عسکری | شهرآرانیوز؛ در سال‌های گذشته کمبود برق به یکی از مشکلات کشور و ازجمله خراسان رضوی تبدیل شده است. این کمبود سبب شده است مسئولان دولتی با درنظرگرفتن محدودیت‌هایی برای مصارف صنعتی مانند تعطیلی برق یک روزه واحد‌های تولیدی و همچنین تغییر ساعت کاری ادارات، سعی کنند مصرف آن را مهار کنند. کارشناسان اقتصادی ریشه مشکلات فعلی را در بی توجهی به سرمایه گذاری در صنعت برق در دهه ۹۰ می‌دانند.
سرمایه گذاران بخش خصوصی سرمایه گذاری در صنعت برق را چندان اقتصادی نمی‌دانند و به این موضوع رغبتی نشان نمی‌دهند، زیرا وزارت نیرو قادر به پرداخت مطالبات آن‌ها نیست. برگزاری شانزدهمین نمایشگاه صنعت برق در نمایشگاه بین المللی مشهد فرصتی شد تا با فعالان این صنعت در نمایشگاه گفتگو کنیم و مهم‌ترین دغدغه‌ها و مطالباتشان را جویا شویم. شانزدهمین نمایشگاه صنعت برق مشهد که از روز چهارشنبه فعالیت خود را آغاز کرده‌است، امروز به کارش پایان می‌دهد.
رئیس سندیکای صنعت برق، شعبه خراسان رضوی، در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: نبود بهینه سازی و ایجاد سیکل ترکیبی نیروگاه‌های گازی موجود، توقف ساخت نیروگاه‌های جدید فسیلی و تجدیدپذیر و نبود نوسازی و بهینه سازی سامانه انتقال و توزیع از مشکلات صنعت برق کشور است.
به گفته حسن سویزی، سازوکار ناکارآمد قیمت گذاری، استقبال نکردن سرمایه گذاران برای فاینانس در صنعت برق، کم بودن حقوق ورودی تجهیزات دارای مشابه تولید داخل در صنعت برق و نبود امکانات آزمون استاندارد برای برخی کالا‌های تولیدی در صنعت برق از دیگر مشکلات صنعت برق در کشور است.
وی درباره تولیدات برقی کشور ازجمله کلید و پریز و صنایع روشنایی، بیان می‌کند: سازمان حمایت باید به این موضوع وارد شود و با قوانینی مانند تولیدات شناسنامه دار، امکان استعلام محصولاتی مانند کلید و پریز و دیگرمحصولات تولیدی در صنعت برق وجود داشته باشد. همچنین اگر حمایت‌های بیشتری از تولیدکنندگان وجود داشته باشد و موانع کسب وکار آنان کاهش پیدا کند و دیگرمشکلات آنان حل شود، به صورت طبیعی تولیدکننده زیرزمینی هم ترغیب می‌شود که مجوز بگیرد و برند خودش را در بازار داشته باشد.
رئیس سندیکای صنعت برق، شعبه خراسان رضوی، با اشاره به اینکه اکنون ظرفیت تولید برق در ایران حدود ۹۰ هزار مگاوات است، بیان می‌کند: حدود ۱۱ هزار مگاوات ناترازی انرژی بین تولید و مصرف در کشور داریم. وی با تأکید بر اینکه تولیدات در زمینه صنعت برق پاسخگوی نیاز کشور نیست، می‌افزاید: صنعت برق حجم تولید زیادی دارد، اما نمی‌توان مدعی شد که همه نیاز‌های کشور در صنعت برق در ایران تولید می‌شود. این مسئله طبیعی است. چون هیچ کشوری در جهان نمی‌تواند بگوید همه نیازهایش را خودش تولید می‌کند.
اصغری، مدیر بازرگانی و فروش یک هلدینگ انرژی، با بیان اینکه اوضاع صنعت برق به نحوی است که جذابیتی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در این حوزه ایجاد نمی‌کند، می‌گوید: دولت تنها خریدار برق تولیدشده بخش خصوصی است. همین مسئله سبب شده است بخش خصوصی مطالبات زیادی از دولت داشته باشد که هنوز پرداخت نشده است. از سوی دیگر، باتوجه به اینکه نرخ خرید برق ارزان است، در عمل بازگشت سرمایه در ساخت نیروگاه مناسب نیست.
ازاین رو، رغبتی برای سرمایه گذاری در صنعت برق وجود ندارد. وی می‌افزاید: سرمایه گذاران صنعت برق باید مطمئن باشند که برق یا به عنوان یک کالا یا یک خدمت محاسبه قیمتی می‌شود. اگر قرار است مانند یک کالا باشد، لازم است مثل هر کالای دیگر قیمت تمام شده‌ای داشته باشد و در سازوکاری رقابتی قیمت گذاری شود.
اگر هم خدمت است، باید به قیمت واقعی از تولیدکننده خریده شود تا او انگیزه فعالیت داشته باشد. اما اکنون، چون قیمت‌ها رقابتی نیست، در عمل انگیزه‌ای هم برای ورود به این حوزه وجود ندارد. وی تأکید می‌کند: سرمایه جایی می‌رود که بازدهی داشته باشد. به عبارتی وقتی سرمایه گذاری صورت می‌گیرد، اولین سؤال برای سرمایه گذار، چگونگی بازگشت آن است. برای اینکه مشکل کمبود برق را در کشور حل کنیم، باید به این سؤال به درستی پاسخ بدهیم.
زارعی، از مدیران شرکت سیم و الکتریک که در خراسان رضوی فعالیت می‌کند، با بیان اینکه فعالان صنعت برق گرفتار خودتحریمی شده اند، می‌گوید: فضای نامساعد کسب وکار، نوسانات شدید نرخ ارز و مواد اولیه تولید، سال‌های گذشته را به دورانی دشوار برای فعالان صنعت برق بدل کرده است.
وی اظهار می‌کند: بدهی‌های دولت به صنعت برق، این صنعت را با مشکلاتی عدیده همراه کرده است. اگر مطالبات پرداخت شود، نقدینگی لازم برای فعالان این صنعت تأمین می‌شود. وی بیان می‌کند: سازندگان سیم و کابل در بازار‌های داخلی با دو مشکل روبه رو هستند که یکی از آن‌ها تأمین نقدینگی و دیگری مدیریت قیمت‌ها در تلاطم‌های بهای ارز و مواد اولیه تولید است.
حسینی مقدم، از مدیران حوزه تولید کلید و پریز برق خراسان رضوی، نیز می‌گوید: بیش از ۸۰ درصد نیاز کشور در زمینه کلید و پریز در داخل تولید می‌شود، اما همچنان شاهد واردات بی رویه در این حوزه هستیم. وی بیان می‌کند: تولید کلید و پریز به صورت صفرتاصد در ایران انجام می‌شود و به ظاهر، برای تولید در این زمینه وابستگی به خارج از کشور نداریم. بازار مصرف این کالا‌ها نیز بازاری بسیار بزرگ است.
مجیدی، از دیگر تولیدکنندگان صنعت برق، می‌گوید خرید مواد اولیه از پتروشیمی با قیمت ارز آزاد از مشکلات صنعت برق است.
وی نبود نقدینگی برای تولیدکنندگان، بهره‌های بانکی و نبود تسهیلات برای تولید، تعرفه‌های صادراتی و مالیات و عوارضی را که در بخش تولید وجود دارد، از مشکلات عمده صنعت تولید کلید و پریز برق در کشور برمی شمارد.
اسماعیلی، از دیگر تولیدکنندگان در زمینه تابلو‌های برق، هم می‌گوید: با وجود زیادبودن هزینه‌های واردات تابلو‌های برق، همچنان شاهد رواج استفاده از این نوع تابلو‌ها نسبت به موارد مشابه داخلی هستیم. عمدتا تابلو‌های برق از کشور چین وارد می‌شوند و در برخی موارد به دلیل ضعیف بودن کیفیت، به حوادث برق گرفتگی و آتش سوزی نیز منجر می‌شوند.
وی تأکید می‌کند: دولت برای حمایت از این صنعت باید جلو واردات را بگیرد یا دست کم امکان واردات مواد اولیه موردنیاز این صنعت را آسان کند.