علاوه بر این کارکرد مهم این نهاد کارکرد حیاتی دیگری نیز دارد که تکمیل فرایند جامعه پذیری و قوام و جهت دادن این مساله پس از نهاد خانواده است. این کارکرد اهمیت نهاد آموزش و پرورش را تا حدی بالا میبرد که با نهاد بسیار مهم خانواده هم تراز میگردد.
در واقع باید گفت آنچه هر جامعه را حیات بخشیده و تداوم میدهد فرایند جامعه پذیری است که دو بال اصلی آن خانواده و آموزش و پرورش هستند. جامعه پذیری به تعبیر ساده مسیری است که افراد هر جامعه طی آن خود را با جامعه و ارزشها و هنجارهایش همنوا میکنند. این همنوایی مسیری طولانی دارد و نه تنها فرهنگ را انتقال میدهد بلکه نحوه زندگی آینده فرد را نیز تعیین میکند؛ بنابراین تاکید مجدد بر این مساله که آموزش و پرورش توانمند به معنای سرمایه گذاری کلان انسانی برای داشتن جامعهای کارآمدتر و البته با میزان آسیب کمتر است، سخنی بیراه و تکرار مکررات نیست. این نهاد مهم خود دارای آسیبهایی است که با تعریف فوق خواهد توانست جامعه را رو به افول ببرد. این آسیبها از گذشته وجود داشته اند؛ اما فرآیند جهانی شدن آن را به سمتی نو برده است.
نهاد آموزش و پرورش در دنیای امروزی میبایست اصل تغییر را بپذیرد. در واقع مفهوم آموزش و پرورش نوین که مبتنی بر این اصل است به دنبال اهدافی، چون ایفای نقش مسئولانه در افراد، پرورش هوش و استعداد، خلاقیت، غلبه بر آسیبها و انگیزههای نامطلوب موثر در آن است که برخی جوامع از طرفی، چون هدایت اجتماعی، تغییرات در فرهنگ، الگوهای اقتصادی متصل به هم و ... آن را مورد توجه قرار داده اند.
جهانی شدن از جمله مسائل مهم در آموزش و پرورش است که آنرا متاثر میکند. افراد در دنیای امروزی شخصیتهای چند بعدی مییابند و ماندگاریشان در عرصه بین المللی نیازمند مهارتهایی است که منجر به تغییراتی در نهاد آموزش وپرورش خواهد شد. در دنیای کنونی برخی مخالف و برخی موافق جهت گیریهای این نهاد با توجه به جریان جهانی شدن هستند.
این امر تهدیدها و فرصتهایی را در دل خود دارد. در دنیای امروزی برخی بحرانها میان تمامی جوامع مشترک هستند و آموزش مسائل مربوط به آن میتواند فرصتی برای کمک به بشریت باشد. آموزشهای زیست محیطی برای مقابله با بحرانهای این حوزه و توجه به فرهنگ شهروندی و مشارکت اجتماعی موضوعاتی از این دست محسوب میشوند.
از سوی دیگر امر جهانی شدن که در دل خود حضور رایانه، اینترنت و وسایل ارتباط جمعی را همراه دارد، منجر به ایجاد خدشههایی در روابط معلم و دانش آموز و حواشی مربوط به حضور در فضای مجازی و یافتن اطلاعات سریع و بدون محدودیت خواهد شد. مساله جهانی شدن همچنین هویت ملی هر کشور را متاثر خواهد کرد و و جهان را به سمت تک فرهنگی سوق خواهد داد.
نهایتا با توجه به اهمیت نهاد آموزش و پرورش و بحرانهای زیر ساختی و مدرن موجود، توجه و اختصاص بودجههای مناسبت به آن خواهد توانست آیندهای روشن که نه تنها امر فرهنگ بلکه اقتصاد را متاثر خواهد کرد را رقم بزند.