امیررضا وثوقی - درحالی این روز‌ها قیمت انواع میوه در مشهد ۲۰ تا ۳۵ درصد گران شده که اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد تقریبا اثرات افزایش قیمت حامل‌های سوخت در بازار درحال کمترشدن است و دلیلی برای گرانی میوه وجود ندارد. گزارش میدانی شهرآرا از میدان بار سپاد نشان می‌دهد که در چند روز گذشته قیمت موز، سیب، پرتقال، خیار و سیب‌زمینی افزایش یافته است. فعالان بازار می‌گویند صادرات میوه وصیفی‌جات از مهم‌ترین عوامل گرانی‌های روز‌های گذشته است.
امینی یکی از غرفه‌داران بازار با اشاره به کاهش ارزش ریال و افزایش قدرت خرید تجار افغانی می‌گوید که قدرت خرید غرفه‌داران نسبت به تجار کشور همسایه کمتر است، بنابراین آن‌ها می‌توانند به راحتی بار مدنظر خود را خریداری و روانه کشورشان کنند. وی می‌افزاید: از میدان بار روزانه بیش از ۶۵ کامیون میوه برای صادرات به افغانستان بارگیری می‌شود، همین مسئله سبب شده‌است تا توزیع برخی از میوه‌ها مانند سیب در شهر کمتر شود و قیمت آن‌ها افزایش یابد. یکی دیگر از غرفه‌دار‌ها نیز با اشاره به گرانی موز می‌گوید: موز به دلیل نوسانات دلار و همچنین خسارت باغات سیستان‌وبلوچستان گران شده است. اکنون قیمت موز در بازار‌های شهر به ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان هم رسیده که نسبت به ماه گذشته ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان افزایش قیمت داشته است. پوراحمدی از توزیع‌کنندگان در میدان بار نیز با اشاره به گرانی سیب‌زمینی می‌گوید: معمولا در بهمن‌ماه سیب‌زمینی و پیاز از استان‌های جنوبی وارد مشهد می‌شود، اما امسال به دلیل بارش‌های شدید زمستانی ورود محصول با تأخیر همراه شده و همین مسئله سبب گرانی سیب‌زمینی شده است.
برای بررسی بیشتر قیمت‌ها، به بازار میوه ابتدای خیابان شهید هاشمی‌نژاد هم سری می‌زنیم. میوه‌فروش‌ها در اینجا نیز گله می‌کنند که قیمت میوه‌هایی که از میدان بار خریداری می‌کردند، یک‌باره بین ۲۵ تا ۳۵ درصد گران شده و همین مسئله سبب شده است تا بازار آن‌ها کساد شود. فروشنده‌ای می‌گویند که معمولا هرسال در بهمن‌ماه بازار میوه اندکی دچار رکود می‌شود، اما امسال گرانی میوه این مسئله را تشدید کرده است.
فروشنده دیگری نیز به گرانی صیفی‌جات اشاره می‌کند و می‌گوید: در هفته گذشته به دلیل کاهش بار، قیمت گوجه‌فرنگی، بادمجان و خیار درختی تا حدودی افزایش یافت.
صادرات و گرانی میوه
رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد نیز در گفتگو با شهرآرا درباره دلایل افزایش قیمت میوه می‌گوید: شیوع ویروس کرونا در چین تأثیر بسزایی در کاهش صادرات محصولات کشاورزی این کشور به دیگر کشور‌های آسیای شرقی از جمله مغولستان، قرقیزستان و... داشته است، زیرا کشور‌هایی که در سال‌های گذشته نیاز خود را از چین تأمین می‌کردند، به دلیل جلوگیری از گسترش ویروس کرونا کنترل‌های شدید و گاهی ممنوعیت در واردات اقلام محصولات کشاورزی چینی را اعمال کرده‌اند و همین موضوع بازار هدف خوبی برای صادرکنندگان ایرانی فراهم کرده است.
حیدر ساکن می‌افزاید: همچنین کاهش چشمگیر تولید محصولات کشاورزی در پاکستان نسبت به سال‌های گذشته این رقیب اصلی و دیرینه ایران را از صادرات سیب‌زمینی، پیاز و مرکبات عقب انداخته و شرایطی را ایجاد کرده است تا کشور‌های عضو اتحادیه مستقل مشترک المنافع (CIS) با محوریت روسیه و گرجستان حجم زیادی از محصولات مورد نیاز خود به‌ویژه سیب، پرتقال و صیفی‌جات را از ایران تأمین کنند.
وی با بیان اینکه شروع خرید و ذخیره‌سازی میوه برای ایام عید نوروز از سوی مباشران دولت در مراکز تولید شوک موقت به بازار میوه و تره‌بار وارد کرده است، می‌گوید: همه این اتفاقات باعث افزایش ۲۰ تا ۳۵ درصدی قیمت بعضی از اقلام در بازار میوه و تره‌بار شده است. صادرات محصولات ما به کشور‌های همسایه ارزآوری خوبی به دنبال دارد و ارزشمند است، اما نباید از تأمین نیاز داخل کشور غافل شد. به نظر می‌رسد دولت با ایجاد ستاد تنظیم بازار در ایام نوروز می‌تواند از افزایش غیر‌اصولی قیمت‌ها در روز‌های پایانی سال جلوگیری کند.
ساکن با بیان اینکه با توجه به ذخیره‌سازی‌ها در استان کمبودی درباره میوه شب عید نخواهیم داشت، بیان می‌کند: اگر روند افزایش قیمت‌ها ادامه داشته باشد، محدودیت و ممنوعیت صادرات در بعضی اقلام دور از انتظار نیست. فرایندی که البته مقطعی و ناکارآمد است و دولت‌مردان بهتر است با هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح قیمت‌ها را کنترل کنند تا صادرکنندگان این حوزه از محدودیت صادرات محصولات کشاورزی چین به دیگر کشور‌ها برای ایجاد بازار‌های هدف دائمی بهره ببرند.