حمیده ذاکری | شهرآرانیوز؛ هر یک از روز‌های خدا برای ما نکته‌ای برای تأمل‌کردن دارد و هیچ روزی با روز دیگر یکی نیست. در تقویم ما شیعیان هم اول سال با ماه محرم، ماه غم‌آلود و حزن‌انگیز آغاز شده است؛ ماهی که درباره شأن آن باید قبل از رؤیت هلال ماه غم، بیشتر بدانیم و برای ورود به آن باید آمادگی لازم را در خودمان ایجاد کنیم و با ذهن، روان، جسم و قلب و روحی آماده به استقبال این ماه حسینی برویم تا بتوانیم نهایت استفاده را از ایام ببریم.
کسب معرفت: قبل از هرچیزی باید آگاهی‌مان را افزایش دهیم. این شناخت و آگاهی می‌تواند در دو بخش صورت بگیرد؛ معرفت به محرم یعنی اندیشیدن در معارف عاشورا و معرفت به صاحب محرم یعنی شناخت امام و انگیزه‌های حضرت سیدالشهدا (ع) و شهدای کربلا.
راه کسب معرفت: مطالعه، پادکست‌گوش‌کردن و تماشای فیلم و سریال.
مراقبت کنیم. آمادگی تنها در تفکر و اندیشه کافی نیست، بلکه به‌صورت عملی هم باید اقدام انجام داد. قبل از محرم چند روز مراقب گوش و چشم و دست و زبان و سایر اعضای بدنمان باشیم و در مراعات حال آنها بکوشیم. باید مراقب آنچه می‌شنویم باشیم تا در ماه محرم توفیق شنیدن مقتل، مرثیه، فضایل و مناقب اهل‌بیت (ع) به‌ویژه خامس آل‌عبا (ع) را داشته باشیم.
دعای اول ماه
هنگام رؤیت هلال ماه محرم، مستحب است تکبیر بگوییم و اگر می‌توانیم دعای مشروحی را که سید بن طاووس در «اقبال الاعمال» آورده است، بخوانیم.
نماز
در شب اول محرم صد رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت سوره «حمد» و «قل‌هو‌الله» را بخوانید و هر دو رکعت را به یک سلام پایان دهید.
نماز توصیه‌شده از پیامبر (ص) نیز چنین است: در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «انعام» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «یس».
نماز دیگر هم نماز اول هر ماه است که شرحش در مفاتیح آمده است.
روزه
در روایتی از پیامبر (ص) آمده است روزه‌دار این روز مانند کسی است که در طول سال بر انجام خیر مداومت داشته باشد و تا سال آینده از فتنه‌ها محفوظ خواهد بود و اگر بمیرد، وارد بهشت خواهد شد.
مرحوم شیخ‌طوسی بیان کرده است که مستحب است دهه اول محرم را روزه بگیرید؛ ولی در روز عاشورا از غذا و آب امساک کنید، اما روزه نگیرید.
دعای بعد از نماز اول ماه
از امام‌رضا (ع) نقل شده است که پیامبر (ص) دعایی با این فراز را سه مرتبه قرائت می‌فرمودند: اللهُمَّ انْتَ الْإِلهُ الْقَدیمُ، وَ هذِهِ سَنَةٌ جَدیدَةٌ، فَاسئلُکَ فیهَا الْعِصمةَ مِنَ الشَّیْطان.
احیای شب عاشورا
رسول خدا (ص): هر کسی شب عاشورا را بیدار بماند (و به عبادت بپردازد)، گویا عبادت فرشتگان را انجام داده است.
نماز شب عاشورا
پیامبر (ص): در شب عاشورا، چهار رکعت نماز بگذارید و در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و پنجاه مرتبه سوره «توحید» را بخوانید و بعد از سلام ذکر خدا را بسیار بگویید و بر رسول خدا (ص) صلوات بفرستید و تا مقداری که ممکن است، بر دشمنان اهل‌بیت (ع) لعنت کنید.
نماز صد رکعتی بدین شرح: هر دو رکعت با یک سلام که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سه‌بار سوره «توحید» را بخوانید و پس از پایان این نمازها، هفتادبار بگویید: «سُبحانَ اللهِ وَ الحمْدُ لِله وَ لا إلهَ إلَّااللهُ وَ اللهُ اکبرُ وَ لا حَول وَ لا قُوَّةَ إلَّابِالله العلِیِّ العظیم.
لعن قاتلان امام‌حسین (ع)
در روز عاشورا از لعن و بیزاری‌جستن از قاتلان آن حضرت غافل نشوید و بر این امر اهتمام ورزید و هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کنید و بگویید: «اللَّهُمَّ العنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ علیه‌السلام.»
تعطیلی کار در روز عاشورا
شایسته است شیعیان در این روز دست از کسب‌وکار بکشند و نیاز‌های خانه را آن روز تهیه و ذخیره نکنند و به عزاداری و نوحه‌سرایی بپردازند و همچون کسانی که عزیزترین افراد خویش را از دست داده‌اند، غم‌زده و اندوهگین باشند.
سوره توحید بخوانید
امام‌صادق (ع) فرمودند: هر کسی در روز عاشورا هزار مرتبه سوره «توحید» را بخواند، خداوند رحمان به وی نظر (رحمت) افکند و هر کسی را که خداوند رحمان نظر کند، وی مجازات نخواهد شد.
تسلیت بگویید
در روز عاشورا برخیزید و بر رسول‌خدا (ص) و ائمه‌اطهار (ع) سلام کنید و آنان را برای این مصیبت بزرگ، تسلیت بگویید و این دو زیارت را بخوانید: «السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ ادَمَ صَفوَةِ الله، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ نُوح...» و «.. السَّلامُ عَلَیکَ یا ابا مُحَمَّدٍ الحَسَنَ، احسَنَ اللهُ لَکَ العَزآءَ فی اخیکَ الْحُسَیْن...».
امام‌باقر (ع) فرمودند: شیعیان در این روز به یکدیگر تسلیت بگویند و چه بهتر که با این جمله‌ها باشد: «عَظَّمَ اللهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ، وَ جَعَلَنا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثارِهِ، مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمامِ المَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلام.»
ماتم‌زده باشید
با حالت اندوه و ماتم روز را سپری کنید و به شادی اظهار نکنید، زیرا در روز عاشورا باید از شوخی و خنده و دیگر سرگرمی‌های مسرت‌بخش دنیوی خودداری کرد.
رفتن به زیارت امام‌حسین (ع)
توصیه اکید ائمه‌اطهار (ع) و بزرگان دین به زیارت امام در این روز نشان‌دهنده اهمیت و آثار فراوانی است که زیارت قبر امام‌حسین (ع) از نزدیک یا دور در این روز دارد.
غسل زیارت
در بعضی روایات به استحباب غسل‌کردن برای زیارت روز عاشورا نیز اشاره شده است.
زیارت عاشورا بخوانید