ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ نمایشگاه انفرادی عکس «بیگانه خو»، مجموعه‌ای از آثار محمدجواد خدابنده، این روز‌ها در نگارخانه «هنگام» درحال برگزاری است. در این نمایشگاه ۲۱قاب که تلفیقی از تکنیک‌های مختلف مانند عکاسی فتومونتاژ، عکاسی دیجیتال، موبایلی و آنالوگ است، وجود دارد. در این نمایشگاه عکس‌هایی با تکنیک‌های متفاوت و در اندازه‌های مختلف به شکل‌های متنوعی روی دیوار نصب شده اند؛ برخی از آن‌ها به صورت عمودی و برخی افقی هستند و تعدادی نیز در کنج دیوار جا خوش کرده اند. هیچ کدام از این آثار قاب ندارند و فقط دو تکه چوب در بالا و پایین یا چپ و راست به آن‌ها متصل شده است که به گفته خالق آثار، دلیل این کار جلوگیری از مصرف گرایی بوده است.
محمدجواد خدابنده، هنرمند عکاس اهل قوچان که درحال برگزاری اولین نمایشگاه انفرادی اش در مشهد است، درباره آن بیان کرد: ۲۱کار اصلی و ۴۰نسخه کتابچه دستی (آرتیست بوک) با تکنیک‌های مختلف در این نمایشگاه وجود دارد که اندازه‌های آن‌ها متفاوت است و به صورت‌های مختلف عمودی و افقی روی دیوار جانمایی شده اند.
وی افزود: من فیلتر فتومونتاژ سیاه وسفیدی که تمایل داشتم به کارهایم دادم که در این اندازه همه آثار شبیه به هم هستند و تشخیص داده نمی‌شود. در بعضی آثار از نقاشی دیجیتال استفاده کرده ام و برای رنگ پاشی از تکنیک آرترناتیو (وایتکس و بتادین) بهره برده ام.
این هنرمند درباره آرتیست بوک‌ها بیان کرد: این آثار همان عکس‌های اصلی هستند، فقط چاپ آن‌ها متفاوت است. کار‌های دیواری، روی کاغذ لاستر با دستگاه اپسون لیزری و آرتیست بوک‌ها با پلاتر چاپ شده اند و به گونه‌ای هستند که می‌توان روی آن نوشت و کاربردی‌تر است. آرتیست بوک‌ها به این دلیل به مجموعه اضافه شدند که هنری برای مردم باشند و به شکل پازل و حمل شونده و کاربردی است. یعنی روی دفترچه‌ها می‌توان نوشت، طراحی کرد و قیمت آن‌ها نسبت به کار‌هایی که روی دیوار نصب شده، کمتر است.
وی نکته اصلی آثارش را چهارچوب شکنی آن‌ها بیان کرد و گفت: من این کار را در قالب نحوه معرفی آثار نشان داده ام؛ ضلع بالا و پایین عکس‌ها چوبی است و درنهایت به شکل طومار جمع می‌شود که هم قابل حمل است و هم با حذف شیشه، مصرف گرایی را کم کرده ام. نکته مثبت این است که رفلکس شیشه در آثار دیده نمی‌شود و جزئیات آن‌ها را بهتر نشان می‌دهد.
خدابنده درباره نام گذاری نمایشگاهش اظهار کرد: من شش ماه تنها بودم و به انسان فکر کردم. نمی‌خواهم برچسب عارفانه و خودشناسی به این تفکر بزنم. در این عکس ها، هم ظاهر و هم باطن را دیدم. در بیشتر آن‌ها پرتره کار کردم و می‌خواستم به هر دو مبحث جسم و روح با یکدیگر بپردازم، اما درنهایت همه این‌ها را نادیده بگیرم که به نظرم نتیجه آن در بزرگ‌ترین عکسم که خودم در یک جنگل تنها و منزوی دیده می‌شوم، مشهود است. نام این نمایشگاه در ابتدا «بیگانه خو با خویشتن» بود که آن را خلاصه و «بیگانه خو» را انتخاب کردم تا کلی‌تر باشد و به مخاطب خط فکری ندهد.
این هنرمند عکاسی را هنری بسیار وسیع دانست که سبک‌ها و ژانر‌های زیادی دارد. او دراین باره بیان کرد: وقتی با برخی هنرمند‌ها صحبت می‌کردم، سؤالاتی مبنی بر تکنیک کار من و نحوه انجام آن یعنی در استودیو و انجام ندادن کار مستند از من می‌پرسیدند. تعریفی که من از عکاسی دارم، این است که نمی‌خواهم برای دیگران کار کنم، بلکه تمایل دارم آن لذت شخصی را به خودم بدهد. همه سعی من بر این بود که دیدگاه شخصی خودم را ارائه دهم و این گونه می‌توانم بگویم مخاطب عکس‌ها خودم هستم.
خدابنده افزود: «بیگانه خو» اولین نمایشگاه انفرادی من است که در مشهد برگزار می‌کنم. بازخورد خوبی از مردم این شهر دریافت کردم و متوجه شدم برخلاف تصور بقیه همکارانم که معتقدند کار من بسیار فلسفی است، افراد زیادی کار مرا می‌فهمند و ارتباط خوبی با آن برقرار می‌کنند. به دلیل اینکه «بیگانه خو» اولین نمایشگاه من است، دوست داشتم انتقاد بیشتری به آثار وارد شود، اما بازخورد خوبی گرفتم و درک مخاطب از کار، انرژی زیادی به من داد.
خدابنده موضوع کمتردیده شده در عکاسی را نحوه معرفی کار‌ها بیان کرد و در ادامه گفت: عکس‌های موجود در نمایشگاه‌ها و رویداد‌های هنری اندازه‌های مشخصی دارند و به جرئت می‌توانم بگویم بسیاری از عکاسان، آثارشان را در اندازه A۳ چاپ می‌کنند و از چهارچوب قاب نیز خارج نمی‌شوند. من این کار را انجام ندادم و طبق جزئیاتی که داخل عکس هایم بود، اندازه کار‌ها را متفاوت انتخاب کردم.
کوچک‌ترین اثرم در این نمایشگاه ۵۰در۴۰ و بزرگ‌ترین آن نیز ۱۳۰در۸۰ است. استفاده از چوب در بالا و پایین قاب ها، انعطاف پذیری آن را نشان می‌دهد و در معرفی کار دست مرا بازمی گذارد تا آن را هرجایی که تمایل دارم، ارائه دهم؛ عکس را به کنج ببرم، از دیوار آویزان کنم یا روی زمین بگذارم. این‌ها همه جزئی از عکاسی است و این هنر فقط محدود به عکس گرفتن و صدای شاتر دوربین نیست.
این هنرمند عکاس در پایان افزود: همه این مجموعه بر سر یک بازی اتفاق افتاد؛ من به هنر نجاری و صحافی علاقه و دوست داشتم با وایتکس روی کارهایم رنگ بپاشم و عکس را دفرمه کنم که همه این کار‌ها را انجام دادم. من این اصول را با هفت سال مطالعه می‌شناختم و تجربه کسب کردم، اما در نهایت همه را نادیده گرفتم و خودم را در یک بازی رها کردم.