سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز آشپزخانه همان‌طور که جای قل‌قل سماور و خورشت قورمه سبزی است، ممکن است هسته خطرناک و دردسرساز خانه هم باشد. بخش مهمی از خانه که افراد در آنجا چه در وقت آسایش و چه در وقت حادثه با «چه‌کنم؟»های زیادی درگیر هستند؛ از «چه کنم؟»های ساده مانند وقتی که با جوانه‌های سیب‌زمینی و سفیدی‌های مرکز گوجه فرنگی روبه‌رو می‌شوند تا «چه کنم؟»های هولناک مانند وقتی که با کارد‌های تیز و ساتوری انگشتی بریده می‌شود یا دیگ زودپزی می‌ترکد. از آنجا که تأمین ایمنی و امنیت در آشپزخانه‌ای که آب و برق و گاز باهم جریان دارند، موضوع مهمی است، روی هر گوشه از آن ذره‌بین گرفتیم و حوادث آشپزخانه‌ای را با تیزبینی بررسی کردیم.
خطر‌های آشپزخانه به چند دسته تقسیم می‌شوند که توجه به آن‌ها با رعایت چند نکته ساده ما را از افتادن در مخمصه‌های زیادی محافظت می‌کند.
برق‌گرفتگی، بریدگی دست و انگشتان، سقوط اجسام روی پا
وسایل برنده، سطوح لغزنده و مرطوب، اشعه مایکروویو
لاتکس، مواد ضدعفونی کننده، لکه‌بر‌ها و محلول‌های قلیایی
کار ایستاده یا نشسته بلندمدت و بلند کردن بار
برق گرفتگی، سوختگی، ﻗﻄﻊ ﺍﻧﮕﺸﺘﺎﻥ ﺩﺳﺖ، ﻟﻴﺰ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻭ ﺳﻘﻮﻁ ﮐﺮﺩﻥ از فراوان‌ترین حوادث در ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪﻫﺎست.
هشدار!
آشپزخانه‌ها نقطه آغاز بیشتر آتش‌سوزی‌های خانگی هستند و یکی از رایج‌ترین عوامل آتش‌سوزی در آشپزخانه‌ها، آتش گرفتن روغن داغ است.
۳۲۰ درجه
نقطه اشتعال در بیشتر روغن‌ها ۳۲۰ درجه سانتی‌گراد است.
این وسیله یک هیولای خانگی است که استفاده از آن نیاز به مراقبت زیادی دارد. مزیت وجود یک چرخ‌گوشت در آشپزخانه همان‌قدر زیاد است که خطر آن. از این‌رو پیش از کار با این وسیله برقی باید نکات ایمنی را در نظر گرفت.
کارد‌های آشپزخانه، چاقو‌ها و ساتورها، یخ‌شکن‌ها و سایر ابزار تیز و برنده برای بریدن مواد خوراکی و خرد کردن سبزیجات ضروری و لازم هستند، ولی استفاده از همه این‌ها نیاز به رعایت نکات ایمنی و احتیاط دارد.
تابه‌ها و قابلمه‌های تفلون به همان اندازه که کار راه انداز و مفید هستند، سلامتی را هم تهدید می‌کنند. این ظرف‌ها وقتی بیش از اندازه حرارت ببینند یا سطحشان خدشه‌دار شود گاز سمی تولید می‌کنند.
معمولا بررسی شیر‌های اجاق گاز از کار‌های همیشگی پیش از خروج از خانه است، ولی این موضوع تنها عامل پیشگیری از خطر در آشپزخانه نیست. آتش گرفتن روغن، سر رفتن غذا، شعله‌ور شدن پارچه‌های دمکنی از دیگر تهدید‌های اجاق گاز در خانه است.
بهترین بستر برای رشد انواع میکروب و باکتری، اسکاچ‌های آشپزخانه هستند، زیرا دائم با انواع آلودگی‌ها در تماس‌اند. از این‌رو استفاده طولانی از یک اسکاچ، نه‌تن‌ها غیر‌بهداشتی که نا‌ایمن نیز هست. سینک ظرف‌شویی هم یکی از آلوده‌ترین بخش‌های خانه محسوب می‌شود.
تخته‌های گوشت خام، پذیرنده باکتری‌های متعدد و زمینه‌ساز بروز انواع بیماری‌ها هستند. برای پیشگیری از هر خطری توصیه می‌شود از دو تخته جداگانه برای خرد کردن گوشت و سبزیجات استفاده کنید.
خوراکی‌های منقضی‌شده و دارو‌های قدیمی در آشپزخانه خطرناک هستند. دارو‌ها را نباید داخل آشپزخانه نگه داشت، زیرا گاهی با مواد خوراکی اشتباه گرفته می‌شوند که این خطر درخصوص کودکان بیشتر است. ازطرفی اگر دارو‌ها کنار اجاق گاز یا دیگر منابع گرما قرار بگیرند آسیب می‌بینند.
مواد شیمیایی موجود در اسپری‌های خوشبوکننده هوا که گاهی برای رفع بوی تعفن زباله‌های شب‌مانده استفاده می‌شود در بلندمدت زمینه‌ساز سرطان ریه است؛ بنابراین بهتر است که هوای آشپزخانه با روش‌های سالم‌تری تهویه شود.
وقتی درحال سرخ کردن ماده غذایی، دود آشکاری از ظرف بلند شود به این معنی است که روغن موجود در ظرف به آخرین درجه حرارت خود رسیده است. در این زمان روغن شروع به تجزیه شدن می‌کند. برای همین بهتر است فوری شعله اجاق را خاموش کنید تا روغن آتش نگیرد.
این‌طور وقت‌ها پیش از هر کاری اجاق گاز را خاموش کنید و سپس: شیر گاز را ببندید و یک در هم اندازه ظرف مشتعل پیدا کنید و روی آن بگذارید. با این کار از رسیدن اکسیژن به شعله جلوگیری و آتش به‌آسانی مهار می‌شود. یک پارچه ضخیم غیر پلاستیکی را خیس کنید و به آرامی آن را روی ظرف قرار دهید تا آتش خاموش شود.
اگر آتش شعله‌ورتر از آن بود که با روش‌های بالا خاموش شود از کپسول آتش‌نشانی برای خاموش کردن آتش استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که نباید ظرف آتش را جا‌به‌جا کنید، زیرا امکان دارد روغن مشتعل را روی خود یا زمین آشپزخانه بریزید. همچنین ممکن است روغن روی شما بریزد و سبب ایجاد سوختگی شما شود.
زمان جوشیدن کنسرو‌ها ۲۰ دقیقه از آغاز جوشیدن آب محاسبه می‌شود، زیرا سمی که در کنسرو‌ها وجود دارد در دمای ۱۰۰ درجه
(در یک دقیقه) غیرفعال می‌شود. برای پیشگیری از ترکیدن کنسرو‌ها توجه داشته باشد که:
قوطی را روی شعله مستقیم قرار ندهید، زیرا هم احتمال ترکیدن آن زیاد است و هم سم میکروب به طور کامل از بین نمی‌رود.
ظرف آبی که قرار است کنسرو در آن بجوشد را به اندازه کافی از آب پر کنید.
برخی از مواد شیمیایی را نباید با هم مخلوط کرد. استفاده از مواد شوینده نیاز به احتیاط زیادی دارد، زیرا یک ترکیب اشتباه می‌تواند کشنده باشد. حتی استفاده از یک ماده، درست بعد از دیگری بدون شست‌وشوی ماده قبلی و زمان کافی برای خشک شدن آن می‌تواند اتفاق مهلکی را به وجود بیاورد. به خاطر داشته باشید این مواد را هرگز باهم ترکیب نکنید:
عواملی مانند افزایش فشار بخار و خرابی سوپاپ و واشر در، سبب ترکیدن دیگ زودپز می‌شود، ولی اگر در زمان استفاده از آن به برخی نکات ایمنی توجه شود، هیچ اتفاقی نمی‌افتد.