زادآوری؛ آرزویی که همچنان بر کاغذ می‌ماند!

داریم پیر می‌شویم. این نه یک تعارف و نه حتی یک تحلیل، بلکه یک خبر است. یک خبر که از هر طرف بخوانیم، تلخ است برای ایران و خطر است برای وطن. حرف این و ادعای آن نیست که در این خبر، آمار‌ها حرف می‌زنند. طبق جدولی که در همین صفحه به تاریخ ۲۳ مرداد ۱۴۰۳ چاپ شد، نمودار‌ها از روند کاهش موالید در خراسان رضوی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ گزارش می‌دهند.

رقم ۱۴۲ هزارو ۹ نفر در سال ۱۳۹۲ در شیبی کاملا کاهشی به ۱۰۱ هزارو ۶۵۹ نفر در سال ۱۴۰۲ رسیده است. به زبان ساده با روند نزولی زادوولد در حد بیش از ۴۰ درصد روبه رو هستیم. این هم یعنی سیاه چاله جمعیتی دارد هر روز بیشتر دهان می‌گشاید؛ مسئله‌ای که علاوه بر زوایای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، در ساحت امنیتی هم به جد باید موردتوجه و کنکاش قرار گیرد. 

با این روند، ما -حداکثر- تا سال ۱۴۲۰ به رشد صفر می‌رسیم. یعنی اگر مسئله مهاجرت اتفاق نیفتد و بیماری‌ای شبیه کرونا به ما شبیخون نزند و همه چیز سر جای خودش باشد، به ازای هر ایرانی که با مرگ، جایش خالی شود، یک نفر زاده خواهد شد تا این جای خالی را پر کند. 

شاید مسئله‌ای چنین مهم خیال برخی‌ها را برنیاشوبد، اما قطعا ذهن و فکر اهل تأمل و به ویژه کسانی را که به فردای ایران فکر می‌کنند، سخت به زلزله دچار خواهد کرد. پیش لرزه‌ها هم اکنون قابل مشاهده است. همین هم باعث شده است که شاهد طرح‌های تازه و مشوق‌های نو باشیم برای زادآوری. کم وبیش هم خبر‌هایی می‌شنویم از اندک اثر آن در برخی مناطق، اما.... این، اما از آن گره‌هایی است که برای گشودنش همه باید به میدان بیایند. می‌دانیم که مشوق‌ها و طرح‌های انگیزشی عمری چندساله دارند، اما نه تنها نتوانسته اند شیب کاهشی را متوقف کنند، بلکه همچنان شاهد کمترشدن زادوولد هستیم. به نظر نمی‌رسد که وضعیت در سال ۱۴۰۳ هم تغییر روند بدهد. 

مسئله این است که با تبلیغات و تشویقات، منتظر جهش در زادآوری هستیم، اما واقعیت می‌گوید جامعه متناسب با شرایط زیستی خود تصمیم می‌گیرد. وقتی اشتغال خود دچار سیاه چاله‌ای است که گرفتاران بسیار دارد، نمی‌توان به تشکیل خانواده فکر کرد که نتیجه آن تولد فرزند باشد. وقتی زندگی‌ها چنان ناپایدار است که طلاق دارد نسبت خود به ازدواج را یک به دو تعریف می‌کند، نمی‌توان به انتظار گریه‌های شیرین در خانه‌های ناپایدار بود. 

وقتی جاده دارد زندگی‌ها را‌ می‌بلعد، از آغاز زندگی سرودن ناساز با واقعیت‌های زندگی خواهد بود. باید برنامه‌ها را واقعی‌تر نوشت، برای ارتقای سطح زندگی مردم کوشید، معیشت را سامان داد، اقتصاد را به ثبات رساند و امید به فردای بهتر را احیا کرد، وگرنه تا وضع این باشد که هست، نمودار ولادت همچنان کاهشی خواهد بود. مشوق‌ها نیز گرهی باز‌ نمی‌کنند، چون مردم ناظر به وضعیت زندگی خود بچه دار می‌شوند، نه با وعده مسئولان.