پرونده‌ای درباره اوضاع این روز‌های بازار مشهد که با شیوع «کووید ۱۹» دچار مشکل شده است
گروه اقتصاد| نگرانی کرونا برای بعضی از همشهریانمان فراتر از سلامتی‌شان است. خیلی‌ها یشان به امید رونق بازار شب عید، با کشیدن چک و قرض کردن از این و آن، مغازه‌هایشان را پر از جنس کرده‌اند. جنس‌هایی که مشتری ندارند و حالا حکم آینه‌دق را برای صاحبانش پیدا کرده‌اند. حال صاحبان مشاغل خدماتی هم بهتر نیست. مراسمی برگزار نمی‌شود، پس چراغ تالار‌ها و رستوران‌ها عملا خاموش است. در نبود مشتری، باز بودن و نبودن آرایشگاه‌ها توفیری ندارد. وضعیت هتل‌ها و مهمان‌پذیر‌های شهرمان هم چیزی است شبیه آنچه گفته شد. این ماجرا به زیان‌دهی و ورشکستگی واحد‌های صنفی خلاصه می‌ماند؟ خاطرتان جمع باشد که این‌طور نخواهد بود. سوای آسیب دیدن نرخ بیکاری و دیگر شاخص‌های اقتصادی استان که برای بهبودشان زحمت‌ها کشیده شده است، وضعیت امروز اصناف زنگ خطر جدی برای دیگر بخش‌های اقتصادی را هم به صدا درآورده است، زنگ خطری که می‌گوید اگر تلاش‌ها برای حمایت از زیان پیش‌بینی نشده بنگاه‌های آسیب‌دیده، حداکثر نباشد، باید منتظر شیوع کرونای اقتصادی با گستره‌ای نامعلوم باشیم.
تدوین بسته حمایت از مشاغل در استان
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه استان در حمایت از فعالان اقتصادی و کسبه در پی بی‌رونقی بازار هم‌زمان با شیوع بیماری کرونا تدابیری اندیشیده است، می‌گوید قسمتی از حمایت‌ها تصویب دولت در سطح ملی بود که از جمله آن‌ها می‌توان به تعویق مالیات از اسفند‌ماه به خرداد سال آینده و همچنین تأخیر در پرداخت اقساط تسهیلات بانکی اشاره کرد.
علی رسولیان می‌افزاید: استان خراسان رضوی، به ویژه مشهد‌الرضا، هر‌ساله در اسفند ماه و ایام نوروز میزبان زائران زیادی بود که این امر در اقتصاد استان تأثیر بسزایی داشت، اما امسال، چون سلامتی مردم برای ما در اولویت قرار دارد محدودیت‌هایی در پذیرش مسافر لحاظ شد که این موضوع بازار را نیز تحت‌شعاع قرار می‌دهد. وی بیان می‌کند: با دستور استاندار خراسان رضوی بسته حمایتی برای مشاغلی از قبیل واحد‌های اقامتی، رستوران‌ها، آژانس‌های مسافرتی، تالار‌های پذیرایی (و در حقیقت مشاغلی که تحت‌تأثیر شیوع بیماری کرونا قرار می‌گیرند) تدوین شده است تا بتوان از طریق این‌بسته از این‌مشاغل تا حدودی حمایت کرد.
معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی می‌گوید: این بسته حمایتی در استان با همکاری شهرداری، بانک‌ها، تأمین اجتماعی، اداره امور مالیاتی و... در چندین بخش تدوین شده است و نظرات بخش‌های مختلف را در آن جویا می‌شویم و طی چند‌روز آینده با به تصویب رسیدن آن جزئیاتش اعلام خواهد شد. رسولیان ادامه می‌دهد: در برهه کنونی نیاز است فعالان بخش خصوصی نیز مساعدت بیشتری با یکدیگر داشته باشند. به عنوان مثال برخی از مراکز تجاری اعلام کرده‌اند که از مستأجران خود ۲ ماه دیرتر اجاره بها می‌گیرند که این نمونه بسیار خوبی از همکاری آن‌هاست و با ترویج این‌کار می‌توان در یک فاصله زمانی کوتاه جلوی متضرر شدن واحد‌های صنفی و تجاری را گرفت.
کمک به تأمین سرمایه در گردش
دبیر شورای هماهنگی بانک‌های خراسان رضوی با اشاره به اعلام آمادگی بانک‌های استان برای اجرای مصوبه شورای پول و اعتبار در حمایت از بنگاه‌های اقتصادی آسیب‌دیده از کرونا، اظهار می‌کند: یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های گرفته‌شده که می‌تواند کمک خوبی به این واحد‌ها باشد تأخیر در پرداخت اقساط بانکی است، به طوری‌که واحد‌های یادشده می‌توانند پرداخت قسط‌های خود را ۳ ماه به تأخیر بیندازند. بانک‌ها نیز این‌اقساط را به پایان دوره منتقل می‌کنند، البته بدون دریافت سود و جریمه. حسن مونسان در پاسخ به این سؤال که آیا بانک‌های استان صرفا منتظر ابلاغ سیاست‌های حمایتی از مرکز هستند یا برنامه‌های مستقلی برای خروج از شرایط کنونی دارند، می‌گوید: کار‌های خوبی در پیش داریم. یکی از برنامه‌های نظام بانکی استان که هنوز در مرحله شکل‌گیری است و ساز‌و‌کار دقیق آن اعلام خواهد شد، کمک بانک‌ها به تأمین نقدینگی واحد‌هایی است که در تمهید سرمایه در گردش خود دچار مشکل شده‌اند. این‌کار زیر نظر کمیته‌ای انجام می‌شود که با توجه به نو بودن برنامه، هنوز در مورد اعضای آن به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم.
چهره واقعی کرونای اقتصادی بعدا نمایان می‌شود
رئیس اتاق اصناف مشهد با اشاره به هم زمانی اسفند و فروردین با ماه‌های رجب و شعبان، زیان آوری کرونا را به دلیل این هم زمانی مضاعف می‌خواند و می‌گوید: در حالت معمول اهمیت یک ماه آخر سال برای اصناف، به اندازه یک ماه نیست بلکه معادل ۴، ۵ ماه است. فروش در رجب و شعبان برای برخی اصناف خدماتی مثل اماکن اقامتی، آرایشگاه ها، تالار‌های پذیرایی، شیرینی فروشی‌ها و... حیاتی است. وضعیت اصناف توزیعی را هم که می‌بینید، در بازار‌ها پرنده پر نمی‌زند.
محمود بنانژاد این مقدمه را در پاسخ به دغدغه مان برای حمایت از اصناف می‌گوید. او با بیان اینکه ۶۰ درصد اصناف مشهد در رسته‌های خدماتی و توزیعی فعالیت می‌کنند، ادامه می‌دهد: مصیبت اینجاست که ما در ۲ سال اخیر، به دلیل مسائل ارزی و غیره، دائم در بازار تلاطم داشته ایم و استمرار شیوع کرونا می‌تواند برای برخی اصناف، حکم تیر خلاص را داشته باشد. بنانژاد با بیان اینکه کرونای اقتصادی پس از فروکش کردن تب بیماری کرونا، چهره واقعی اش را نشان می‌دهد، اضافه می‌کند: پس لرزه‌های این زمین لرزه، از خود زلزله خطرناک‌تر است. زنجیره تولید و توزیع به هم وابسته اند، درست مثل یک دومینو. الان اصناف توزیعی به مشکل خورده اند و مطمئن باشید آسیب‌ها به تولید هم می‌رسد. رئیس اتاق اصناف مشهد تأکید می‌کند: وقتی اصناف درآمدی نداشته باشند، نمی‌توانند مالیات بدهند و بیمه پردازی کنند. به بیان دیگر اگر الان از اصناف حمایت نشود، کار سازمان‌های امور مالیاتی، تأمین اجتماعی و ... هم می‌خوابد.
او با اشاره به جلسه‌ای که پنجشنبه پیش با هدف بررسی پیشنهاد‌های حمایتی اتاق اصناف در استانداری برگزار شد می‌گوید: در روز‌های اخیر، حمایت‌های جسته و گریخته‌ای به نقل از وزیر نیرو، رئیس سازمان امور مالیاتی و... مطرح شد. ما در بسته حمایتی پیشنهادی که شامل ۱۵ بند است، موارد را گسترده‌تر دیدیم. بنانژاد در مورد سرنوشت پیشنهاد‌های یادشده می‌گوید که آن‌ها در جلسه ستاد تسهیل با حضور معاون اقتصادی استاندار و برخی دستگاه‌ها جمع بندی شده اند و به ستاد تسهیل کشور، هیئت دولت و سازمان‌هایی مثل تأمین اجتماعی که با اصناف ارتباط مالی دارند، ارسال می‌شود. او این را هم می‌گوید که همه چیز را نباید دولتی دید و حمایت مؤجران از مستأجران از نکاتی است که جز با کمک مردم و رسانه‌ها محقق نمی‌شود. او با بیان اینکه این ۱۵ بند، مُسکن است، ابراز امیدواری می‌کند: امیدواریم بعد از عید با فروکش کردن تب این ویروس بازار مشهد تکان بخورد و رونق بگیرد.
تسهیلات برای پرداخت لیست بیمه
«وقتی شرایط مثل الان حاد، غیرعادی و جنگی است، نمی‌شود انتظار داشت بتوان با تصمیم‌های عادی از آن عبور کرد. گاهی حتی لازم است تصمیم‌های فراتر از حیطه قانون گرفت.»
این‌ها را مدیر‌کل تأمین اجتماعی استان می‌گوید. سید محسن نظام با بیان اینکه برخی اصناف واقعا به مشکل خورده‌اند، آژانس‌های مسافرتی را مثال می‌زند که اغلب تورهایشان لغو شده است. او ادامه می‌دهد: وقتی داریم می‌بینیم هتل‌های بزرگ مشهد در حد ۲، ۳ اتاقشان پر است و مدیران این‌مجموعه‌ها در این شرایط دارند حقوق و عیدی کارکنان خود را پرداخت می‌کنند، ما هم در مجموعه تأمین اجتماعی کمک می‌کنیم تا راحت‌تر از پس این شرایط برآیند.
او مصداقی‌تردرباره کمک‌های مجموعه متبوع خود این‌طور می‌گوید: براساس تصمیمی که در استان گرفتیم، قرار شد برای مجموعه‌های مرتبط با گردشگری مثل مهمان‌پذیر‌ها و رستوران‌هایی که بالای ۱۵ نفر بیمه‌شده دارند، در پرداخت لیست‌های بیمه بهمن و اسفندشان تسهیلاتی قائل شویم تا به مشکل برنخورند. هرچند این‌تصمیم هنوز به شعب تأمین اجتماعی استان ابلاغ نشده است همکاران ما در جریان مراجعه یکی، دو مجموعه تفریحی آبی که به دلیل کرونا تعطیل شده‌اند، مساعدت لازم را داشته‌اند.
نکته دیگری که نظام می‌گوید در مورد مراکز درمانی است. «روز چهارشنبه به شعب استان نامه‌ای نوشتیم مبنی بر اینکه دست‌کم تا پایان فروردین، پیگیر بدهی‌های معوق دانشگاه‌های علوم پزشکی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نباشند. اگر هم حسابی از آن‌ها مسدود است، در اسرع وقت آزاد شود.» او تأکید می‌کند: این تعامل‌ها در حالی است که ما در سازمان تأمین اجتماعی از اعتبارات دولتی استفاده نمی‌کنیم و تعهداتمان را باید از محل منابع جذب‌شده انجام بدهیم. ممکن است تسهیلات یادشده به ایجاد مشکلاتی در عمل به تعهدات تأمین اجتماعی مانند پرداخت مستمری به بازنشستگان منجر شود؟ نظام پاسخ می‌دهد: منابع ما به صورت متمرکز و کشوری جذب می‌شود. الان هم خوشبختانه وضعیت دیگر بیمه‌گذاران بد نیست. اگر هم وصولی‌ها کم شود، با همت مدیران سازمان آن را جبران می‌کنیم.