سیدمهرداد امیرکلالی | شهرآرانیوز؛ «در ایام نوروز از ایستگاه راه آهن مشهد، تاکسی اینترنتی گرفتم تا به خیابان رازی در قاسم آباد مشهد برسم. من زائر این شهر بودم و به خیابان‌های شهر مشرف نبودم. در مسیر، میزبان با من تماس گرفت و از من پرسید در کدام قسمت شهر هستم. از راننده پرسیدم و راننده پاسخ داد نزدیک خیابان اندیشه هستیم. تا این موضوع را به میزبان اطلاع دادم به من گفت که آدرس را اشتباهی رفته ای. راننده تاکسی اینترنتی بدون توجه به مسیر داده شده روی نقشه تا عبارت خیابان رازی را دیده بود، به سمت خیابان رازی در بولوار اندیشه رهسپار شده بود، درحالی که من به خیابان رازی در حوالی میدان ده دی باید می‌رسیدم. چرا وضعیت نام گذاری‌ها در خیابان‌های مشهد این گونه است؟ مسیر نیم ساعته را یک ساعته به مقصد رسیدم.»
«دو روز بود که در ایام نوروز مهمان مشهدی‌ها بودم. از حرم مطهر خودرو شخصی را دربست کرایه کردم. مقصد را بولوار رسالت، رسالت ۱۰ بیان کردم. وقتی به مقصد رسیدم با راننده تاکسی سر آدرس اشتباهی بحثم شد. راننده اشتباهی به جای خیابان رسالت در بولوار فرامرزعباسی، مرا به رسالت ۱۰ در محله دروی رسانده بود. این اتفاق، اولین خاطره ام از ورود به مشهد است. چرا نام خیابان‌های مشهد با این همه زائر باید مشابه باشد؟ راننده که از این موضوع مطلع است، نباید بپرسد کدام رسالت مدنظر است؟»
«خیابان تقویه به علویه تغییر نام داده شد، اما برای تغییر نام خیابان یادشده، نظرسنجی از اهالی محله در مساجد انجام نشد. خیلی از ساکنان هنوز اسم این خیابان را در آدرس دهی به نام تقویه می‌شناسند. حداقل برای نام گذاری معبر از نام شهدا استفاده شود.»
«چندین بار برای تشابه اسمی نام بولوار شهید محمدزاده واقع در محله شفا و بولوار محمدزاده واقع در بزرگراه شهید چراغچی به سامانه ۱۳۷ شهرداری انتقاد کرده ایم، اما تا امروز هیچ پیگیری‌ای نشده است و بارها در آدرس دهی به مهمانان و مرسولات پستی دچار مشکل شده ایم. درخواست داریم که یکی از این دو معبر تغییر نام پیدا کند.»
این عبارات، فقط بخشی از پیام‌های شهروندان و زائرانی است که در ایام نوروز به خاطر وجود آدرس‌های تکراری یا ضعف در اطلاع رسانی تغییر نام، گلایه داشته اند. در شهر زائرپذیر مشهد که طبق پیش بینی‌های مسئولان، حدود ۱۰ میلیون زائر را در بازه انتهای اسفند تا انتهای نوروز در دل خود جای داده است، برخی نامهای معابر تکراری نه تنها باعث سردرگمی زائران و اتفاقا شهروندان می‌شود، بلکه این مسئله می‌تواند به خاطره نامبارکی در ذهن زائران تبدیل شود.
ازآنجاکه موضوع نام گذاری‌های معابر در حیطه اختیارات و وظایف شهرداری و شورای اسلامی شهر مشهد است، به همین منظور به سراغ رئیس اداره نام گذاری معابر و تابلونویسی شهرداری مشهد می‌رویم. آن طور که ناهید فربدنیا می‌گوید: بالغ بر ۴۵ نام معبر مشابه از مجموع ۳۰۰ معبر شهری در مشهد وجود دارد که البته در اولویت تغییر نام قرار گرفته اند، اما درعین حال هنوز وجود دارند.
او درباره سیاست شورای اسلامی شهر مشهد درباره نام گذاری معابر، توضیح می‌دهد: سیاست بر این منطق استوار است که درحدامکان نام معابر تغییر نکند، اما اگر اتفاق بیفتد، بعد از هر تغییر نام یا اصلاح، موارد به اداره پست طی نامهای ارسال می‌شود که پست نیز برای آدرس دهی از نام جدید معبر مطلع باشد.
رئیس اداره نام گذاری معابر و تابلونویسی شهرداری مشهد درباره اطلاع رسانی به اهالی محله برای تغییر نام معابر، بیان می‌کند: اطلاع رسانی تغییر نام معبر معمولا یک ماه الی دو ماه قبل از هر تغییر به شهرداری آن محله اعلام می‌شود و شهرداری‌های مناطق نیز عمدتا بنر اطلاع رسانی به اهالی را در قسمت‌های مختلف مرتبط با آن معبر نصب می‌کنند.
فربدنیا بیان می‌کند: به عنوان مثال به تازگی و قبل از امسال برای خیابان دانشگاه تغییر شماره انجام شد، برای اجرای این هدف حدود دو الی سه ماه قبل از اجرا، بنر‌های اطلاع رسانی در سطح محله نصب شده بود.
او با اشاره به نبودتغییرات در برخی نرم افزار‌های مسیریاب، می‌گوید: در نقشه SDI که متعلق به سازمان فاوای شهرداری مشهد است، نام معابر یا اصلاح شماره‌ها عموما وارد می‌شود. نرم افزار‌های مسیر یاب هم عمدتا از این منبع، اطلاعات لازم را دریافت می‌کنند. اما خلأ یک ماهه تا اعمال نام جدید وجود دارد و عمدتا این پروسه یک ماه زمان می‌برد و درنهایت به روزرسانی می‌شود.
فربدنیا می‌افزاید: معابر فرعی از خیابان‌های اصلی شماره می‌گیرند و ممکن است که تابلو نام معابر به سرقت برود و اهالی دچار سردرگمی شوند. باید خاطرنشان کرد که در همین رابطه روزی پنجاه پیامک از سامانه ۱۳۷ شهرداری مشهد داریم که طی آن عموما شهروندان اعلام می‌کنند پایه تابلو و تابلو به سرقت رفته است؛ بنابراین معبر نام دارد، اما تابلو ندارد و به هر دلیلی از محل خارج شده است.
رئیس اداره نام گذاری معابر و تابلونویسی شهرداری مشهد درباره توجه به نظرات مردمی برای تغییر نام معابر، می‌گوید: بیشتر تغییر نام‌ها پیوست فرهنگی دارد؛ یعنی با نظرات مردمی تصمیم گیری شده است. معمولا هم از شهروندان از طریق تلفن نظرسنجی می‌شود.
فربدنیا بیان می‌کند: بیشتر معابری که در آن تغییر نام صورت می‌گیرد، معابر با نام تکراری است. در سطح شهر حدود ۴۵ معبر وجود دارد که عنوان تکراری دارند. از این تعداد سی معبر اصلی و مابقی معابر فرعی است. درعین حال براساس یک دستورالعمل بین المللی، خیابان‌ها باید آدرس تکراری نداشته باشند و باید آدرسشان صریح باشد که مردم راحت به مقصد برسند، ازاین رو این تغییر‌ها در دستورکار و در اولویت قرار دارد.
او ادامه می‌دهد: در دوره ششم شورای اسلامی شهر مشهد چند معبر اصلی به عنوان مثال، بولوار صبا به بولوار شهید اصلانی و بولوار پانیذ به بولوار شهید دارایی تغییر نام پیدا کرد. برحسب ضرورت که منزل شهید در آن محله بود، نام معبر به نام شهید تغییر کرد. ضرورت تغییر نام معابر براساس نام تکراری، درخواست مردمی و یا موارد خاص است.
شورای شهر پژوهشی کند و نام تاریخی محلات را جمع آوری و نامهای محلات را به همان نامهای اصیل مشهدی برگرداند تا مردم ساکن مشهد از بی هویتی فرهنگی فعلی خارج شوند و از تلاش برای تغییر نام محلات تاریخی دست بردارند، مثل چهارچشمه که به کوثر تغییر یافت یا شهرک فرهنگ قاسم آباد که به شهرک غرب تغییر داده شده است!
در خیابان فکوری ۴۵ حدفاصل فراز یک تا فراز ۱۲ تغییر نام تابلو‌های معبر یادشده اصولی نیست، در آدرس دهی برای شهروندان و مردم محله مشکل ایجاد می‌کند.
شورای اسلامی شهر چرا مجوز می‌دهد در یک بولوار عنوان جنوبی و شمالی درج شود، مانند بولوار کوثر که شمالی و جنوبی دارد. درج همین کلمه می‌دانید چه اندازه روی ارزش ملک اثرگذار است، بهتر است هر بولوار فقط یک نام داشته باشد، بدون درج کلمه شمالی و جنوبی.
در خیابان آیت ا... صدوقی در منطقه ۶ چندین سال است که تغییر نام اتفاق افتاده است، اما اهالی و مردم هنوز این محله را با نام «چهنو» می‌شناسند. از شهرداری درخواست داریم نامهای قدیمی محلات را به آن‌ها برگرداند. این محله زائرخیز است، بیشتر شهروندان منازل خود را دست زائر می‌سپارند و اهالی برای آدرس، عنوان قدیمی محله را به کار می‌برند و این باعث سرگردانی زائران می‌شود.
خیابان رازی در بولوار اندیشه به نام شهید هریری تغییر نام پیدا کرده است، ولی اهالی این محله هنوز برای بیان آدرس از خیابان رازی استفاده می‌کنند، چرا شهرداری عنوان آدرس‌ها را هر چند سال یک بار تغییر می‌دهد و مردم را سردرگم می‌کند؟