به گزارش شهرآرانیوز، این روز‌ها از لحظه‌ای که وارد نمایشگاه بین المللی مشهد شوید، با دو فضای کاملا متفاوت نمایشگاهی روبه رو خواهید شد که یکی با راهرو‌های پرازدحام و شلوغ مواجه است و دیگری در فضایی نسبتا خلوت، تجربه متفاوت و ویژه‌ای را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند. در رویداد نخست، خانواده‌های مشهدی در سالن‌های فردوسی و عطار مهمان دهمین نمایشگاه تجهیزات داخلی منزل هستند و در رویداد دیگر، غرفه‌هایی آمیخته از طراوت بهاری در سالن مفاخر، آخرین دستاورد‌های حوزه کشت گلخانه‌ای را در معرض دید عموم قرار می‌دهند.
شنبه آخرین فرصت بازدید در تقویم سه روزه برپایی این دو رویداد نمایشگاهی است و مقرر شده تا غرفه‌ها از ساعت ۱۶ تا ۲۲ پذیرای بازدیدکنندگان باشند. در این شرایط، صرف نظر از جزئیات دهمین نمایشگاه تجهیزات منزل به عنوان یک رویداد عمومی، این گزارش به روایت کم و کیف نمایشگاه کشت گلخانه‌ای و تجهیزات وابسته اختصاص دارد، از این رو که به عنوان ابتکار خلاقانه مدیریت شهری در مشهد، نخستین دوره آن درحال برگزاری است و زمینه‌ای فراهم شده تا ۷۰ شرکت فعال در این عرصه از ۱۴ استان کشور در فضایی به وسعت ۳ هزار مترمربع به ارائه محصولاتی مشغول شوند که با ایجاد امتیاز‌های خاص اقتصادی، دریچه‌ای امیدبخش به تحقق اقتصاد بدون نفت و کشاورزی نوین می‌گشایند.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نمایشگاه کشت گلخانه‌ای در مشهد، ارائه روش‌ها و تجهیزاتی است که در نوع خود از جمله مؤلفه‌های نوآورانه و پیشتاز در توسعه کشت گلخانه‌ای محسوب می‌شوند. به طور مثال، حضور شرکت‌های فعال در عرصه کشت بدون خاک، پهپاد‌های کشاورزی و حسگر‌های هوشمند آبیاری، یکی از این جنبه‌های درخورتوجه است.
محسن اصغری مدیر یکی از این غرفه هاست که در گفتگو با خبرنگار شهرآرا می‌گوید: دانش ساخت پهپاد‌های غیرنظامی در ایران سابقه چندان دور و درازی ندارد. به طور کلی، شاید بتوان گفت که کمتر از یک دهه از تولید نخستین نسخه‌های پهپاد عمودپرواز شست وشوی ساختمان‌های مرتفع و اطفای حریق می‌گذرد و با گسترش کاربری این پرنده ها، اکنون شاهد تحولی در عرصه باغداری و کشاورزی هستیم.
به گفته وی، حدود ۷۰ درصد از تولیدکنندگان پهپاد‌های سم پاش، محلول پاش و نمونه‌های فعال در زمینه آبیاری هوشمند، شرکت‌های دانش بنیانی هستند که امروزه مشهد و استان خراسان رضوی را به قطب تولیدات ملی در این زمینه تبدیل و بیش از ۹۰ درصد دانش ساخت این پرنده‌های بدون سرنشین را بومی سازی کرده اند.
اصغری افزود: براساس سفارش مشتری، قابلیت تولید بیش از ۳۰ نوع پهپاد در کشور وجود دارد که در حوزه‌های کشاورزی، نقشه برداری، پایش معادن، حمل محموله و اطفای حریق کاربرد دارند. با این حال، یک چالش بزرگ در این عرصه، نبود دانش فنی در میان کشاورزان است به طوری که سهم درخورتوجهی از مشتریان این پهپاد‌ها همچنان به سازمان‌های دولتی و نهاد‌های حاکمیتی همچون محیط بانی، هلال‌احمر، آتش نشانی و وزارت صمت محدود مانده و باید شرایطی ایجاد شود که هوشمندسازی الگوی کشت در کشور، کشاورزان و گلخانه داران را به استفاده از پهپاد در زمینه کودپاشی، سم پاشی، ارزیابی دقیق آفات و آبیاری ترغیب کند.
یکی از جذاب‌ترین غرفه‌های نمایشگاه امسال مشهد مربوط به شرکت‌هایی است که انواع مختلف گیاهان را در استوانه‌های با جریان مستمر آب رشد داده اند. مشاهده این سازه‌های مصنوعی اگرچه برای بازدیدکنندگان نمایشگاه مشهد بسیار جالب توجه بود، اما آن طور که نادر نوروزی، مسئول یکی از این غرفه‌ها تعریف می‌کرد، کشت بدون خاک و الگوی گلخانه‌های عمودی مدت هاست که در کشور‌های توسعه یافته جهان نهادینه شده است.
وی می‌افزاید: بنا بر اعلام سازمان جهانی غذا، تا ۲۵ سال دیگر اراضی کشاورزی مسطح و کشت سنتی در دنیا ۶۶ درصد کاهش خواهد یافت و دولت‌ها برای تأمین نیاز غذایی مردم به کشت‌های بدون خاک و الگوی گلخانه‌های عمودی روی می‌آورند که میزان بهره وری را در محصولات متعدد تا ۳۰ برابر افزایش می‌دهد. البته نه اینکه ما در کشورمان از این کار‌ها سراغ نداریم، زیرا به طور مثال، حدود هفت سال است که مزارع نمونه آستان قدس رضوی و باغات گل و گیاه آن در مقیاس وسیع از کشت بدون خاک و عمودی بهره می‌برند، اما به طور کلی، هنوز این فرصت و ضرورت به طور عمومی تبیین نشده و دانش آن تبلیغ نشده است.
به گفته مدیر این شرکت دانش بنیان، الگوی کشت عمودی و بدون خاک می‌تواند با استفاده چندباره از آب خاکستری به میزان درخورتوجهی از نیاز بخش کشاورزی به منابع آبی کاسته و در عین حال، با استراحت دادن به اراضی کشاورزی به حفظ غنای خاک در اراضی استان و کشور کمک کند.
اگرچه این رویداد نمایشگاهی، پیام آور نشاط، طراوت و امید به خلق ارزش‌های اقتصادی مضاعف است، اما واحد‌های فناور در حوزه کشت گلخانه‌ای نیز همچون سایر دانش بنیان‌ها با مشکلات مختلفی دست وپنجه نرم می‌کنند. آن‌هایی که دانش ساخت تجهیزات وارداتی را بومی سازی کرده اند، عمدتا گرفتار نرخ ارز و مواد اولیه هستند و برخی‌ها که روش‌های نوین گلخانه داری را در قالب ایده‌های نو مطرح می‌کنند و محصول غیرملموس دارند، با چالش‌های مالیاتی روبه رو هستند.
موضوع را از فریبرز عباسی، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی، جویا شدیم. وی در پاسخ می‌گوید: با وجود چالش‌های موجود، توسعه زیرساخت‌های نوین کشاورزی با سرعت بسیار مطلوبی در سطح کشور درحال انجام است. اگر مشکلات موجود را می‌بینید، باید مسیر طی شده در این ۳۰ سال را هم ببینید تا روند رسیدگی به چالش‌ها برای شما مشخص شود.
وی می‌افزاید: شما ببینید در ابتدای دهه هفتاد، بیش از ۷۰ درصد تجهیزات کشاورزی وارداتی بودند، اما امروز به ۹۸ درصد بومی سازی رسیده ایم و حتی صادرات به ۲۰ کشور از جمله کشور‌های همسایه انجام می‌شود. این‌ها نشان دهنده مسیر رو به رشد و پیشرفت است، بنابراین اگرچه مشکلات ریز و درشتی امروزه وجود دارد، اما اراده دولت بر رفع گرفتاری دانش بنیان‌ها متمرکز شده و این مسائل در سایه تعامل و گفتگو برطرف خواهد شد.
به گفته عباسی، یکی از طرح‌های محوری وزارت جهاد کشاورزی، طرح توسعه سامانه‌های نوین در همه ابعاد آبیاری، سم پاشی و مراحل دیگر کشت و زرع است و تجهیز ۳ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور به انواع روش‌های آبیاری تحت فشار، سند روشنی برای این حقیقت به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: ظرفیت‌های خیلی خوبی در کشور ایجاد شده و البته بیش از ۳۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی تجهیزنشده در کشور باقی مانده است. امید ما در این مسیر به ۹۰۰ گروه پیمان کاری و ۳۵۰ مشاور ذی صلاحی است که از بخش خصوصی یاریگر دولت هستند و امیدواریم تا پایان سال ۱۴۰۴، بخش مهمی از نابسامانی‌های موجود برطرف شود.