شهرآرانیوز؛ دهه ۲۰، نخستین بارقه‌های عزت الله انتظامی در عرصه هنر درخشیدن گرفت. او که پس از گذراندن رشته برق در هنرستان، آینده روشن خود را در زمینه نمایش و تئاتر یافته بود، پس از مدتی تمرین و آموزش، با اندک اندوخته هنری خود به آلمان سفر کرد تا در مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر هانوفر، هنر نمایش را به شکل آکادمیک بیاموزد، اما هنگامی که به ایران بازگشت، فضای سینما و نمایش پیش از انقلاب را درخور فعالیت ندید و در کنار معدود پروژه‌های بازیگری، عمده زمان خود را در حوزه دوبله سپری کرد.
فیلم «واریته بهاری» به کارگردانی پرویز خطیبی در سال ۱۳۲۸ نخستین تجربه سینمایی او بود. انتظامی، هشت سال پیش از آن نیز نخستین نمایش صحنه‌ای خود با عنوان «اولتیماتوم» را در کنار پرویز خطیبی تجربه کرده بود و حالا سالن‌های کوچک سینمایی لاله زار، بستر معرفی بازیگری بودند که بعد‌ها به سینمای ایران عزت داد و با سبک بازیگری خود، به هر اثر نمایشی و تصویری اعتبار بخشید.
سال ۱۳۴۸ اما با ایفای نقش مش حسن در فیلم «گاو» به کارگردانی داریوش مهرجویی، نه تنها کارنامه هنری خود را ارتقا بخشید که نقطه عطفی در تاریخ بازیگری سینمای ایران شد و توانست جایزه هوگوی نقره‌ای جشنواره بین المللی شیکاگو را از آن خود کند. پس از آن نیز در سال ۱۳۵۱ با زمینه پیش پرده خوانی، عنوان هنری اش فون کلاسیت را برای پایان نامه کارشناسی خود در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران انتخاب کرد و در همان روز‌ها مورد تحسین و ستایش بهرام بیضایی قرار گرفت و پا به پای هم دانشکده ای‌های مستعدی نظیر حمید سمندریان و اسماعیل شنگله پله‌های ترقی را یک به یک پیمود.
در کارنامه او بیش از پنجاه فیلم سینمایی به چشم می‌خورد که با حضور در آثار کارگردانان برجسته ای، چون علی حاتمی، نــاصـر تقـوایـی، مسعـود کیمیایی و رخشان بنی اعتماد، مجال بروز تجربیات و دانسته‌های خود را در حیطه بازیگری یافت و در این مسیر با دریافت سه سیمرغ بلورین از جشنواره‌های فیلم فجر برای بهترین بازیگر نقش اول مرد (در فیلم‌های گراند سینما، روز فرشته و مینای شهر خاموش) و دو سیمرغ بلورین برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (در فیلم‌های خانه‌ای روی آب و گاوخونی) مورد تقدیر قرار گرفت. عزت ا.. انتظامی، چهــــــره مـانــدگار سال ۱۳۸۲ سرانجام در ۲۶ مرداد سـال ۱۳۹۷ در بیمـــارســــتان باهنر تهران بــر اثر سکته مغزی درگذشـت و منــزل او از ســوی معاونت فرهنگی شهرداری منطقه یک تهران به مـــوزه اســتــاد انتظامــی تبـــدیــل شد.
«من عزتم، بچه سنگلج» عنـــوان کتابـــــی درباره زندگی هنری استاد انتظامی است که در مقدمه آن یادداشتی از ژان کلود کریر، فیلم نامه نویس و بازیگر فرانسوی به چشم می‌خورد: «هیچ دستــوری بـرای ستـــاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد. باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهره‌ای آشنا، حتـی پیش از نخـــســـتـــین دیدار، بود. باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگــی‌هایی کـه لــغت روح را معنی مـی کند، بود.»
فیلمی به کارگردانی داریوش مهرجویی و برپایه قصه «گاو» از کتاب «عزاداران بَیَل» نوشته غلامحسین ساعدی ساخته شده که درباره شخصی است به نام مشهدی حسن (با بازی عزت ا... انتظامی) که دل بستگی خاصی به تنها گاو خود دارد، اما روزی که مش حسن به شهر رفته، گاو به علت نامشخصی می‌میرد و نعش آن در حیاط منزلش دفن می‌شود. بازگشت مش حسن و رویارویی با این صحنه، او را به وادی انکار و جنون می‌برد. «فیلم گاو علاوه بر اقبال داخلی، نخستین بار در سال ۱۹۷۱ در جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت و همچنین در جشنواره‌های کن، برلین، مسکو، لندن، لس آنجلس و دیگر جشنواره‌ها به نمایش درآمد.
فیلمی از علی حاتمی است که داستان زندگی غم انگیز حسینقلی خان صدرالسلطنه با بازی عزت الله انتظامی، نخستین سفیر ایران در آمریکا را روایت می‌کند. حاجی واشنگتن، به ظاهر روایت تاریخی اعزام سفیر ایران به آمریکا در دوره ناصرالدین شاه را نقل می‌کند، اما در واقع نگاه انتقادی و تحلیلی مؤلف، چهره اجتماعی، تاریخی و سیاسی دست کم دوره‌ای از ایران را در لایه‌های پنهان کلامی و تصویری نشان می‌دهد که گاهی به طنز آغشته است و گاه در دل سکوت‌های طولانی به تحلیل شخصیت‌های تاریخی و سیاسی زمانه اش می‌پردازد.
گاوخونی فیلمی به کارگردانی و نویسندگی بهروز افخمی و تهیه کنندگی علی معلم است که بر اساس رمان «گاوخونی» نوشته جعفر مدرس صادقی در سال ۱۳۸۱ تولید شد. این فیلم داستان کابوس‌های جوانی را حکایت می‌کند که پدرش از دنیا رفته و خاطرات زادگاهش یعنی اصفهان و رودخانه زاینده رود، او را به مرز پریشانی می‌رساند. عزت الله انتظامی در این فیلم که در جشنواره‌های بین المللی نظیر جشنواره فیلم ونکوور، کن، بریسبن و آسیا پاسفیک فوکوئوکا به نمایش درآمد موفق به دریافت سیمرغ بلورین نقش مکمل مرد در بخش مسابقه بین الملل جشنواره فیلم فجر شد.