گزارشی از بازار فروش ماسک تنفسی در مشهد که این روز‌ها به دلیل شیوع جهانی کرونا داغ شده‌است
امیررضا وثوقی - از زمان شیوع ویروس کرونا در چین و سپس سایر کشورها، ماسک به یکی از کالا‌های پرفروش در چین و چند کشور دیگر تبدیل شده است، به‌طوری‌که در برخی از کشورها قیمت این کالا با افزایش سرسام‌آوری روبه‌رو بوده است. با وجود اینکه به گفته مسئولان وزارت بهداشت این ویروس وارد ایران نشده، اما نگاهی به صفحه اول برخی فروشگاه‌های اینترنتی کشور نشان می‌دهد که ماسک به کالایی پرفروش تبدیل شده است. بررسی قیمت‌ها در فروشگاه‌های اینترنتی نشان می‌دهد که ماسک‌های معمولی اکنون بین ۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد. قیمت ماسک‌ها با قابلیت‌های بیشتر مثل فیلتر هوا نیز به ۸.۵ تا ۱۱ هزار تومان افزایش یافته است. در این میان بازار ماسک‌های فانتزی برای کودکان نیز سکه شده است، به‌گونه‌ای‌که برخی فروشگاه‌ها ماسک طرح‌دار کودک را تا ۱۶ هزار تومان هم به فروش می‌رسانند.
ممنوعیت صادرات ماسک
در کنار این مسئله ظاهرا این‌روز‌ها کمبود ماسک در کشور چین سبب شده است تاجران این کشور تلاش کنند با واردات این کالا بخشی از نیاز‌های کشورشان را تأمین کنند. روز گذشته فیصل مرداسی، مشاور انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران، با بیان اینکه اکنون تاجران چینی در بازار ایران مشغول خرید ماسک هستند و تقریبا تمام تولیدات را پیش‌خرید می‌کنند، اعلام کرده بود با توجه به شرایط کنونی و افزایش سرسام‌آور مصرف ماسک، باید از صادرات این کالا جلوگیری کرد تا بازار داخلی از تعادل خارج نشود. با این حال روزگذشته محمدرضا‌کلامی، سخن‌گوی ستاد تنظیم بازارگفت که از سوی وزارت بهداشت موضوع ممنوعیت صادرات ماسک تنفسی نخی در ستاد تنظیم بازار کشور مطرح شد. این ستاد ضمن موافقت با این طرح، مقرر کرد کمیته مرتبط با وضع عوارض صادراتی در سازمان توسعه تجارت سریعا در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهد.
افزایش ۵۰ درصدی تقاضا
افزایش تقاضا و نگرانی از تخلفات احتمالی سبب شد برای بررسی وضعیت عرضه ماسک‌های تنفسی سری به خیابان چمران بزنیم و از نزدیک وضعیت بازار را رصد کنیم. گفتگو با تعدادی از واحد‌های صنفی عرضه محصولات پزشکی در حاشیه خیابان چمران نشان می‌دهد که تعداد شایان توجهی از این واحد‌ها تمام موجودی ماسک خود را به فروش رسانده‌اند و منتظر تحویل سفارش‌های جدید برای عرضه به مشتریان خود هستند.
پاسخ‌های مشترک بسیاری از این فروشندگان این بود که در روز‌های اخیر تقاضا برای ماسک‌های تنفسی در مشهد ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته و همین مسئله سبب شده است برخی از توزیع‌کنندگان عمده سفارش‌های آن‌ها را با تأخیر ارسال کنند.
همچنین افزایش تقاضا برای ماسک‌های تنفسی سبب شده است به گفته برخی از فعالان این بازار، تعدادی از فروشگاه‌هایی که این کالا را عرضه می‌کردند، با هدف جلوگیری از احتکار و خالی شدن بازار از کالا، حالا از فروش کلی ماسک خودداری کنند.
مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد در‌حالی‌که طی ماه گذشته ماسک فیلتردار به قیمت ۲۵۰۰ تومان عرضه می‌شد، اکنون قیمت در بازار مشهد به ۴۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان رسیده است.
پای دلال‌ها در بازار ماسک
یکی از فروشندگان تجهیزات پزشکی با اشاره به اینکه در ۲ هفته اخیر میزان فروش ماسک‌های تنفسی حداقل ۵۰ درصد افزایش یافته است، می‌گوید: برخی دلال‌ها سعی می‌کنند از افزایش تقاضای به وجود آمده سوءاستفاده کنند و ماسک‌های کم‌کیفیت‌تر را با قیمت بیشتری در اختیار فروشگاه‌ها قرار بدهند. علاوه بر این، افزایش تقاضا بازار فروش ماسک‌های تقلبی را نیز گرم کرده است، ماسک‌هایی که در واحد‌های غیرمجاز تولید می‌شوند، در مقایسه با ماسک‌های استاندارد کیفیت کمتری دارند و این تأکیدی است که یکی از فروشنده‌ها با اعلام آن، از ما می‌خواهد در این زمینه به مردم اطلاع‌رسانی کنیم.
مشکلی در تولید ماسک نداریم
رئیس اتحادیه تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندان‌پزشکی مشهد نیز با اشاره به تأثیر تبلیغات و جو روانی ایجادشده در خصوص شیوع بیماری کرونا در کشور می‌گوید: پیش از شیوع بیماری کرونا در چین، در کشور با مسئله آنفلوآنزا مواجه بودیم و فضای تبلیغاتی موجود در جامعه برای انتقال این بیماری بسیار کمتر از ویروس کرونا بود.
طبق آمار رسمی وزارت بهداشت برخی از هم‌وطنان به دلیل ابتلا به آنفلوآنزا در کشور فوت کرده‌اند. این مسئله در کنار فضای تبلیغاتی چند روز اخیر سبب شد تا تقاضا برای ماسک‌های تنفسی به منظور پیشگیری در بین مردم افزایش یابد.
فروش عمده ماسک‌های تنفسی ممنوع
مرتضی مقدم با بیان اینکه این اتحادیه برای جلوگیری از سوءاستفاده سودجویان در بخش‌نامه‌ای به واحد‌های صنفی، فروش عمده ماسک‌های تنفسی را ممنوع اعلام کرده است، می‌گوید: خوشبختانه تولید ماسک در کشور به اندازه کافی است و در این خصوص با کمبودی مواجه نیستیم. برخی افراد سودجو درصدد بودند تا با خرید کلی این کالا، فضای بازار را متشنج کنند که خوشبخاته بخش‌نامه ممنوعیت فروش عمده ماسک سبب ایجاد آرامش در بازار شد.
وی با اشاره به اینکه در استان و مشهد کمبودی در خصوص ماسک وجود ندارد، می‌گوید: متأسفانه بخشی از انبار این محصول را دلالان سودجو خریداری کرده‌اند تا آن‌ها را با قیمت گزاف به فروش برسانند، با‌این‌حال اکنون ذخیره ماسک موجود استان جواب‌گوی افزایش تقاضای مردم است.
وی مدعی می‌شود: فضای روانی ایجاد شده در خصوص بیماری کرونا تأثیر نسبتا اندکی بر قیمت تک‌فروشی این کالا در مشهد داشته است. طبق شنیده‌های ما قیمت انواع مختلف ماسک در استان‌های مرکزی به خصوص تهران به صورت جهشی بالا رفته و این کالا با قیمت ۱۵ هزارتومان که نسبت به قیمت پیش از شیوع جهانی بیماری کرونا نجومی است، به فروش می‌رسد، اما در مشهد ماسک ساده با قیمت حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان عرضه می‌شود و ماسک فیلتردار به ازای خرید زیر ۱۰ عدد، از ۱۵۰۰ تومان تا ۳۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد.