از شخص دیگری برنمی‌آید. درود خدا بر او باد.