گروه فرهنگ‌وهنر| با پایان دهه کرامت و اوج گرفتن جشن‌های میلاد امام هشتم(ع) هفدهمین جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) هم در میان حضور پرشور زائران و مجاوران مشهدی در این کلان‌شهر مذهبی به کار خود پایان داد.
در این دوره برای افزایش کیفیت جشنواره‌ها از تعداد آن‌ها کاسته و سعی شده بر کیفیتشان افزوده شود. به این ترتیب بنا به آنچه که پیش‌تر محمودرضا برازش، دبیر این جشنواره، گفته بود، تنها 15 عنوان از 32 عنوان جشنواره‌ای که هر سال برپا و سال به سال بر تعدادشان افزوده می‌شد، در دوره هفدهم برگزار شد و جشنواره‌هایی که مشابهت محتوایی داشتند، با یکدیگر ادغام شدند. به گفته برازش، این کاهش کمی به منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های اجرایی جشنواره که بر دوش دولت بوده، انجام گرفته است.
در آیین اختتامیه هفدهمین جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) که شب گذشته در برج سپید دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد برگزار شد، برترین‌های جشنواره‌های فرهنگی-هنری این دوره معرفی و از خادمان رضوی و دستگاه‌های برتری که با بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) همکاری داشتند، تقدیر شد.
محمدمجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدرضا حیدری رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، محمدرضا کلائی شهردار مشهد، محمدجعفر مروارید مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی، حجت‌الاسلام نصرا... پژمان‌فر نماینده مردم مشهد و کلات و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از دیگر میهمانان این مراسم بودند.
هنر ایران مدیون امام رضا(ع) است
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به بهانه اختتامیه جشنواره امام رضا(ع) به شهر خودش آمده، امام هشتم شیعیان را میهمانی خواند که بعد از گذشت 12 قرن اکنون میزبان ایرانیان شده است: «در این 12 قرن آن‌قدر از ایشان فضل و فضیلت و کرامت به ما رسیده است که می‌توان گفت ما بر سر خوان امام رضا(ع) نشسته‌ایم.»
به نظر صالحی، افزایش محبت ایرانیان به اهل‌بیت(ع) از برکات حضور امام رضا(ع) در ایران‌زمین است و هجرت ایشان باعث شده ایران کانون محبت و معرفت به خاندان پیامبر(ص) شود: «3 سال حضور امام(ع) در ایران سال‌های عزت و آزادی بدون دردسرهای حاکمیت بود و امام در این مدت با گفت‌وگوها، خطابه‌ها و نامه‌ها توانست اندیشه اهل‌بیت(ع) را در این منطقه تعمیق ببخشد. همچنین مهاجرت علویان به ایران به‌واسطه حضور ایشان در خراسان به ریشه‌دار شدن این محبت و معرفت یاری رساند.»
به گفته صالحی، تکمیل هویت جامعه ایرانی با عشق به اهل‌بیت(ع) صورت گرفت و این هویت‌بخشی را حتی نمی‌توان با دوره حاکمیت شیعه صفوی و امثال آن مقایسه کرد.
وزیر ارشاد هنر ایرانیان را مدیون امام رضا(ع) دانست و ایشان را حافظ و خالق هنر ایران خواند. او حرم مطهر رضوی را باعث حفظ و گسترش هنر ایرانی دانست و گفت: اگر امام هشتم(ع) در ایران نبود، هنر ایرانی به این رشد نرسیده بود. صالحی با بیان اینکه حفظ بخش درخور توجهی از هنر ایرانی در آستان مقدس امام رضا(ع) رخ داده است، گفت: این یک ادعای دور از واقعیت نیست؛ چرا که نزدیک به 17 هزار نسخه خطی در کتابخانه امام رضا(ع) از قرن چهارم به این طرف مانده که حافظ خلاقیت ایرانیان شده است: «هنر سیال ایران که حاصل یک دوره هشت‌قرنی از هنر پیوسته ایرانی است، گرد حرم مطهر رضوی جمع شده است. این گردهمایی طولانی در هنر دنیا کم‌نظیر است.»
«نخ تسبیح هم‌گرایی ایرانی»، موضوع دیگری بود که وزیر ارشاد با آن برکات وجود امام رضا(ع) در ایران را توصیف و ایران را به 4 فصل فرهنگی تقسیم کرد و توضیح داد که این 4 فصل به وجود عالم‌آل‌محمد(ع) عشق می‌ورزند و ایشان را کانون وجود خود می‌دانند: «از منظر وحدت، انسجام اجتماعی و هم‌گرایی ملی قرن‌هاست که به امام هشتم شیعیان جهان مدیون هستیم و هرچه ما انجام می‌دهیم، ادای دینی است که به ایشان داریم.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان، توجه به جنبه علمی امام(ع) را برای ارتقای کیفی جشنواره امام رضا(ع) ضروری دانست.
باعث نگرانی رهبری نباشیم
جمشید جعفرپور، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در این مراسم با اشاره به اینکه امام رضا(ع) یک امام فرهنگی است، گفت: ایشان امامی است که با منش و روش خود در زمانی‌که حضور داشت، از میان همه برجستگی‌هایش بُعد فرهنگی ایشان بیش از سایر ابعادش تلألو پیدا می‌کرد.
به گفته جعفرپور، در زمانه‌ای قرار داریم و شرایطی بر جهان و کشور ما حاکم است که 72 ملت کفر علیه ملت اسلام و ملت ایران متحد شده‌اند و با زیرپا گذاشتن تمام پیمان‌های بین‌المللی، قواعد بازی خودشان را هم زیر پا گذاشته‌اند: «اگر ما به فرمان ولی‌مان مکلف به استقامت شدیم و جز مقاومت و استقامت گریزی نداریم، باید به گونه‌ای باشیم و به گونه‌ای رفتار کنیم که باعث نگرانی رهبری نباشیم.»
به نظر این نماینده مجلس، همه ما به پشتیبانی رهبرانقلاب در همه ابعاد به‌خصوص فرهنگ حرکت می‌کنیم و بدون تردید می‌توانیم پیروز میدان‌های فرهنگی باشیم؛ به شرط آنکه به گونه‌ای عمل کنیم که اسوه ما، امام رضا(ع)، عمل کرد: «ما راهی نداریم جز اینکه میان واقعیت‌های زندگی و آرمان‌هایمان پل بزنیم. این همان چیزی است که در جبهه فرهنگی و از امام هشتم(ع) می‌آموزیم.
حفظ وحدت، تنها راه سعادت
«توسعه فرهنگی ایران از برکات وجود امام هشتم در کشورمان است». علیرضا رزم‌حسینی، استاندار خراسان‌رضوی، سخنرانی خود را در این مراسم با این جمله آغاز کرد و گفت: این برکات به دلیل وجود امامی است که به گفت‌وگو، اقناع مخالف و رأفت مشهور است و ما هم باید از خصایص اخلاقی ایشان در مناسبات فردی، اجتماعی و حکومتی بهره ببریم.
رئیس شورای هماهنگی و برنامه‌ریزی دهه کرامت توجه به جشن‌های مردمی و کاهش تصدی‌گری سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی در این دهه را از سیاست‌های اصلی برگزاری دهه کرامت در سال 98 دانست و گفت: نقش دولت در برگزاری مراسم این دهه به حمایت معطوف شد و ما بیشترین نقش‌آفرینی را به جشن‌های مردمی اختصاص دادیم.
به گفته رزم‌حسینی، رمز موفقیت ما در روزگاری که دشمن بر کشور فشار آورده است و به دنبال تضعیف پایگاه‌های مردمی نظام است، همدلی، همراهی، همکاری و پیروی است. به نظر استاندار خراسان‌رضوی، دستیابی به دوران طلایی فرهنگ و هنر از پس توجه به سیره رضوی محقق خواهد شد. او همچنین در ادامه به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و گفت که بنا بر تأکیدات مقام معظم رهبری لازمه دهه پنجم انقلاب، وحدت کلمه و پرهیز از افراط و تفریط است.
رزم‌حسینی حفظ وحدت و توجه به همه سلیقه‌ها در کشور را تنها راه سعادت دانست و گفت: برای سربلندی و عزت ایران اسلامی خون هزاران نفر از صالحان بر زمین ریخته شده است.
شفافیت مالی، راهبرد بنیاد
محمودرضا برازش، مدیرعامل بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع)، در مراسم، این جشنواره را به نهالی تشبیه کرد که فرهنگ و هنر و رسانه در سایه آن به رشد و تبلور دست یافته است. برازش در تشریح فعالیت‌های این دوره از جشنواره گفت: ادوار گذشته این جشنواره با هدف ارتقای کیفیت و اثربخشی آن از سوی کارشناسان بررسی شد. ادغام و دوسالانه کردن بعضی از جشنواره‌ها نتیجه این بررسی بود که منجر به افزایش کیفی برنامه‌های علمی، پژوهشی، فرهنگی و هنری شد.
به گفته برازش، توجه به فعالیت‌های کاربردی و حمایت از تولیدات خلاق فرهنگی-هنری از دیگر دلایل کاهش کمی جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) بود. بر اساس سخنان دبیر هفدهمین دوره جشنواره امام رضا(ع)، تمرکز و توجه بر رسانه و فضای مجازی به عنوان بستری برای عرضه گسترده تولیدات فرهنگ رضوی، از اهداف این جشنواره بوده و پویش حامیان رسانه‌ای را به همین منظور راه‌اندازی شده است.
انضباط و شفافیت مالی، موضوع بعدی بود که برازش درباره آن صحبت کرد و گفت: شفافیت راهبردی است که در همه فعالیت‌های بنیاد جریان دارد و مفتخریم که بگوییم به گواه بازرسان مالی، این بنیاد از مؤسسه‌های ممتاز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
باکیفیت‌ترین جشنواره از نگاه داریوش ارجمند
داریوش ارجمند، هنرمند مشهدی سینمای ایران، در این جشنواره با بیان اینکه من خیلی کوچکم که در این محفل سخن بگویم، گفت: مملکت ما لبریز از جشنواره‌هاست، دنیای ما دنیای بدی است، دنیای کمیت‌هاست، هرکسی پول بیشتری دارد و حساب بانکی‌اش پرتر است محترم‌تر است، اما از کیفیت خبری نیست: «کیفیت، دین من است، امام رضای من، امام کیفی است. ما از چنین فرهنگی بیرون آمده‌ایم و اکنون در چنین چاله‌ای افتاده‌ایم. در هنر ما و در سینمای ما هرکسی که بیشتر بفروشد، محترم‌تر است، اما من فرهنگی دارم که 72 نفر جواب 30 هزار نفر را می‌دهند؛ این فرهنگ کیفی ماست.»
به گفته ارجمند، فرهنگ ما کمیت‌ها را با کیفیت شکست می‌دهد. ما استاد تبدیل کمیت به کیفیت هستیم و تاریخ این را نشان داده است: «جشنواره امام رضا(ع) کیفیتی‌ترین جشنواره‌ای است که من تابه‌حال دیده‌ام. هیچ کمیتی در آن معتبر نیست و آدم‌ها به کمیت‌هایشان تجلیل نمی‌شوند و من خوش‌حالم که در این جشنواره زیر سایه حضرت رضا(ع) که هرچه از او خواسته‌ام به من داده است، این جایزه را دریافت کردم.»
در حاشیه
از نماهنگ «پابوس» با صدای علیرضا افتخاری و آهنگ‌سازی امیرحسین اسکندری رونمایی شد.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمدرضا کلائی، شهردار مشهد از 2 تابلو نقاشی با موضوع امام رضا(ع)، «شیران پرده» و «مناظره امام رضا(ع)»، اثر حسن روح‌الامین رونمایی کردند.
مجید اخشابی قطعه‌ای را که برای این جشنواره آماده کرده بود، اجرا کرد.
علی کریمی‌قدوسی، قائم‌مقام تولیت آستان قدس رضوی در سال‌های گذشته، شیخ ابراهیم عیسی بنسی از غنا، سیدجعفر ماه‌رخسار، مداح، فائزه عظیم‌زاده‌اردبیلی، دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، داریوش ارجمند، بازیگر 3 نقش تاریخی و مذهبی ماندگار، محمدعلی مجاهدی، شاعر آیینی و قاسم توکلی‌راد، خوش‌نویس، مفتخر به دریافت نشان «خادم نمونه فرهنگ رضوی» شدند.