به گزارش شهرآرانیوز، دکتر حسین اکبری، دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه فردسی مشهد، در نخستین پیش نشست همایش ملی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری (توسعه و تاثیر زیارت و گردشگری) با عنوان «رفتارشناسی زائران و هوشمندسازی پژوهش‌ها» که صبح امروز در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، عنوان کرد: با تشکیل مدیریت پژوهش و برنامه‌ریزی توسط معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی از سال ۱۳۸۰ و با همکاری اساتید دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۰۰ طرح پژوهشی کاربردی متناسب با زائر و زیارت و با هدف مرجعیت علمی در زیارت انجام شده است.
وی موضوع یکی از این طرح‌ها را «بررسی ویژگی‌های زیارتی، فرهنگی و جمعیتی زائران» ذکر کرد و گفت: برنامه و فعالیت فرهنگی هدفمند و برخوردار از مضامین و پیام‌های عالی زمانی می‌تواند شرایط تاثیرگذاری بر مخاطب را داشته باشد که با نیازها، تمایلات و استعداد گروه‌های مختلف مخاطب هماهنگ باشد.
دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه فردسی مشهد با بیان اینکه در واقع شناخت مخاطبین، دارای دو بعد اصلی فرهنگ مخاطب و ویژگی‌های جمعیت‌شناختی مخاطب است، خاطر نشان کرد: یکی ازشاخص‌های بررسی شده در این طرح فرهنگ زیارتی زائران حرم مطهر رضوی، شامل انگیزه شناسی زیارت، دفعات تشرف، ماندگاری در حرم مطهر رضوی، نحوه سفر و تشرف، مناسک زیارتی، پیامد‌های زیارت، چرخه زیارت، وضعیت اقامت در مشهد، وسیله سفر و ماندگاری در مشهد است.
وی افزود: در شاخص‌های فرهنگی زائران حرم مطهر رضوی، استفاده از برنامه حرم مطهر رضوی، اطلاع یابی درون حرم مطهر، شرکت در نماز جماعت و جمعه محل سکونت و خرید سوغات متبرک مورد بررسی قرار گرفته است و در بخش شاخص‌های جمعیتی زائران حرم مطهر رضوی نیز جنسیت، سن، وضعیت تاهل، تحصیلات، وضعیت فعالیت، محل سکونت و زبان مادری مورد بررسی قرار گرفته است.
اکبری اظهار کرد: در این پژوهش جامعه آماری تمامی افراد با ۱۵ سالی است که در بازه زمانی یک ساله از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ به حرم مطهر رضوی مشرف می‌شوند و حجم نمونه در این مطالعه با توجه به ضرایب درب وردی، ضریب روز و ضریب ساعت بررسی شده است.
دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه فردسی مشهد افزود: با بررسی‌ای صورت گرفته در این پژوهش انگیزه ۶۵ درصد پاسخگویان امور معنوی بوده است، ۶۴ درصد به صورت پیاده به زیارت مشرف شده‌اند، ۶۶ درصد زائران و ۴۸ درصد مجاوران همراه خانواده به زیارت مشرف شده‌اند و میانگین حضور زائران در حرم مطهر در هر تشرف ۱۲۱ دقیقه است. همچنین ۷۰ درصد پاسخگویان بعد از زیارت احساس آرامش معنوی داشته‌اند.
وی همچنین در بررسی میزان استفاده زائران در استفاده از برنامه‌های حرم مطهر رضوی، گفت: در این سفر زیارتی نیمی از زائران از سخنرانی‌های حرم مطهر و ۵۷ درصد مجاوران از سخنرانی‌ها و برنامه قرائت دعا و زیارت حرم مطهر بهره برده‌اند.
اکبری ادامه داد: در خصوص سوغات زائر نیز زعفران یک سوم خرید سوغات زائران را به خود اختصاص داده است واین نکته با توجه به گرانی زعفران قابل توجه است و ۶۶ درصد زائران تمایل دارند بسته‌های متبرک نبات و نمک، عکس و پوستر جهت تجدید خاطره زیارت برای آنان ارسال شود.
وی تصریح کرد: حدود دوسوم مشرف شدگان (۶۳ درصد) از استان‌های خراسان رضوی، تهران، واصفهان هستند و پس از خراسان رضوی، تهران بیشترین و کردستان کمترین زائر را دارند.