حسام الدین نجفی | شهرآرانیوز؛ بعد از ماجرا‌های رفتن کافه کتاب آفتاب از گذر گلستان، برای خیلی‌ها این پرسش پیش آمده است که حالا که گذر فرهنگی «گلستان» از همه چیز خالی شده است شهرداری چه برنامه‌ای برای آن دارد. گذر گلستان یا همان راسته بازارچه کتاب گلستان، یک گذر کوچک در مشهد است که سال هاست درگیر اتفاقات مهمی بوده و مدتی است که به عنوان گذر فرهنگ و هنر مشهد انتخاب شده است.
این گذر در سالیان ابتدای فعالیتش تحت عنوان بازار خاتون برای عرضه تولیدات زنان سرپرست خانوار فعالیت می‌کرد، اما پس از مدتی تصمیم گرفته شد تا به مرکز عرضه کتاب تبدیل شود و در قلب شهر بازار کتابی با شکل و شمایلی خاص فعالیت داشته باشد، هرچند که این تصمیم هم راه به جایی نبرد. حالا، اما بعد از اتفاقات چندماه گذشته مجموعه مدیریت فرهنگی شهرداری مشهد به این نتیجه رسید که در قالب یک فراخوان عمومی از ایده پردازان بخواهد ایده هایشان را برای رونق این بازار به آن‌ها اعلام کنند. برای اطلاع از نحوه داوری و شیوه برگزاری طرح ایده پردازی گذر فرهنگی «گلستان» با یوسف اسماعیل زاده، معاون فرهنگی و هنری سازمان اجتماعی، فرهنگی شهرداری مشهد گفتگو کرده ایم.
یوسف اسماعیل زاده، معاون فرهنگی و هنری سازمان اجتماعی، فرهنگی شهرداری مشهد درباره طرح ایده پردازی گذر فرهنگی «گلستان» که مدتی پیش فراخوان عمومی آن اعلام شده بود گفت: «برای اولین بار تصمیم گرفته شد که واگذاری فضا‌ها که امکان واگذاری دارند در گذر فرهنگی گلستان از طریق یک رویداد ایده پردازی شکل بگیرد. به این صورت که ابتدا فراخوان آن را منتشر کردیم تا تمام آن‌هایی که ایده‌ای برای این گذر داشتند اعلام آمادگی کنند و بعد از طی کردن فرایند انتخاب و داوری، فعالیتشان را آغاز کنند. فرصت ارسال ایده‌ها به دبیرخانه به اتمام رسیده است و اکنون دبیرخانه مشغول ارزیابی ایده‌های ارسالی است.»
اسماعیل زاده در ادامه افزود: «تابه حال ۶۳ ایده ارسال شده است و چیزی حدود ۳۰ ایده از سوی دبیرخانه انتخاب می‌شود و به بخش داوری معرفی خواهد شد. در مرحله بعد، برای ایده‌های انتخابی تور آشنایی با گذر گلستان برگزار می‌شود تا صاحبان ایده‌ها با فضای موجود در گذر آشنا شوند. افزون براین، آن‌ها نشستی با برخی از مدیران شهرداری خواهند داشت تا با نظرات و اولویت‌های شهرداری آشنا شوند. درعین حال، فرصتی هم برای اصلاح و به روزرسانی ایده هایشان خواهند داشت.»
معاون فرهنگی و هنری سازمان اجتماعی، فرهنگی شهرداری مشهد از برگزاری کارگاه‌های انتقال تجربه از سوی کارآفرین‌ها و ایده پردازان باسابقه و موفق خبر داد و گفت: «بعد از آن، سه کارگاه انتقال تجربه برگزار می‌شود تا ایده پردازان با کسانی که در این حوزه تجربه اقتصادی و فرهنگی موفقی داشته اند آشنا شوند. از اینجا به بعد مرحله داوری شروع خواهد شد.»
اسماعیل زاده از احتمال استفاده از برخی ایده‌های فرهنگی گذر «گلستان» برای دیگر بخش‌های فرهنگی شهرداری مشهد خبر داد و گفت: «ایده‌هایی که وارد بخش داوری شدند در دو، سه گروه باهم رقابت می‌کنند و از دل هرکدام از این گروه‌ها سه ایده انتخاب می‌شود که به مرحله نهایی می‌رود و یک ایده را هم مردم انتخاب می‌کنند و در نهایت، ۱۰ ایده به مرحله نهایی می‌روند.
البته این داوران هستند که مشخص می‌کنند آیا تمام این ۱۰ ایده شایستگی حضور در گذر فرهنگی گلستان را دارند یا نه؟ چون ایده‌هایی که به دبیرخانه رسیده متنوع است و حوزه‌های گردشگری، اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرد. برای همین، این احتمال را می‌دهیم که داوران، بخشی از ایده‌ها را برای گذر گلستان مناسب تشخیص ندهند، اما، چون ایده‌های ارزشمندی هستند شهرداری در بخش‌های دیگری مانند فرهنگ سرا‌ها از آن‌ها حمایت خواهد کرد.»
او در ادامه ویژگی ایده‌های راه یافته به بخش داوری را تشریح کرد و گفت: «ایده‌هایی که توسط دبیرخانه پذیرش و به بخش داوری معرفی می‌شوند باید دو ویژگی داشته باشند. اول اینکه، باید فرهنگی و فرهنگ محور باشند و دوم در حوزه کسب وکار دسته بندی شوند. درواقع، ما به کسب وکار‌های فرهنگی، آن هم براساس نظر داوران، این فرصت را می‌دهیم که از حمایت های شهرداری به طور موقت استفاده کنند تا بعد به صورت مستقل بتوانند سرپا و در فضای دیگری به فعالیت خودشان ادامه دهند.
انتظار داریم که این کسب وکار‌های فرهنگی در دوره‌های زمانی نسبتا مشخصی سرپا شوند و بتوانند خارج از گذر هم ادامه حیات بدهند تا ایده‌های تازه تری جایگزین و از این حمایت‌ها برخوردار شوند. از طرفی برای حضور هر ایده در این گذر، محدودیت زمانی خاصی در نظر گرفته نشده است و همه چیز به نیاز مطرح کننده ایده و تشخیص هیئت داوران بستگی دارد. امکان دارد برخی از ایده‌ها به یک دوره شش ماهه احتیاج داشته باشند و ممکن است برخی‌ها به فعالیتی چندساله برای مستقل شدن نیاز داشته باشند.»
اسماعیل زاده از گذر «گلستان» به عنوان یک «زیست بوم حمایتی از ایده‌های فرهنگی» یاد کرد و گفت: «گذر فرهنگی گلستان دارد به یک زیست بوم حمایتی از ایده‌های فرهنگی تبدیل می‌شود. جایی که صاحبان ایده‌های فرهنگی بتوانند برای مدتی از حمایت‌های شهرداری برخوردار شوند. البته ممکن است براساس تصمیم هیئت داوران از حمایت دیگری هم برخوردار شوند. مثلا ممکن است برخی از ایده‌ها فضای بیشتری طلب کند که این فضا در اختیارشان قرار خواهد گرفت، اما در نهایت و حداکثر، ۱۰ ایده متفاوت در حوزه کسب وکار‌های فرهنگی در گذر گلستان فعالیتشان را آغاز خواهند کرد.
مبنای ما بر این است که وقتی خانواده‌ای وارد گذر «گلستان» می‌شود تمام اعضای خانواده جاذبه‌های مربوط به خودشان را پیدا کنند. قائدتا شاید در مرحله اول رویداد نتوانیم به این تنوع دست پیدا کنیم، ولی این رویداد در مراحل بعدی به طور مستمر از سوی شهرداری برگزار خواهد شد و به محض اینکه ایده‌ها مستقل شدند و از گذر رفتند، ایده‌های تازه تری جایگزین ایده‌های قبلی خواهد شد.»