به گزارش شهرآرانیوز مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۰ جمعیت مشهد را ۳ میلیون و ۶۱۹ هزار نفر اعلام کرده بود که با این حساب، دومین کلان شهر پرجمعیت کشور به حساب می‌آمدیم. براساس همان طبقه بندی هم با درنظرگرفتن دوسه نفر برای هر خانواده، مشهد را دارای ۱۳۱ هزار خانواده ساکن دانستند. نکته‌ای که از آن آمار با گزارش ما هم سویی دارد، جمعیت اجاره نشین است.
عددورقم‌های دو سال پیش که شدت تورم امروز را هم نداشت، می‌گوید بیش از ۵۰ درصد مشهدی‌ها مستأجرند. این یعنی کیفیت زندگی چندین هزار نفر به افزایش مبلغ اجاره بها وابستگی شدیدی دارد. به عبارتی، چندمیلیون تومان اجاره و رهن می‌تواند خانواده‌ای را وادار به مهاجرت به حاشیه شهر یا از حاشیه به روستا‌ها کند؛ همین وضعی که درحال رخ دادن است.
اوضاع وقتی بحرانی‌تر می‌شود که بدانیم بخش زیادی از این مستأجران زیر پوشش مراکزی همچون کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی هستند؛ یعنی دریافتی ماهانه شان از حداقل پایه حقوق هم کمتر است. در نتیجه، پرداخت همان اجاره اندک هم برایشان غصه بزرگی است. میان همه مشکلات، وقتی از ساخت و تحویل خانه دولتی صحبت می‌شود، انگار آرزویی که هرگز نداشته اند، به ثمر نشسته است. تعدادی از مددجویان بسیار نیازمند کمیته امداد حالا فرصت خانه دارشدن پیدا کرده اند، ولی با اماواگر. ماجرای پرداختن پول است و آدم‌هایی که آهی در بساط ندارند.
همسرش شاگرد اتوبوس بین شهری بود. شب بود و مه شدید و جاده لغزنده. تصادف نیمه شب جان او و چندمسافر را باهم گرفت. در نتیجه، سه بچه قدونیم قد ماند روی دست لیلا. زندگی با کارگری گاه وبیگاه در خانه‌های مردم نمی‌چرخید. بنده خدایی پیدا شد و برایش کاری در یک کارگاه تهیه و بسته بندی سبزیجات پیدا کرد. حقوقش به اجاره می‌رسد و یک خوردوخوراک ساده. زندگی اش معطل همه چیز است و هربار، چادرش را سرش می‌کشد و راهی کمیته امداد می‌شود؛ یک روز برای تلویزیونی که ندارند، یک روز برای پول ثبت نام بچه‌ها و روز دیگر برای خرج دوا و درمان.
در آن رفت وآمدهایش وقتی شنید که برای تحویل خانه کمیته امداد یکی از گزینه هاست، دلش گرم شد: چندوقت پیش مددکارم خبر داد که از خانه‌های کمیته امداد پنجتن یکی هم به من و بچه هایم می‌رسد. چقدر دلم شاد شد. ولی حالا ناامیدم. وام کمیته را گرفته ام، اما باید ۲۰۰ میلیون دیگر جور کنم تا صاحب آن خانه بشویم. از کجا؟ خانواده ام از خودم مستحق ترند. کسی هم پیدا نمی‌شود این قدر پول قرض بدهد. می‌ترسم خانه را به یک نفر دیگر بدهند.
این یک نمونه از ده‌ها مددجوی نیازمند است و بزرگ‌ترین معضل مددجویان کمیته امداد هم مسکن است؛ مشکلی که با کمک‌های خیران و مستمری کمیته امداد نه تنها حل نشده، بلکه شبیه یک درد بی درمان است. دفتر منطقه ۴ کمیته امداد بخش زیادی از حاشیه نشینان را زیرپوشش خود دارد. همه پروژه‌های پنجتن و بولوار دوم طبرسی به علاوه بخشی از طلاب و مفتح و پانزده روستای دیگر. پروژه ۲۳۰ واحدی که با همکاری کمیته امداد و بنیاد مسکن آغاز شده و پس از گذشت دو سال به مرحله نازک کاری رسیده است، با قول مسئولان تا پایان سال یا حداکثر سه ماهه سال بعد به مددجویان انتخاب شده تحویل داده خواهد شد.
اینکه چه خانواده‌هایی از میان آن همه مددجوی مستأجر و زیر پوشش، دارای شرایط دریافت خانه هستند، شاخص‌هایی داشته است که برمبنای آن عمل کرده اند. صدیقه ضیغمی، رئیس کمیته امداد اداره ۴ مشهد، مراحل انتخاب را شرح می‌دهد: اکنون تعداد مددجویان زیر پوشش این اداره ۵ هزارو ۴۰۰ خانوار است که ازاین میان، ۹۰ خانواده برای تأمین مسکن انتخاب شدند. برای ما انتخاب این افراد بسیار دشوار بود. هدفمان این بود که نیازمندترین و ضعیف‌ترین خانواده‌ها را صاحب خانه کنیم.
ملاک را زنان سرپرست خانواده قرار دادیم و تعداد فرزندانشان، به شرط اینکه جزو ایتام باشند. هرچه بیشتر فرزند داشتند، در اولویت قرار می‌گرفتند و مراحل تحویل مدارک و پرداخت وام به آنان آغاز شد. بار‌ها اسامی و شرایط مددجویان را کنترل کردیم که حق کسی ضایع نشود و فرمانداری هم اسامی نهایی را تأیید کرد.
تعداد واحد‌های این طرح که بنیاد علوی نام دارد و در پنجتن ۵۵ احداث شده است، میان اداره ۳، ۴ و ۵ کمیته امداد مشهد که بیشترین حاشیه نشینان را دارند، تقسیم شده است. دو اداره ۳ و ۴ تعداد ۶۷ واحد گرفتند و ۹۰ واحد هم به اداره ۴ تعلق گرفت. خانه‌ها در دو متراژ ۶۴ و ۸۸ متری ساخته شده اند و براساس تعداد نفرات خانوار، به آن‌ها تعلق خواهد گرفت.
مبالغ ساخت وساز بنا با اعتبار کمیته امداد و بنیاد مسکن پرداخت شد، اما بخش باقی مانده باید آورده مددجویان باشد. رئیس کمیته امداد اداره ۴ مشهد اضافه می‌کند: وام ۴ درصد ودیعه مسکن کمیته امداد ۵۰ میلیون تومان است که برای تأمین هزینه این خانه ها، مبلغ را به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش دادیم و با ارائه یک چک صیادی به همه متقاضیان این طرح تعلق گرفت، اما مددجویان برای بقیه پرداختی‌ها دچار مشکل هستند.
«مددجویانی که قرار است صاحب خانه‌های ۶۴ متری شوند، باید ۷۵ میلیون تومان دیگر بپردازند و آن‌ها که در فهرست ۸۸ متری‌ها هستند، ۲۰۵ میلیون تومان.» ضیغمی با بیان این جمله تأکید می‌کند: به عبارت دیگر ما باید یک میلیاردو ۸۰۰ میلیون تومان آورده مددجو را دریافت کنیم تا خانه‌ها به آنان تحویل داده شود.
همه خانواده‌های زیر پوشش کمیته امداد نیازمند هستند، به طوری که برخی توان فراهم کردن یکی از اقساط را هم ندارند، اما به ناچار باید از این مرحله عبور کرد.
وی این را هم با تأکید می‌گوید: تاکنون کمتر از ۲۵ تا ۳۰ درصد این نود خانواده توانسته اند مبالغ را فراهم کنند و هنوز بخش عمده‌ای باقی مانده است و از آنجا که کمیته امداد بیشترین نگاه حمایتی را به مددجویانش دارد، ناچاریم برای تأمین مبلغ خانه‌ها دست یاری به سوی خیران و همشهریان دراز کنیم، زیرا فرصت کوتاهی برای تأمین مبلغ باقی مانده است و درصورت اینکه آورده هر خانواده تأمین نشود، ناگزیر خانواده دیگری جایگزین می‌شوند.
به گفته او، بخش مشارکت‌های مردمی کمیته امداد تلاشش را برای جمع آوری کمک‌ها آغاز کرده است. با اطلاع رسانی به خیران و شهروندان و همین طور توسط حامیان کودکان یتیم، امیدوارند مبلغ باقی مانده تأمین شود.
وی با اشاره به نحوه کمک به این مددجویان، شماره کارت مخصوص به این طرح را اعلام می‌کند: ما پذیرای کمک‌های مردمی حتی از مبالغ کم هستیم و شماره کارت ۶۰۳۷۹۹۷۹۵۰۰۲۳۸۱۳ به نام کمیته امداد تأمین مسکن نیازمندان در دسترس همگان قرار دارد.
رئیس کمیته امداد اداره ۴ مشهد درعین حال به کمک‌های دیگری اشاره می‌کند که به مددجویان ارائه می‌شود: ما همچنان در ارائه مستمری به چندین هزار نفر و خدمات دیگری ازجمله کمک هزینه تحصیلی و کمک هزینه‌های معیشتی و موارد خاص در کنار مددجویان هستیم، اما اعتبار دیگری برای تأمین مبلغ باقی مانده یک میلیاردو ۸۰۰ تومانی نداریم. از سوی دیگر، به این دلیل که پرداخت اقساط وام‌های افراد صاحب خانه شده، اوایل سخت خواهد بود، تا زمانی که توانمند شوند، به حمایت خود از آنان ادامه خواهیم داد.