مردم از قیمت‌های متفاوت، آسیب رسیدن به فرش و فعالیت قالی شویی‌های غیرمجاز گله دارند
سعیده ساجدی نیا - هرچه به روز‌های آخر سال نزدیک‌تر می‌شویم، تب و تاب خانه تکانی در بین شهروندان بیشتر می‌شود و خیلی‌ها شست وشوی قالی هایشان را می‌گذارند برای همین روز‌ها تا سال جدید روی فرش تمیز پا بگذارند. اما این کار همیشه به خوبی و خوشی انجام نمی‌شود و گاه شهروندان از نحوه شست وشوی قالی خود ناراضی هستند. آسیب دیدن قالی، ضعیف شدن تار و پود آن به دلیل استفاده از مواد شوینده قوی و متفاوت بودن نرخ‌ها مهم‌ترین گله‌هایی است که شهروندان در این باره دارند.
بهانه‌هایی برای دریافت هزینه بیشتر
یکی از شهروندان می‌گوید: شست وشوی ۲، ۳ فرش نه متری و دوازده متری، ۳۰۰، ۴۰۰ هزار تومان هزینه روی دستمان گذاشته است. اگر قرار باشد این طوری پیش برود، ناچاریم مثل قدیم‌ها خودمان در پارکینگ یا حیاط خانه‌ها دست به کار شویم و فرش‌ها را با آب شرب بشوییم؛ این طوری خیلی به صرفه‌تر است.
بهجت قلی زاده که پدرش به تازگی به رحمت خدا رفته است، در این باره می‌گوید: بعد از فوت پدرم برای اطمینان از پاکی قالی و قالیچه‌ها مجبور بودیم همه فرش‌ها را به قالی شویی بدهیم، اما موقع حساب و کتاب، نقره داغ شدیم. وقتی پیگیر هزینه‌ها شدیم، توضیحات عجیب و غریبی برای جزئیات و مراحل مختلف کار دادند. مثلا گفتند در شست وشو از فلان مواد شوینده استفاده شده است یا کار‌هایی برای استحکام الیاف فرش انجام داده اند یا نحوه آب کشی با دستگاه‌های مدرن را بهانه این هزینه‌ها کردند. بی خیال قضیه شدیم و پیگیری خاصی نکردیم. اما بعد‌ها فهمیدیم شست وشوی فرش‌ها با هر کیفیتی انجام شود، نرخ نامه اش یکسان است و حتی برخی قالی شویی‌ها هزینه ارسال را هم نمی‌گیرند.
تار و پود از هم گسیخته پس از شست وشو
آسیب رساندن به الیاف فرش هنگام شست وشو مسئله دیگری است که یکی از شهروندان از آن گله دارد و می‌گوید: ۲ تخته قالی دوازده متری به یکی از قالی شویی‌ها دادم، اما وقتی آن‌ها را برگرداندند، متوجه شدم تار و پود بخش‌هایی از آن از هم گسیخته و به شدت آسیب دیده است. به راننده‌ای که فرش‌ها را آورده بود، گفتم: این‌ها را برگردان، مگر قالی‌ای که تحویلتان داده بودم این شکلی بود؟
آن طور که این شهروند می‌گوید کشمکش او با راننده وانت بار تا جایی پیش می‌رود که راننده با مدیریت قالی شویی تماس می‌گیرد و مدیریت با توجیهاتی، چون کهنگی و فرسوده بودن فرش، توپ را در زمین مشتری می‌اندازد و به این ترتیب زیر بار خسارتی که وارد کرده بودند نمی‌رود. «من هم که دست و پایی برای شکایت کردن و این طرف و آن طرف رفتن ندارم، ماجرا را رها کردم، اما آیا فرش‌های قدیمی را نباید شست؟ اگر فرش من کهنه هم باشد و آن را به قالی شویی بدهم باید آن را پاره تحویل بگیرم؟ نمی‌گویم فرش من نو و درجه یک بوده، اما پاره هم نبوده است. دست کم چنین فرشی را قبول نکنند، این بهتر است تا اینکه فرش پاره زیر پایم بیندازم.»
محمد علیپور، یکی از مشتریان قالی شویی ها، معتقد است کیفیت کار این مراکز از زمین تا آسمان فرق می‌کند و به مواد شوینده مرغوب و دستگاه‌های مکانیزه مورد استفاده بستگی دارد. او می‌گوید: یک بار فرش‌های خانه را برای شست وشو به یکی از این واحد‌ها داده بودم که وقتی تحویل گرفتم، یک بخش فرش تمیز شده بود، اما بخش‌هایی از آن انگار اصلا دست نخورده و همان لکه‌ها و کثیفی‌های روز اول مشهود بود. می‌گوید: مردم نباید شست وشوی قالی‌ها را به روز‌های آخر سال بیندازند، چراکه با توجه به حجم زیاد کار، برخی قالی شویی‌ها در تحویل دادن فرش‌ها بدقولی می‌کنند و برخی هم با بی توجهی کار را انجام می‌دهند که در نهایت متقاضی پشیمان می‌شود.
قالی شویی‌هایی که با یک آگهی تبلیغاتی به کار خود رسمیت می‌دهند
«روی در خانه مان برچسب تبلیغاتی یک قالی شویی را چسبانده بودند. شماره را برداشتیم و زنگ زدیم که بیایند و فرش‌ها را ببرند، اما این بردن دیگر بازگشتی نداشت و هرچه پیگیری کردیم، راه به جایی نبردیم. بعد‌ها فهمیدیم این‌ها جزو واحد‌های قالی شویی بدون پروانه و مجوز بوده اند و با توجه به پیک تقاضای شست وشو در ایام پایانی سال، از این راه برای کلاهبرداری از مردم استفاده کرده اند.» این روایت یکی از شهروندان که بدون شناخت از یک واحد صنفی و صرفا بر اساس اعتماد بیجا به آگهی‌های تبلیغاتی، قالی‌های خود را در اختیار یک قالی شویی غیرمجاز قرار داده و وقتی پیگیر تحویل آن شده است، متوجه شده چنین قالی شویی اصلا وجود خارجی نداشته است، موضوعی که به ویژه در ایام پایانی هر سال اهمیت زیادی دارد و تعداد زیادی قالی شویی غیرمجاز فعال می‌شوند. آن‌ها با دادن یک آگهی به کار خود رسمیت داده اند و اصلا معلوم نمی‌شود فرش‌ها را در چه مکانی و با چه شیوه‌ای شست وشو می‌دهند و مبالغ متفاوتی هم از شهروندان دریافت می‌کنند.
اولین شهرک تخصصی قالی شویی در مشهد احداث می‌شود
رئیس اتحادیه فرش دست باف خراسان در ابتدای صحبت هایش یک خبر خوش می‌دهد و می‌گوید با احداث اولین شهرک قالی شویی با امکانات کاملا بهداشتی و زیست محیطی، مشکلات امروز مردم با قالی شویی‌ها تا حد زیادی برطرف می‌شود. به گفته هادی مخملی با احداث این شهرک تخصصی قالی شویی، تمام واحد‌های قالی شویی فعلی در شهر پلمب و تجمیع خواهند شد. یکی از دستاورد‌های خوب این فرایند افزایش کمی و کیفی نظارت‌ها بر روند شست وشو‌ها و ارتباط با مشتریان است.
او درباره برخی از دغدغه‌های شهروندان درباره فعالیت قالی شویی‌های غیرمجاز، به افزایش تبلیغات قالی شویی در آستانه نوروز اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد:شناسایی کارگاه‌های غیرمجاز به هیچ وجه کار آسانی نیست، زیرا گاهی بسیاری از این واحد‌ها به وسیله یک آگهی در جراید وارد حریم خصوصی و خانه‌های مردم می‌شوند و فرش‌ها را به امانت می‌برند. این در حالی است که قالی شویان دارای پروانه، کارت شناسایی معتبر دارند و با ارائه آن به مشتریان وارد منازل می‌شوند و در صورتی که به هر دلیلی از آن واحد صنفی شکایت شود، بازرسان موضوع را پیگیری و واحد غیرمجاز را پلمب می‌کنند.
موضوع دیگری که مخملی بر آن تأکید می‌کند، تغییر نکردن نرخ شست وشو‌ها با وجود افزایش قیمت مواد شوینده است. او می‌گوید: تا پایان فروردین ۹۹ هیچ افزایش قیمتی نخواهیم داشت و شست وشو‌های امسال همچنان بر اساس نرخ نامه قبلی انجام می‌شود.
مخملی در ادامه درباره علل آسیب رسیدن به فرش هم به نکات مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر هنگام شست وشو تداخل رنگ اتفاق بیفتد، بیشتر به دلیل کیفیت پایین رنگ‌های به کار رفته در فرش‌هایی است که از نظر رنگرزی جزو رنگ‌های اصیل و گیاهی به حساب نمی‌آیند. با این حال در چنین شرایطی باز هم گله مشتری پیگیری و در صورت صحت ادعا مشکل از بین رفتن رنگ با استفاده از رنگ برداری حل می‌شود.
به گفته او تأخیر در تحویل فرش‌ها مهم‌ترین علت شکایات مردمی در اتحادیه است، بنابراین به قالی شویی‌ها ابلاغ شده است از ۱۵ اسفند به بعد دیگر فرشی برای شست وشو قبول نکنند. شهروندان باید قبل از هر چیز، اصالت آگهی را از طریق تماس با شماره تلفن ۳۸۵۹۳۲۱۰ و ۳۸۵۴۶۳۰۹ استعلام کنند. به گفته او در زمینه پارگی نیز باید گفت در بسیاری موارد عیوب قالی‌ها نامحسوس است، به گونه‌ای که کنف قالی‌های ماشینی حتی به مواد سفیدکننده خانگی حساس اند و این مواد به مرور زمان موجب پوسیدگی می‌شوند. این موضوع در زمان شست وشو موجب از بین رفتن مقاومت فرش به ویژه فرش‌های غیراستاندارد ماشینی می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود تا جای امکان فرش‌های دست باف خریداری شود.
بیشترین شکایات از قیمت نامتعارف و کیفیت پایین در شست وشوست
رئیس اداره بازرسی و نظارت سازمان‌صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی درباره فعالیت مراکز قالی شویی غیرمجاز می‌گوید: وقتی افراد به سراغ تبلیغات بر روی در و دیوار یا آگهی‌های روزنامه‌ها می‌روند، با انجام یک کار ساده می‌توانند از بسیاری مسائل پیشگیری کنند. شهروندان باید شماره پروانه کسب آن مرکز را از اتحادیه استعلام کنند و بعد از اطمینان از مجوزدار بودن قالی شویی و صحت آگهی منتشر شده فرش و قالی خود را در اختیار آن‌ها بگذارند.
مهدی مقدسی در این باره به مواردی در سال‌های گذشته اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: موردی داشتیم که فرشی برای شست وشو تحویل یک مرکز قالی شویی داده شده، اما به دست صاحبش برنگشته بود و پس از پیگیری‌های ما مشخص شد اساسا چنین واحد صنفی‌ای وجود نداشته است.
این مسئول اداره بازرسی در بخشی دیگر از صحبت هایش قیمت نامتعارف و کیفیت پایین در شست وشو را ۲ عامل مهم شکایت مشتریان قالی شویی‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: در مجموع آمار شکایات از قالی شویی‌ها رو به کاهش است، به گونه‌ای که از ابتدای امسال تا کنون فقط ۱۲ مورد تماس به این مسئله اختصاص داشته است. به گفته او بیشتر گله‌ها با شروع خانه تکانی‌ها آغاز می‌شود.