محمدجواد ابوعطا | شهرآرانیوز؛ زیر چشمش کبود بود. بالای گونه سمت چپش آثار زخم‌هایی بود که موقع دستگیری ایجاد شده بود. او در فضای مجازی معروف‌تر از آن بود که خودش بداند. این سارق خشن، چهار روز قبل در یکی از خیابان‌های مشهد پس از سرقت گوشی زنی جوان در پیاده‌رو درحال گریختن بود که گروه گشت موتوری پلیس سررسید و در اقدامی شجاعانه جلو حرکتش را گرفتند. عملیاتی که بلافاصله فیلم آن در فضای مجازی منتشر شد.
در همین‌جا بود که این سارق سنگین‌وزن صورتش زخمی شد. اما دیروز که او به همراه دو گوشی‌قاپ دیگر برای بازسازی صحنه جرم به میدان آزادی مقابل بوستان ملت منتقل شده بود، زخم‌های صورتش نسبتا التیام یافته بود. هرچند ترس و وحشتی که در دل مال‌باختگان خانه کرده است، به این زودی التیام نخواهد یافت.
صبح دیروز سه سارق جوان با دستور قاضی محمودی به نزدیک‌ترین منطقه به محل وقوع جرم منتقل شدند تا در رویارویی با تعدادی از مال‌باختگان، خودشان اعتراف کنند چه کرده‌اند.
علیزاده مرد جوانی است که چندماه قبل در یک عصر بهاری حدود ساعت ۱۴ با این سارقان روبه‌رو شده است. مرد جوان برای استفاده از عابربانک، خانه را ترک می‌کند و پس از انجام کارش از عرض بولوار سجاد می‌گذرد و در حاشیه خیابان با گوشی در دست حرکت می‌کرده که ناگهان یک موتوری با دو سرنشین که خلاف جهت می‌آمده‌اند، گوشی را از دستش قاپیده و متواری شده‌اند.
او درباره قیمت گوشی هم اعلام کرد که گوشی‌اش را آن‌زمان ۱۲۰ میلیون تومان خریده بوده، هرچند که حالا مبلغش خیلی بیشتر شده است.
«خودشان گمان نمی‌کرده‌اند که دستگیر شوند.» این را رئیس پلیس مشهد می‌گوید و اضافه می‌کند: پلیس مشهد از مدت‌ها قبل این افراد را تحت تعقیب قرار داده بود، اما آن‌ها با تغییر لباس و تعویض باک موتورسیکلتشان، هر دفعه به یک‌رنگ در‌می‌آمدند و چندین باک با رنگ‌های مختلف در مخفیگاهشان کشف شد.
به گفته سرهنگ احمد نگهبان، تاکنون این افراد به دویست‌فقره گوشی‌قاپی اعتراف کرده‌اند و این گوشی‌ها را نیز به مبالغی بین دو تا ۱۰ میلیون تومان به یک مال‌خر می‌فروخته‌اند، هرچند مطمئنیم که تعداد سرقت‌ها بیشتر است و از شهروندان درخواست داریم در صورت شناسایی متهمان به پلیس آگاهی و بازپرسی شعبه ۶۱۶ دادسرای صدف مراجعه کنند.
وی درباره نحوه دستگیری متهمان بیان کرد: گروه تجسس کلانتری سناباد در آخرین نقشه گوشی‌قاپی در خیابان سناباد مشهد، موفق شد در اقدامی ضربتی متهم را در کمتر از ۱۰ ثانیه دستگیر کند. باتوجه‌به اعترافات او دیگر همدستش و یک مال‌خر نیز دستگیر شدند. از مخفیگاه مال‌خر نیز چهل‌دستگاه تلفن همراه کشف شده است.
نگهبان ادامه داد: با اعترافات مال‌خر یک سارق دیگر نیز شناسایی و در مشهد دستگیر شد. این متهم جوان سال ۱۴۰۰ به اتهام سرقت دستگیر و به زندان افتاده بود و چند ماه قبل در حالی آزاد شده بود که از طریق پابند الکترونیک کنترل می‌شد، اما در همین مدت هم دست از سرقت برنداشته و تاکنون به ۱۰ فقره سرقت اعتراف کرده است.
رئیس پلیس مشهد با اشاره به اینکه متهمان روزی سه تا چهار گوشی‌قاپی می‌کرده‌اند و فقط گوشی‌های گران‌قیمت را می‌ربوده‌اند، بیان کرد: پنجشنبه قبلی که یکی از متهمان هنگام سرقت دستگیر شد، آخرین روزی بوده که آن‌ها اقدام به سرقت کرده بودند و هر سه متهم سابقه‌دار هستند و در سرقت‌هایشان اگر مال‌باخته در مقابل آن‌ها مقاومت می‌کرد، او را با سلاح سرد تهدید می‌کردند.
در حاشیه این مراسم که شهروندان هم با دیدن متهمان و شنیدن قصه آن‌ها در محل تجمع کرده بودند، خواهان اشد مجازات برای متهمان بودند. حتی یک موتورسوار فقط لحظاتی در محل ایستاد و گفت: «آقایان این‌ها را ول نکنید، این‌ها مستحق زندگی آرام نیستند.» این سارقان پیش از محاکمه در دستگاه قضا از سوی خود شهروندان و جامعه محکوم می‌شوند.
یکی از سارقانی که در روز‌های گذشته به اتهام گوشی‌قاپی دستگیر شده بود، جوانی بیست‌وچهارساله است که با وجودداشتن پابند الکترونیکی، باز هم اقدام به سرقت می‌کرده است و حالا به سؤالات خبرنگار ما پاسخ داده است.
شغلت قبل از دستگیری چه بوده است؟
روکوبی مبل کار می‌کردم.
چرا همان را ادامه ندادی؟
چون پابند داشتم و محدوده‌ام هزار متر بود و نمی‌توانستم به محل شغل قبلی‌ام برگردم.
قبلا کی دستگیر شده بودی؟
سال ۱۴۰۰
همان زمان هم روکوبی مبل کار می‌کردی؟ چرا همان کار را ادامه ندادی؟
اشتباه کردم.
چه شد به‌سمت سرقت آمدی؟
با رفیق بد گشتم، او سارق بود و به من یاد داد چه کنم.
درکل چند فقره گوشی‌قاپی کرده‌ای؟
تا حالا توی این مدت بیست یا سی تا گوشی دزدیده‌ام.
اتهام دفعه قبلی‌ات هم گوشی قاپی بود؟
بله.
فکر نمی‌کردی گیر بیفتی؟
نه.
واکنش خانواده چه بود؟
نمی‌دانستند، تازه فهمیده‌اند.
هیچ‌وقت به این فکر نکردی که به همین راحتی داری خودت را سابقه‌دار می‌کنی؟
اصلا به این چیز‌ها فکر نمی‌کردم.
چقدر پول درآوردی؟
برای من که سودی نداشت و هر گوشی ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برایم می‌انداخت، چون به‌خاطر پابند نمی‌توانستم از محدوده زندگی‌ام دورتر بروم و آنجا هم گوشی‌های گران‌قیمت نداشتند.
چطور با مال‌خر آشنا شدی؟
همان دوستم که کار سرقت را یادم داد، من را به مال‌خر هم معرفی کرد.
دیگر متهمی که دیروز به صحنه جرم بازگشت، سارقی بیست‌وپنج‌ساله بود که تاکنون به ۱۰۰ فقره گوشی‌قاپی در مشهد اعتراف کرده و خودش می‌گوید که ۱۰ تا ۱۵ سال حبس در انتظارش است. او با خون‌سردی هرچه‌تمام‌تر به سؤالات ما پاسخ می‌دهد و به‌خوبی می‌داند چه سرنوشتی در انتظارش است و گویا خودش را برای آن آماده کرده است.
از کی مشغول به سرقت شده‌ای؟
۶ تا ۸ ماه است.
سابقه قبلی‌ات چه بوده؟
سرقت ماشین.
چند سال زندان بودی؟
یک‌سال‌وخرده‌ای.
تا حالا چند گوشی دزدیده‌ای؟
۱۰۰ گوشی، البته در یک سال.
الان چقدر پول داری؟
هیچی.
گوشی‌ها را که تا ۱۰ میلیون تومان می‌فروختی، چطور هیچی نداری؟
پول‌ها هوا می‌رفت.
مواد مصرف می‌کنی؟
نه.
خانواده می‌دانستند چه می‌کنی؟
نه، نمی‌دانستند.
شغلت چه بود؟
سنگ‌کاری.
چرا ادامه ندادی؟
رفیق ناباب فریبم داد.
الان می‌دانی چقدر حبس منتظرت است؟
بله، بین ۱۰ تا ۱۵ سال.
فیلمش در فضای مجازی بسیار معروف شد. این سارق سنگین وزن، همان فردی است که چند روز پیش، هنگام سرقت و ۱۰ ثانیه بعد از سوی مأموران در اقدامی ضربتی دستگیر شد. بعد از دستگیری اش، دیگر همدستش هم دستگیر شد و هر دو با هم به صحنه جرم بازگشتند.
تو همان فردی هستی که فیلم دستگیری ات در فضای مجازی منتشر شد؟
بله.
صورتت همان روز زخمی شد؟
بله.
تو سابقه داری، دفعه قبلی کی دستگیر شدی؟
پارسال اردیبهشت ماه.
چطور آزاد شدی؟
با قید سند.
زندان هم رفتی؟
بله، حدود ۶ ماه.
چطور آمدی بیرون؟
رضایت شاکیان را گرفتم.
کی بهت سرقت را یاد داد؟
خودم یاد گرفتم.
از کجا یاد گرفتی باک موتور را عوض کنی؟
می‌دانستم موتورم تابلو می‌شود و دستگیر می‌شوم.
چند ساله هستی؟
بیست وسه ساله ام.
می‌دانی چند سال به زندان می‌روی؟
نمی‌دانم.
دلت برای مال باخته‌ها نمی‌سوخت؟
چرا می‌سوخت.
پس چرا از آن‌ها سرقت می‌کردی؟
اشتباه کردم.
دوباره آزاد شوی چه می‌کنی؟
می‌روم پی زندگی ام.
شغلت چه بوده؟
آشپزی در رستوران.
تا حالا کسی ازت سرقت کرده؟
نه.
در سرقت‌ها کسی را هم چاقو زدی؟
نه، فقط تهدید می‌کردم.
از چند سالگی سرقت می‌کنی؟
از هجده سالگی.
روزی چقدر درآمد داشتی؟
روزی ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان.
شاید تابه حال به این موضوع کمتر پرداخته شده باشد که میزان محکومیت یک گوشی قاپ چقدر است و او چند سال از جوانی اش را باید پشت میله‌های زندان سپری کند؟ موضوعی که دیروز در حاشیه بازسازی صحنه جرم از سوی سه سارق تلفن همراه در حاشیه پارک ملت، ما را بر آن داشت تا درباره این جرائم به سراغ قاضی پرونده، حجت الاسلام والمسلمین محمودی، بازپرس شعبه ۶۱۶ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد برویم.
مقداری سهل انگاری مردم است و گاهی نیز سخت گیری نکردن درباره مجرمان مشاهده می‌شود که همین موضوعات، موجب افزایش گوشی قاپی شده است.
مجازات بازدارنده است، اما آن نگاه سخت گیرانه‌ای که باید برخی نهاد‌های امنیتی و قضایی به برخی جرایم داشته باشند، اگر نباشد؛ جرایم بیشتر می‌شود و متأسفانه متهم بعد از آزادی نیز مرتکب سرقت می‌شود.
بله، تأثیر زیادی دارد. بیشتر کسانی که سرقت می‌کنند سرقتشان گروهی است و این‌ها به گروه‌های بالاتر وصل هستند که در زمینه گوشی‌های سرقتی به دست رابطانشان در ایران می‌رسد و از طریق مرز به افغانستان انتقال می‌یابند. همین که برخی افراد دستگیر شوند، چرخه سرقت معیوب می‌شود و از عاقبت دستگیرشدن هم می‌ترسند و اقدام به سرقت نمی‌کنند.
این یک نگاه پیشگیرانه است و بحث رجیستری و خارج کردن گوشی از مدار دست مسئولان ذی ربط است که باید کارشان را درست انجام دهند. اما همین که مردم بیشتر حواسشان جمع شود و اطلاعات خاص در گوشی نریزند و مهم‌تر اینکه گوشی‌های گران قیمت را در معابر عمومی دستشان نگیرند، باعث کاهش سرقت می‌شود. سارقان باتوجه به قیمت گران برخی مدل تلفن‌های همراه، ترغیب به سرقت می‌شوند.
علت اصلی اش اعتیاد است، به نحوی که بسیاری از سرقت‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم به اعتیاد بازمی گردد و عامل دوم بیکاری است. یکی دیگر هم این است که نمی‌دانند مجازات این جرایم چیست؟ فکر می‌کنند اگر گرفتار شوند با یک سند آزاد می‌شوند یا با چند ماه حبس همه چیز تمام می‌شود. اما برخی جرم‌هایی که این افراد مرتکب می‌شوند تا بیست سال حبس دارد؛ بنابراین همین که رسانه‌ها مجازات برخی جرایم را به شهروندان اطلاع رسانی کنند، خودش تأثیرگذار است.
درصورتی که گوشی قاپی به طور متعدد یا با سلاح باشد و عنوان محاربه به آن اطلاق شود، حکم اعدام دارد. در غیر این هم، اگر راهزنی تشخیص داده شود تا ۲۵ سال حبس می‌تواند به همراه داشته باشد.
در مشهد داشته ایم، اما باید مرکز آمار این موضوع را اعلام کند. در بزرگراه نیایش تهران که سرقت مسلحانه‌ای در آن انجام شد، حکم اعدام صادر شد. همچنین در سال‌های اخیر در تهران چند حکم مشابه دیگر اجرا شده است. البته بحث محاربه و اینکه آیا مصداق این جرایم محاربه است، بنا به تشخیص قاضی پرونده است و شرایط خاصی دارد.