وفایی‌نیا| یکی از مؤلفه‌های مهم شهرهای هوشمند، استفاده از روش‌های نوین و مبتنی‌بر فناوری‌های تازه برای ارائه خدمات به شهروندان است. در فرایند هوشمندسازی، روش‌های سنتی و کم‌بازده قدیمی که در گذشته برای حوزه‌های مختلف خدمات شهری استفاده می‌شدند، جای خود را به راهکارهای تازه‌تری از جنس فناوری می‌دهند. این روش‌های تازه باعث افزایش سرعت، دقت و کیفیت ارائه خدمات به مردم می‌شوند. شهرهای هوشمند دنیا برای رسیدن به این هدف در بسیاری موارد، از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های استارت‌‌آپ‌ها استفاده کرده‌اند. مدیریت شهری مشهد نیز در دوره جدید تلاش کرده است در مسیر هوشمندسازی شهر گام بردارد و در‌این‌راستا از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های مشهدی هم بهره‌مند شود. یکی از اقدامات انجام‌‌گرفته در‌راستای دستیابی به این هدف، ایجاد مرکز نوآوری‌های شهری است. در‌واقع این مرکز، حلقه اتصال بین مدیریت شهری و ایده‌پردازان و استارت‌آپ‌هاست و وظیفه حمایت از کسب‌و‌کارهای نوپای فعال در مسائل شهری را بر‌عهده دارد. یکی از اقدامات مهم مرکز نوآوری شهری، ارائه شبکه مسائلی از حوزه‌های مختلف مدیریت شهری به ایده‌پردازان است تا این افراد بتوانند با درک بهتر از مشکلات موجود، راهکارهای هوشمندانه و مبتنی‌بر فناوری برای برطرف‌کردن آن‌ها ارائه کنند. در چند شماره اخیر صفحه شهر هوشمند در همین زمینه به موضوع‌هایی نظیر حمل و نقل، مدیریت پسماند و حوزه ساخت وساز‌های شهری پرداختیم و در مطلب پیش‌رو نیز به معرفی موارد باقی‌مانده از این شبکه مسائل خواهیم پرداخت.
فرهنگی و اجتماعی
1- نبود ارتباط نظام‌مند حوزه فرهنگی با سایر سازمان‌ها: یکی از مسائل موجود در حوزه فرهنگی و اجتماعی در شهر، وجود سازمان‌های مختلف دخیل در این حوزه و نداشتن ارتباط مناسب میان برنامه‌های آن‌هاست. این مسئله باعث موازی‌کاری و هدررفت سرمایه می‌شود. ایجاد سامانه‌ای یکپارچه در این حوزه می‌تواند تا‌حد زیادی برطرف‌کننده این مسئله باشد.
2- تطابق‌نداشتن برنامه‌های فرهنگی با نیازهای مناطق و محلات شهری: نیازسنجی هر منطقه از شهر و اجرای برنامه‌های فرهنگی متناسب‌با آن نیازها می‌تواند به اثرگذاری بیشتر این برنامه‌ها کمک کند. استارت‌آپ‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی می‌توانند با ایجاد سامانه‌ای به‌منظور پایش مداوم مناطق مختلف شهری، به هدفمند‌شدن بیشتر برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی در هر منطقه کمک کنند.
3- ظرفیت‌های بخش خصوصی: بااینکه در‌زمینه فرهنگ توانمندی‌های زیادی در بخش خصوصی وجود دارد، نبود سازوکار مناسبی برای ارتباط این بخش با مدیریت فرهنگی شهر باعث مغفول‌ماندن این ظرفیت‌ها و استفاده‌نکردن از آن‌ها می‌شود. سامانه‌ای یکپارچه با هدف تجمیع اطلاعات بخش‌های خصوصی فعال در حوزه فرهنگ باعث می‌شود این اطلاعات به‌راحتی در‌اختیار مدیریت شهری قرار بگیرد و از ظرفیت‌های موجود بخش خصوصی در برنامه‌های فرهنگی شهری بیشتر استفاده بشود.
اقتصادی و سرمایه‌گذاری
1- پایش نشدن کلی شهر مشهد برای شناسایی نیازها و کمبودهای اقتصادی مناطق: توسعه نامتوازن مناطق مختلف در کلان‌شهر مشهد، از مهم‌ترین مسائل موجود در رشد این شهر به حساب می‌آید. پایش کلی نیازها و کمبودهای اقتصادی هر منطقه می‌تواند به هوشمند‌شدن اختصاص بودجه به مناطق مختلف و به‌دنبال آن، توسعه متوازن شهری منجر شود.
2- سرمایه‌های خرد در پروژه‌های شهری: صحبت از اجرای پروژه‌های شهری که می‌شود، ناخودآگاه همه تصور می‌کنند که برای اجرای آن پروژه باید یک سرمایه‌گذار بزرگ پای کار بیاید. اما اگر سامانه‌ای ایجاد شود که در آن، اطلاعات همه پروژه‌های شهری موجود باشد و همه مردم بتوانند با سرمایه‌های خرد خود، هزینه پروژه‌ها را تأمین کنند و از سود آن هم برخوردار شوند، مشکل نبود سرمایه برای اجرای بسیاری از طرح‌های شهری رفع خواهد شد.
3- ایجاد شفافیت بیشتر در پروژه‌های سرمایه‌گذاری: حجم زیاد بودجه‌ها و سرمایه‌های موجود در پروژه‌های شهری همیشه احتمال لغزش و خطاهای فردی در استفاده از این سرمایه‌ها را در ذهن افراد به وجود می‌آورد. ایجاد سامانه‌ای یکپارچه برای انعکاس همه اطلاعات پروژه‌های شهر ی، میزان دقیق سرمایه‌های مصرف‌شده در این پروژه‌ها و همچنین محل خرج‌شدن این سرمایه‌ها می‌تواند با افزودن بر اعتماد شهروندان، سرمایه‌گذاران بیشتری را به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شهری تشویق کند.
عمران
1- ممکن‌نبودن آسفالت‌ریزی در شرایط آب‌و‌هوایی سرد: اگر دقت کرده باشید معمولا شهرداری خیابان‌ها را در ماه‌های گرم سال آسفالت می‌کند. این کار به این علت فقط در ماه‌های گرم انجام می‌شود که نمی‌توان از آسفالت‌های موجود در روزهای سرد استفاده کرد. شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با ایجاد فرمولاسیونی جدید برای تولید آسفالت، این مشکل را برطرف کنند.
2- هزینه زیاد راه‌اندازی کارخانه آسفالت: آسفالت خیابان‌های شهر به‌مرور زمان دچار فرسودگی می‌شود و هرچندوقت یک‌بار نیازمند لکه‌گیری و ترمیم است. اما مشکل اینجاست که هزینه راه‌اندازی کارخانه تولید آسفالت تنها در‌صورتی مقرون‌به‌‌صرفه است که بخواهیم میزان زیادی آسفالت تولید کنیم. ایجاد دستگاهی که بتواند با هزینه کم و در اندازه محدود آسفالت تولید کند، باعث حل این مشکل خواهد شد.
3- نیاز به تولید جداول و بتن رنگی: شرایط آب و هوایی مختلف در سال باعث فرسایش جداول بتنی حاشیه خیابان‌ها می‌شود و نمای بدی به شهر می‌دهد. برای حل این مسئله، شهرداری معمولا هرسال اقدام به رنگ‌آمیزی مجدد این جدول‌های بتنی می‌کند. شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با دستیابی به فناوری تولید بتن‌های رنگی، مشکل رنگ‌آمیزی هرساله جداول بتنی خیابان‌ها را برطرف کنند و علاوه‌بر درآمدزایی برای خود، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های مدیریت شهری شوند.