سیدمهرداد امیرکلالی | شهرآرانیوز؛ گویی رنج ساکنان شهرک مهرگان تمامی ندارد. مسکن‌های مهری که قرار بود آغوش گرم مهر و محبت و آسایش و آرامش را برای شهروندان به ارمغان بیاورد نه تنها بی مهری به همشهریان روا داشت که حالا درست در ششمین روز آلودگی پیاپی هوا، مهمان ناخوانده دیگری را به ساکنان مرزی‌ترین نقطه حاشیه شهر تحمیل کرده است.
مسکن مهر مهرگان که شاید سال‌ها پیش بدون کارشناسی زیست محیطی در نزدیکی کارخانجاتی احداث شد که به گفته همان متولیان زیست محیطی شرایط استنشاق بوی حاصل از آن بسیار بالاتر از استانداردهاست، حالا در این روز‌های آلودگی هوا مزید بر علت شده و بوی ساطع شده از کارخانجات ایزوگام در حوالی این شهرک آن چنان تحمل ناپذیر است که به اذعان ساکنان این شهرک، این حس را دارد که گویی همیشه همسایه کناری شما در حال ایزوگام پشت بام خود است. استدلال این قبیل کارخانجات هم همواره این است که سیستم فیلتراسیون به دلیل صرف زیاد انرژی برق، هزینه زیادی به همراه دارد، بنابراین نمی‌توان در همه ساعات از این سیستم استفاده کرد.
اخیرا طی چندین پیامک و تماس‌های متعدد شهروندان از بروز این معضل زیست محیطی، ما را بر آن داشت تا در بررسی مشکلات شهروندان، این بار به همراه مردم و نمایندگان شورای اجتماعی این محله، بازدید میدانی مشترکی ترتیب دهیم.
یونس حسنی، رئیس شورای اجتماعی شهرک مهرگان، با بیان اینکه وجود این معضل را بار‌ها و بار‌ها به گوش متولیان امر رسانده ایم، می‌گوید: اخیرا جلسه‌ای با فرماندار مشهد در این زمینه داشتیم. مدیر حفاظت محیط زیست مشهد نیز در این جلسه حضور داشت. در این جلسه، مشکلاتی که در این رابطه وجود داشت را برای مسئولان تشریح کردیم و درنهایت قرار شد پرونده پنج کارخانه به دلیل نبود فیلتراسیون مناسب به دادگاه ارسال شود.
طالبی دیگر عضو شورای اجتماعی شهرک مهرگان هم با بیان اینکه معضل بوی نامطبوع کارخانجات ایزوگام، یکی از دغدغه‌های مهم اهالی است، می‌گوید: شدت این مشکل به حدی است که خیلی از خانواده‌های شهرک از این محله مهاجرت کرده اند.
او می‌افزاید: شدت این بو از ساعت ۱۰ شب تا سحر ادامه دارد. بوی متساعد شده از فعالیت این کارخانجات شبیه بوی روغن سوخته است که واقعا تحمل ناپذیر است. طی چندماه گذشته تساعد این بو زیاد بوده است.
عظیمی یکی دیگر از شهروندان این محله بیان می‌کند: کارخانجات ایزوگام در طول روز فعالیت خاصی ندارند، اما به یک باره در شب شروع به فعالیت می‌کنند و چنان بویی در منطقه ساطع می‌شود که نمی‌توان نفس کشید. این کارخانجات حیات روزمره ساکنان شهرک مهرگان را مختل کرده اند.
او ادامه می‌دهد: کارخانجات ایزوگام دو، سه روز در هفته، سیستم فیلتراسیون خود را خاموش می‌کنند تا مصرف برق کمتری داشته باشند، اما این کار آن‌ها باعث می‌شود آلایندگی متساعد از فعالیت آن‌ها در هوا پخش شود. فعالیت سیستم فیلتراسیون برای آن‌ها گران محسوب می‌شود، بیشتر کارخانجات در زمان شب که بازرسی نیست، فعالیت می‌کنند.
این شهروند می‌گوید: به معاون دادستان مشهد نیز نامه دادیم تا یک شب که این بو در هوای شهرک مهرگان پخش شد، به ایشان اطلاع دهیم تا از محل بازدید کنند و متوجه بوی تحمل ناپذیر آن شوند. به معاون دادستان اطلاع دادیم، فردای آن شب آمد و اثری از بو نبود، اما این قضیه بعد از مدتی دوباره تکرار شد.
به سمت فاز ۲ شهرک مهرگان می‌رویم. گلایه‌های اهالی درست است. در این ساعات صبح، بوی بد قیر سوخته به مشام می‌رسد. ذاکری یکی دیگر از ساکنان فاز دوم این شهرک با اشاره به اینکه تعداد این کارخانجات در این محدوده زیاد است، می‌افزاید: گاهی اوقات شدت این بو آن چنان زیاد است که در همین هوای زمستانی از روشن کردن کولر برای تهویه بوی نامطبوع منازل استفاده می‌کنیم.
او می‌افزاید: مسئولان شهری باید برای جلوگیری از ضرر جانی به مردم این شهرک اقدام قاطع و مناسبی انجام دهند، چرا که این بو در سلامت شهروندان تأثیر منفی دارد.
به دنبال طرح گلایه‌های اهالی شهرک مهرگان، به سراغ رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مشهد رفتیم. هادی موسی پور با بیان اینکه در گذشته بیش از شصت واحد تولید ایزوگام در محور کلات قرار داشت، تصریح می‌کند: در حال حاضر به مرور از تعداد آن‌ها کاسته شده است و حدود ۳۵ کارخانه تولید ایزوگام در این محدوده فعالیت دارند.
او می‌افزاید: اداره حفاظت محیط زیست مشهد پایش‌هایی در این باره داشته و اخطاریه‌هایی صادر کرده است و پرونده‌هایی را هم به دادگاه فرستاده است. این کارخانجات ملزم هستند سیستم کنترل آلودگی هوا نصب کنند. این کار علاوه براینکه از آلودگی ناشی از فعالیت آن‌ها می‌کاهد، موجب صرفه اقتصادی برای این واحد‌های تولیدی هم می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مشهد می‌افزاید: بخارات ناشی از سیستم تولیدی این کارخانجات می‌تواند به گازوئیل تبدیل شود و از آن به عنوان سوخت در همان واحد تولیدی استفاده شود، بسیاری از واحد‌های تولیدی ترغیب شده اند که از این سیستم استفاده کنند.
موسی پور با اشاره به اینکه برخی واحد‌های تولیدی تخلف می‌کنند و برای تولید ایزوگام از قیر اسیدی استفاده می‌کنند، می‌گوید: این نوع قیر برای هوا و محیط زیست آلودگی ایجاد می‌کند و سازمان استاندارد درباره این موضوع حساس بوده و پیگیر تخلفات است.
او در رابطه با علت استفاده از این نوع قیر بیان می‌کند: از سویی برخی واحد‌های تولیدی ایزوگام استان‌های دیگر، ایزوگام با قیر اسیدی با قیمت نازل را روانه بازار خراسان رضوی می‌کنند و تولیدکننده مشهد، توان رقابت با این نوع ایزوگام را ندارد. همچنین ایزوگام با قیر اسیدی کیفیت نامناسبی دارد و به مرور زمان، ایزوگام تبخیر و از بین می‌رود و درنهایت مصرف کننده متضرر می‌شود.
موسی پور ادامه می‌دهد: سازمان حفاظت محیط زیست نیز بابت اینکه قیر اسیدی، پسماند محسوب می‌شود و باید به روش خاصی بازیافت شود، پیگیر تخلفات واحد‌های تولیدی است و نباید این نوع قیر در ایزوگام استفاده شود، چرا که علاوه بر آثار زیست محیطی بوی بدی هم متساعد می‌کند. او درباره فعالیت شبانه برخی از این نوع کارخانجات بیان می‌کند: به دلیل اینکه سازمان محیط زیست و استاندارد، درباره این موضوع حساس هستند، برخی واحد‌های تولیدی ایزوگام متخلف در شب فعالیت می‌کنند که بازرسان نباشند. در عین حال پایش‌های شبانه هم داریم که به طور سرزده و شبانه از این واحد‌ها بازدید می‌کنیم.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مشهد خاطرنشان می‌کند: اخیرا شش کارخانه متخلف به دادگاه معرفی شده اند که برای چهار تا رأی محکومیت صادر شده و پرونده دو واحد تولیدی مفتوح است. همچنین برای پانزده واحد تولیدی اخطاریه صادر شده است.
موسی پور بیان می‌کند: واحد‌های تولیدی ایزوگام یک انجمن صنفی دارند که سه هفته پیش جلسه مشترکی با این انجمن داشتیم. نمایندگان تمام واحد‌های تولیدی ایزوگام در این جلسه حضور داشتند و آن‌ها را درباره ضرر‌هایی که استفاده از قیر اسیدی به محیط زیست وارد می‌کند و عواقب تخلفات، توجیه کردیم.