فرزانه شهامت/شهرآرانیوز - تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران می‌گوید که تورم نقطه‌ای خانوار‌ها در فروردین ۹۹ به ۱۹.۸ درصد رسیده است. جمله یادشده به زبان ساده یعنی اگر یک بسته مشخص از اجناس و خدمات را در نظر بگیریم، خانواده‌ها برای خرید این بسته در فروردین امسال به طور میانگین ۱۹.۸ درصد بیشتر از فروردین پارسال هزینه کرده‌اند. این شاخص ریزه‌کاری‌های دیگری هم دارد و عدد‌هایی که بیان شد، بسته به اینکه خانواده‌ای شهرنشین هستید یا روستایی، از نظر معیشتی در کدام دهک هستید و کدام گروه از کالا‌ها یا خدمات مدنظرتان است بالا و پایین می‌شود.
تغییرات قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها
این گزارش در مورد تغییرات قیمت خوراکی‌ها و آشامیدانی‌ها از نرخ تورم نقطه‌ای ۱۰.۷ درصدی خبر می‌دهد. به بیان دیگر اگر خوراکی‌ها را به چند دسته تقسیم کنید و بسته به میزان مصرفشان در سبد غذایی خانوار یک ضریب اهمیت به آن‌ها بدهید، میانگین نرخ تورم نقطه‌ای در کل خانواده خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ۱۰.۷ درصد می‌شود. در این خانواده که بیش از یک‌چهارم هزینه خانوار را به خود اختصاص می‌دهند، بیشترین رشد قیمت نسبت به فروردین پارسال به گروه نوشیدنی‌ها برمی‌گردد. چای، قهوه، کاکائو و آب‌میوه در فروردین ۹۹، تورم نقطه‌ای ۳۹.۵ درصدی را تجربه کردند. جایگاه دوم با نرخ تورم نقطه‌ای ۲۹ درصد به خانواده نان و غلات مربوط می‌شود. شیر، پنیر و تخم‌مرغ نیز با نرخ تورم نقطه‌ای ۲۷.۵ درصدی، در جایگاه سوم ایستاده‌اند.
به اذعان این گزارش در فروردین امسال برای خرید روغن، میوه و دخانیات، به ترتیب ۱۲، ۱۱ و ۱۱ درصد بیش از فروردین ۹۸ هزینه کرده‌اید. قیمت خانواده سبزیجات شامل سبزی‌ها و حبوبات نسبت به پارسال همین روزها، تفاوت چندانی نکرده است و نرخ تورم نقطه‌ای آن چیزی در حد ۲.۴ درصد است.
خانواده گوشت قرمز، گوشت سفید و فراورده‌های آن نیز نرخ تورم منفی ۷ درصد داشته است. این کاهش نرخ تورم برای گوشت ماهی منفی ۹ درصد بوده است.
ممکن است برایتان سؤال باشد که با قیمت‌های کنونی، یک سبد غذایی ماهانه برای خانواده‌ای ۴ نفره چقدر در می‌آید؟ این گزارش در مورد مطلق قیمت‌ها اظهار نظری نمی‌کند و صرفا از میزان کاهش و افزایش آن‌ها می‌گوید.
آشفتگی قیمت‌ها، دوگانه یارانه‌ای و نیمه‌یارانه‌ای
گزارش‌های هفتگی بانک مرکزی در مورد متوسط قیمت اقلام خوراکی در خرده‌فروشی‌ها هم بیش از یک سال است که منتشر نمی‌شود. پاسخ به این سؤال با توجه به آشفتگی قیمت‌ها، دوگانه یارانه‌ای و نیمه‌یارانه‌ای، تنوع کالا، تفاوت فاحش نرخ‌های مصوب با آنچه در بازار می‌گذرد و ... کار دشواری است.
به شکل کاملا تقریبی و بدون سوگیری، می‌توان از میانگین قیمت‌های سامانه ۱۲۴، سازمان صمت خراسان رضوی و اتحادیه بارفروشان به جدول زیر دست پیدا کرد. میزان مصرف مواد غذایی نیز بسته به درآمد، عادت‌های غذایی و خیلی چیز‌های دیگر متفاوت است.
به همین دلیل دیگر شاخص مورد استفاده‌مان را داده‌های دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت قرار دادیم که رعایت یک سبد غذایی را به عنوان سرانه به خانواده‌ها توصیه کرده است. با این تفاصیل اگر اعضای یک خانواده ۴ نفره بخواهند طبق استاندارد وزارت بهداشت، برنامه غذایی خود را تنظیم کنند، به طور متوسط باید در هر ماه چیزی حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان را صرف خورد و خوراکشان کنند. (در سال گذشته این هزینه حدود ماهانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود.)
این رقم را که بدون احتساب دیگر‌هزینه‌های زندگی نظیر اجاره‌بها برآورد شده است به‌طور مثال با پایه حقوق کارگری مقایسه کنید. کجای ماجرا می‌لنگد؟ دستور غذایی وزارت بهداشت ایده‌آل است یا نرخ تورم از درآمد پیشی گرفته است؟