به گزارش شهرآرانیوز ساختمانی با ظاهری شیک، اما ساختی غیراصولی. همه چیز با وارد کردن چند پتک به دیواره‌های طبقه‌ای که در پشت بام ساخته شده فرو می‌ریزد و این شروع اجرای حکم رأی قلع برای آن‌هایی است که با چهاردیواری‌های غیرمجاز، سرمایه و جان مردم را هدف قرارداده اند. حکم برای طبقات دو ساختمان بلندمرتبه کوچه‌ای باریک است.
سنگ بنای طبقات پنج و شش این ساختمان‌ها با پشت بام فروشی پایه ریزی شده است. به گفته رئیس اداره نظارت بر ساخت وساز‌های شهرداری منطقه ۳، این واحد‌ها در حالی ساخته شده که سازه ابتدایی ساختمان برای چهار طبقه پی ریزی شده و شهرداری نیز پایان کارش براساس همین تراکم است، اما سازنده تصمیم به فروش پشت بام و ساخت سریع دو طبقه مازاد می‌گیرد و همین واحد‌های بدون اصول مهندسی را تا ۳ میلیارد تومان قیمت گذاری می‌کند.
آدرس، انتهای یکی از کوچه‌های محدوده خواجه ربیع است. ابتدای کوچه یک دستگاه خودرو آتش نشانی و نیروی انتظامی استقرار دارند. حضور خودرو‌های امدادی گواه روشنی بر اجرای یک حکم قانونی است. چند زن با چادررنگی خودشان را از سایه درختان پیاده رو‌ها رها کرده اند و تا میانه کوچه آمده اند تا از همان جا نظاره گر اتفاقات انتهای کوچه باشند. یکی می‌پرسد: امروز چه خبر است؟ این همه ماشین آخر کوچه برای چه آمده اند؟
یکی از بانوان همان جا سرانگشتی خودرو های مستقر در انتهای کوچه را می‌شمارد و با یک تخمین سرانگشتی رو به همسایه‌های محله این طور می‌گوید: یکی، دوتا، سه تا. به نظرم هشت یا ده تا ماشین آمده اند. یک آمبولانس هم کمی آن طرف‌تر است، ماشین آتش نشانی و پلیس هم هستند، چندتا هم تابلو دارند که از اینجا نمی‌بینم.
عرض کم کوچه در رقابت با ساختمان‌های قدکشیده دو طرف کم آورده است. بیشتر ساختمان‌ها چهارطبقه هستند. در گذر از کوچه نما‌های متفاوت و ظاهر‌های ناهمگون چشم‌ها را دچار دوگانگی دید و تعارض می‌کند.
ماشین‌های دستگاه‌های خدماتی به دلیل عرض کم کوچه، اواسط کوچه پارک کرده اند تا با جای خودرو‌های پارک شده همسایه‌ها در حاشیه، جابه جا شوند و خودشان را به انتهای کوچه برسانند. در این میان به جمعیت ایستاده در کنار در‌ها و پیاده رو افزوده میشود. پچ پچ میان زن‌ها درباره چرایی این اتفاق است که چه خبر؟ الان قرار است چه کار کنند؟ حضور مرد‌ها نیز دست کمی از جمعیت زنان ندارد.
چند مرد همسایه در کنار یکدیگر ایستاده اند و شرایط را تحلیل می‌کنند. در این جمع چهار یا پنج‌نفره مردانه، فردی رشته کلام جمع را در دستش گرفته است: خدایی چند بار پلمبش کردند، اما باز هم، ساخت. آخر این کوچه چقدر جا دارد که ساختمان‌های شش یا هفت طبقه بسازند؟! برای استناد حرف هایش از اشاره دست به انتهای کوچه استفاده می‌کند: نگاه کن. ساختمان‌ها روی هم سایه انداخته اند. همین الان برای جای پارک مشکل داریم.
بازار شایعات نیز گرم است: من شنیدم چند بار شهرداری ساختمان را پلمب کرده است برای همین سریع کار را به نازک کاری رساندند تا شاید دیگر شهرداری نتواند گیر دهد. چند روز قبل هم یکی از همسایه‌ها می‌گفت ملک را ۲ میلیاردو ۸۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری کرده اند تا بفروشند.
یکی از مرد‌ها پاسخگو است: سازنده همان ساختمانی که می‌گوید، گفته بود اگر ۹۰ میلیون به شهرداری بدهد می‌تواند مانند او شش طبقه بسازد، اما الان یکی از مأموران اجرائیات شهرداری داشت با تلفن صحبت می‌کرد و این طور می‌گفت که قرار است برای هر دو ساختمان رأی قلع اجرا شود. باید ببینیم فقط برای همین ساختمان جدید رأی اجرای می‌کنند یا نه؟!
نزدیک به انتهای کوچه تعداد نیرو‌های اجرایی، انتظامی بیشتر است. از چند متر مانده به محدوده ساختمان‌ها نوار زرد هشدار کشیده شده است تا فردی وارد نشود. چند نفر از کارکنان نیروی انتظامی از همان محدوده از مردم و ساکنان محله می‌خواهند که نزدیک به محدوده نشوند.
با این حال تعدادی از همسایه‌ها سعی دارند هرطور شده خودشان را به نزدیک نوار زرد هشدار برسانند. مردی با دختربچه‌ای که در آغوش دارد یکی از این همسایه هاست که تمام تلاشش بر آن است باهمان دختربچه در آغوش، تا نزدیک نوار زرد برود. تلاشی که با واکنش یکی از کارکنان نیروی انتظامی همراه میشود: «با این بچه کوچک اینجا چه کار می‌کنید؟ مگر نمی‌بینید نوار زرد هشدار زده ایم.»
کارکنان اورژانس، اتفاقات آب و گاز و برق در کنار گروهی از نیرو‌های آتش نشانی و اجرائیات شهرداری در محل حضور دارند. تمام دو ساختمانی که حکم رأی قلع قرار است برایشان اجرا شود خالی شده اند تا با ایمنی بیشتر رأی قلع طبقه مازاد و پشت بام فروشی اجرا شود.
کارکنان شرکت گاز، آب و برق نیز از اوایل صبح در محله حضور دارند تا بررسی‌های لازم را انجام دهند.
مردی با بی سیمی که در دستش دارد با تب و تابی بسیار در میانه کوچه در حال بررسی تمام شرایط است. تلفنش پشت سرهم زنگ می‌خورد. با تلفن و بی سیم در حال هماهنگ کردن برای ورود جرثقیل است. یکی از مأموران انتظامی به دیگر مأموری که کنارش ایستاده، می‌گوید: «مسئول اجرای رأی همین مهندس است. خدایی کار سختی دارد و باید به همه چیز حواسش باشد تا مشکلی اتفاق نیفتد.»
تا قبل از ورود جرثقیل فرصت کوتاهی است تا با همان مرد پرتب وتاب درباره فرآیند اجرای رأی قلع گفتگو کنیم. مهندس ابوالفضل صدیقی، رئیس اداره نظارت بر ساخت وساز‌های منطقه ۳ شهرداری مشهد است. همان طور که چشم به شرایط کوچه دارد برای چند دقیقه کوتاه توضیحاتی می‌دهد: امروز قرار است رأی قلع برای دو ساختمان در این کوچه اجرا شود.
این رأی قلع هم مربوط به طبقات بالاست.» حرفش را قطع می‌کند تا به یکی از کارکنان اجرائیات شهرداری توضیحاتی دهد: ببخشید یک لحظه، «حاجی حواست به مردم باشد. به هیچ عنوان اجازه ندهید کسی نزدیک شود. حتی از فاصله چند متری خطرناک است. هیچ اعتباری به پایه ساختمان نیست.»
با این تذکرات پی حرفش را می‌گیرد. اما این بار با سرعتی بیشتر از قبل و با دور تند صحبت هایش را ادامه می‌دهد: «این دو ساختمان تا طبقه چهارم پایان کار داشتند، اما یکی از آن‌ها دو طبقه و دیگری یک طبقه مازاد ساخته است. تا کنون چندین مرتبه به سازنده اخطار داده شده و حتی برچسب توقف کار زده شده است، اما به دلیل همان حداقل سود به اخطار‌ها توجهی نکردند. ما حتی در چهار مرحله به ارسال نامه اخطار با امضای شهردار منطقه اقدام کردیم، اما سازنده به رویه خود ادامه داد.»
او ادامه می‌دهد: «با این شرایط فرایند توقف ساخت وساز غیرمجاز وارد مرحله قضایی شد و اکنون نیز پس از گذشت مدتی رأی قاضی برای قلع طبقات مازاد دو ساختمان صادر شده است. این ساختمان‌ها تا چهارطبقه پایان کار داشتند. همین دوطبقه مازاد سبب می‌شد که سازه ساختمان دچار مشکل شود، زیرا پایه این ساختمان برای چهارطبقه بود و اضافه بار زیاد به ساختمان آسیب وارد می‌کرد.»
حرف‌های مهندس صدیقی به دلیل ورود جرثقیل و آماده کردن شرایط ناتمام می‌ماند. تمام حاشیه کوچه به دلیل کمبود پارکینگ و تعداد بالای طبقات، ماشین پارک شده است. با ماشین‌های پارک شده، باریکی کوچه بیشتر از قبل خودنمایی می‌کند. جرثقیل تا نیمه کوچه و با راهنمایی مردم می‌آید، اما به دلیل خودرو‌های پارک شده در این کوچه باریک راهی برای رسیدن به انتهای کوچه نیست. با راهنمایی همان مردی که بیسیم دارد جرثقیل دوباره همان مسیر آمده را دنده عقب برمی گردد تا ماشین‌های پارک شده جابه جا شوند.
تا قبل از آمدن جرثقیل سازنده تمام تجهیزاتی که امکان جداسازی دارند نظیر کابینت‌ها و شیرآلات را باز می‌کند. با استقرار جرثقیل آهن‌های طبقه مازاد جدا می‌شوند و این پایان یک خلافی ناایمن است.
«زمینهای بایر و بزرگ با قطعه بندی‌های غیرمجاز، بام فروشی، اضافه بنا و ساخت بدون پروانه» این خلاصه شده محور‌های مهم برای مقابله با ساخت وساز‌های غیرمجاز شهرداری منطقه ۳ است. آمار‌هایی که سارا کیخا، معاون شهرسازی شهرداری منطقه ۳ مشهد نیز می‌دهد درخور توجه است: در چهار ماه ابتدایی امسال تاکنون ۲ هزار و ۲۰۰ تذکر و اخطار به سازنده‌های غیرمجاز داده شده است. علاوه بر آن ۲ هزار و ۶۰۰ مورد پلمب صورت گرفته. تعداد قلع‌ها و تخریب‌های منطقه نیز ۵۰ مورد اعلام شده است.
ادامه صحبت‌های کیخا همچنان عدد و رقم است. او به وسعت منطقه ۳ اشاره دارد و در این باره می‌گوید: ۳ هزار و ۳۰۰ هکتار وسعت محدوده منطقه ۳ مشهد است. علاوه بر آن ۱۱ هزار هکتار حریم داریم. ساده‌تر آنکه چند برابر محدوده خدماتی، در منطقه ۳ حریم وجود دارد. همین وسعت منطقه، کار نظارت‌ها و بررسی‌ها را سخت می‌کند.
کیخا می‌افزاید: در همین محدوده حریم و اراضی کشاورزی منطقه وجود دارد. برای چهارماهه امسال تاکنون ۵۵ هکتار آزادسازی صورت گرفته است. این در حالی است که سال گذشته ۲۰ هکتار آزادسازی داشته ایم.
پشت بام فروشی پدیده دیگر سودجویان برای ساخت وساز‌های غیرمجاز است. کیخا، با این توضیحات می‌گوید: متأسفانه در این باره از خانواده‌های طبقات دیگر سوء استفاده میشود، زیرا این افراد ملک را با همان میزان طبقه خریده اند، اما فرد با فروختن پشت بام به نوعی طبقات جدیدی به ظرفیت سازه اضافه می‌کند و در عمل ممکن است پایه‌های سازه، این ظرفیت را نداشته باشد. چندی قبل در یکی از مناطق مشهد قاضی برای پشت بام فروشی و ساخت دو طبقه مازاد در منطقه‌ای رأی قلع صادر کرد. هنگامی که رأی قلع اجرا شد متأسفانه به دلیل ضعف استحکام بنا و افزایش بار بیش از ظرفیت پایه ها، طبقات دیگر نیز دچار آسیب شد.
کیخا در پاسخ به این سؤال که ساخت و سازی که دارای تخلف است چه مراحلی را طی می‌کند تا به قلع بنا برسد؟ می‌گوید: اخطار توقف اولیه به مالک داده میشود بعد از ۴۸ ساعت اگر مجدد تخلف انجام شد یا دستور برش اسکلت داده میشود یا بند ۱۴ اجرا میشود. طبق دستور برش، یک اخطار ۴۸ ساعته در دو روز متفاوت به مالک داده میشود که خود مالک دفع خطر کند اگر انجام نشد پس از طی مراحل قانونی دستور برش ملک گرفته میشود.
معاون شهرسازی شهرداری منطقه ۳ مشهد بیان می‌کند: در خصوص بند ۱۴ باید گفت اگر پس از چند مرحله مراجعه به ملک و زدن برچسب و دیوارنویسی برای رفع خطر از سوی مالک اقدامی انجام نشد رفع خطر با توجه به دستور مقام قضایی انجام میشود، ملک‌هایی که رأی قلع صادر میشود به همین ترتیب است پس از مراجعه و چندین بار نذکر به مالک در صورت بی توجهی به اخطار‌های شهرداری قلع انجام میشود.