شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ از میان این آثار، ما به سراغ کارگردانان سه نمایش «ترمز اضطراری»، «جویندگان طلا» و «روز عجیب شیرین» رفتیم که به ترتیب در فضای رضوی، کمدی و کودک و نوجوان تولید شده اند. البته نمایش‌های «ترمز اضطراری» و «روز عجیب شیرین» یک وجه اشتراک هم دارند که آن هم خانم بودن همه بازیگرانشان است؛ اتفاقی که کمتر در تئاتر مشهد رخ می‌دهد.
نمایش «ترمز اضطراری» به کارگردانی بهاره فاضلی راد و نویسندگی شادی غفوریان که حدود یک ماه پیش در شانزدهمین دوره جشنواره ملی تئاتر رضوی در تبریز خوش درخشید و به عنوان اثر برگزیده این رویداد معرفی شد، از چند روز پیش اجرا‌های عمومی اش را در تماشاخانه اشراق آغاز کرده است.
این نمایش درباره یک تیم هندبال دختران است که برای انجام مسابقه با قطار به مشهد می‌آیند، اما در میانه راه متوجه می‌شوند که کاپیتانشان گم شده است. فاضلی راد با اشاره به تمرین دوماهه گروهش برای اجرای نمایش «ترمز اضطراری» در جشنواره تئاتر رضوی، می‌گوید: از آنجا که به تازگی در جشنواره روی صحنه رفته بودیم، برای اجرا‌های عمومی مان نیاز به زمان زیادی برای تمرین نداشتیم و حدود یک هفته پس از جشنواره، تمرین هایمان را آغاز کردیم.
این هنرمند بیان می‌کند: من وقتی این متن را خواندم، از آنجا که هم داستانش و هم خانم بودن همه بازیگرانش برایم جذاب بود، تصمیم گرفتم آن را برای حضور در جشنواره آماده کنم. او با اشاره به استقبال از نمایش «ترمز اضطراری» در اجرا‌های عمومی، یادآور می‌شود: خوشبختانه در این شب‌ها که روی صحنه رفته ایم، با استقبال مخاطبان روبه رو شده ایم و صندلی‌های سالن به طور کامل پر شده است.
فاضلی راد که بر این باور است هنوز تئاتر مشهد با وضع ایده آلش فاصله زیادی دارد، بیان می‌کند: دو ماه است که گروه‌های نمایشی شروع به فعالیت کرده اند و در سالن‌های مختلف روی صحنه می‌روند، اما بیشتر این نمایش‌ها از لحاظ کیفیت فاصله زیادی با آثاری دارند که پیش از شیوع کرونا در مشهد روی صحنه می‌رفتند.
او یادآور می‌شود: در دوران پیش از کرونا همه گروه‌های حرفه‌ای به شکل فعالی مشغول به کار بودند، اما با تعطیلی تماشاخانه‌ها و وقفه‌ای که ایجاد شد، گروه‌ها پراکنده شدند و آن انسجام از بین رفت. اکنون گروه‌های جوان مشغول کار هستند و تا به پختگی برسند، زمان زیادی لازم است. این هنرمند ادامه می‌دهد: بیشتر نمایش‌هایی که من در این مدت تماشا کردم، آثاری بودند که سعی در جذب گیشه داشتند و به کیفیت توجهی نکرده بودند.
از این رو امیدوارم تا گروه‌های حرفه‌ای و بچه‌های تئاتر زودتر به این عرصه برگردند و ما باز هم شاهد اتفاقات خیلی خوب برای هنرهای نمایشی مشهد باشیم. فاضلی راد درباره استقبال تماشاگران از نمایش‌های روی صحنه نیز می‌گوید: پس از سه سال تعطیلی تئاتر، مردم با اشتیاق به سالن‌های نمایش روی آوردند و سالن‌ها مملو از مخاطب شد، اما من فکر می‌کنم، چون این آثار ضعیف بودند، تماشاگران سرخورده شدند؛ بنابراین استقبال از آثار تازه و دور جدید اجرا‌ها کم شد، به طوری که این روز‌ها با افت شدید تعداد تماشاگر روبه روییم.
البته باید یادآوری کنم که عوامل دیگری مثل گرمای هوا و وضع اقتصادی مردم هم در کاهش تعداد مخاطبان اثرگذار بوده است. او با بیان اینکه اجرا‌های نمایش «ترمز اضطراری» تا بیست وپنجم تیر ادامه دارد، بیان می‌کند: نمایش ما در جشنواره تئاتر رضوی برگزیده شده است و توقع داشتیم که سازمان‌های دولتی ازجمله بنیاد آفرینش‌های آستان قدس رضوی و بنیاد بین المللی امام رضا (ع) در بحث تبلیغات، سالن و هزینه‌های اجرا از ما حمایت کنند، اما هیچ خبری از این دوستان نیست.
نمایش کمدی فانتزی «جویندگان طلا» که پیش از این در سال ۱۴۰۰ در سالن اردیبهشت روی صحنه رفته بود، به تازگی دور جدید اجراهایش را در سالن اصلی تئاتر شهر آغاز کرده است و تا بیست وپنجم تیر روی صحنه خواهد ماند. این نمایش به کارگردانی ایمان رمضانی و نویسندگی میلاد کاشانی داستان دو دوست صمیمی را روایت می‌کند که با پیداکردن نقشه گنج تصمیم می‌گیرند راهی سرزمین‌های آلاسکا شوند.
به گفته رمضانی، نمایش «جویندگان طلا» نسبت به سال ۱۴۰۰ تغییری نداشته، اما برخی شوخی‌ها به روز شده و جزئیاتی هم برای بهترشدن نمایش به کار اضافه شده است. او درباره چرایی اجرای دوباره این نمایش نیز توضیح می‌دهد: بار اول که روی صحنه رفتیم، استقبال خوبی از نمایش شد، اما به علت وضعیت کرونایی نتوانستیم از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم. از این رو تصمیم گرفتیم دوباره نمایش را روی صحنه ببریم.
این کارگردان ادامه می‌دهد: این بار ما در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه رفتیم که نسبت به سالن اردیبهشت شناخته شده‌تر است و به دلیل آنکه دولتی است، تعرفه‌های بهتری برای هنرمندان دارد، ولی از لحاظ امکانات هنوز همان مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری سابق در این سالن پابرجاست.
رمضانی درباره چالشی که در اجرا‌های دوباره نمایشش با آن روبه رو شده است نیز بیان می‌کند: ما ساعت ۶ بعدازظهر روی صحنه می‌رویم که ساعت خوبی نیست. در این ساعت هنوز هوا گرم است و شاید عده‌ای هم سرکار باشند و نتوانند خودشان را به اجرا برسانند، اما امیدوارم مردم در تابستان تماشای نمایش‌ها را جزو برنامه هفتگی شان قرار دهند و برای تماشای اثر ما که مناسب همه گروه‌های سنی است و شوخی زننده و رکیکی هم ندارد، به تئاتر شهر بیایند.
رمضانی درباره وضعیت این روز‌های تئاتر مشهد نیز می‌گوید: این روز‌ها نمایش‌های زیادی روی صحنه رفته اند و استقبال مردم از این کار‌ها خوب بوده است، ولی وضعیت فنی آثار می‌تواند بهتر از این باشد. این هنرمند با اشاره به نسل جدیدی که وارد تئاتر شده اند، بیان می‌کند: این روز‌ها کاراولی‌های زیادی روی صحنه رفته اند و اگر در مسیر اشتباهی قرار گیرند هم به خودشان و هم به مخاطب تئاتر ضربه می‌زنند؛ بنابراین من فکر می‌کنم باید روی کیفیت کار‌ها نظارت بیشتری باشد.
نمایش کودک و نوجوان «روز عجیب شیرین» به کارگردانی فریبا کردستانی این روز‌ها در تماشاخانه استاد داوود کیانیان درحال اجراست؛ نمایشی که از حضور دختران نوجوان بین دوازده تا پانزده سال در گروه بازیگرانش بهره گرفته است. فریبا کردستانی که اولین بار است نمایشی را کارگردانی می‌کند، درباره اجرای نمایش «روز عجیب شیرین» می‌گوید: من سال هاست که در حوزه کودک و نوجوان به صورت تخصصی فعالیت می‌کنم، اما سال ۱۴۰۱ تصمیم گرفتم نمایشی را برای عموم روی صحنه ببرم.
او تئاتر را ضرورتی شبیه نان می‌داند و بیان می‌کند: تئاتر انسان ساز و تربیت کننده است و به رشد فکری و ذهنی بچه‌ها کمک می‌کند. از این رو باید کودکان و نوجوانان بیشتر به تماشای نمایش‌ها بنشینند، ولی متأسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد، درحالی که والدین هزینه‌های زیادی برای تفریحات دیگر آن‌ها می‌کنند.
این کارگردان یادآور می‌شود: تأثیرات مثبتی که تئاتر بر روح و ذهن کودکان می‌گذارد، ناشناخته است و بخشی از آن به تبلیغات کم و این موضوع برمی گردد که سازمان‌ها برای معرفی ماهیت تئاتر و تأثیر آن به خانواده‌ها هزینه چندانی صرف نمی‌کنند. او درباره زیادبودن هزینه‌های تبلیغات نیز می‌گوید: تئاتر هنری هزینه بر و زمان بر است.
با وجود این، نهاد‌های مختلف هم برای تبلیغات با گروه‌ها همکاری نمی‌کنند. کردستانی با اشاره به علاقه کودکان برای حضور در گروه‌های تئاتری، بیان می‌کند: آموزشگاه‌های زیادی در شهر وجود دارد که برای کودکان و نوجوانان کلاس بازیگری برگزار می‌کنند، اما متأسفانه خروجی این آموزشگاه‌ها در نمایش‌ها دیده نمی‌شود. یعنی بچه‌ها آموزش می‌بینند و پس از آن اتفاق ویژه‌ای برایشان رخ نمی‌دهد. از این رو ممکن است خیلی زود خسته و دل زده شوند.
این کارگردان ادامه می‌دهد: آموزشگاه‌ها باید متناسب با تعداد گروه‌هایی که فعال هستند و کار تولید می‌کنند، علاقه‌مندان به بازیگری را در کلاس هایشان ثبت نام کنند.