ضریب اشغال واحد‌های اقامتی خراسان رضوی در تعطیلات عید فطر، به ۱۰ درصد هم نرسید آماری که نشان می‌دهد وضعیت گردشگری استان حال و روز خوشی ندارد.
فرزانه شهامت/شهرآرانیوز - سریال رکود در صنعت گردشگری استان، لطمه‌های میلیاردی آن و وعده‌های عمل‌نشده برای حمایت از فعالان این صنعت، همچنان ادامه دارد. تعطیلات عید فطر و بازگشایی نصف‌و‌نیمه حرم مطهر نیز تا امروز نتوانسته است رونقی هر‌چند کوچک به اقتصاد گردشگری خراسان رضوی بدهد.
معاون مدیر‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در گفت‌وگو با شهرآرا ضریب اشغال در واحد‌های اقامتی فعال استان را کمتر از ۱۰ درصد اعلام می‌کند. با توجه به هزینه‌های جاری، چنین آماری یعنی بازگشایی، عملا توجیه اقتصادی ندارد. به آماری که یوسف بیدخوری می‌دهد یک نکته مهم را هم اضافه کنید؛ اینکه بیشتر واحد‌های اقامتی استان، همچنان غیرفعال‌اند و ضریب اشغال یادشده صرفا برای معدود واحد‌هایی است که اقدام به بازگشایی کرده‌اند. تعداد و ضریب اشغال آن‌ها را در جدول می‌بینید.
فعالان این صنعت با ابراز تردید درباره رونق گردشگری در ماه‌های پیش رو از وضعیت حمایت‌ها گله دارند. مهدی آجیلیان، نایب‌رئیس اتحادیه هتل‌آپارتمان‌ها و مهمان‌پذیر‌های مشهد، می‌گوید: نه فقط از پرداخت وام کم‌بهره و بیمه بیکاری خبری نیست بلکه از میان شرکت‌های خدمات‌رسان، آب و فاضلاب ارسال اخطاریه قطع خدمات را شروع کرده است.
او در مورد اعلام ورشکستگی واحد‌های ذیل این اتحادیه ادامه می‌دهد: ورشکستگی را رسمی اعلام نمی‌کنند، چون به برند و اعتبارشان آسیب می‌رسد و از آنجایی که قصد فروش یا تغییر کاربری دارند، در هدف خود دچار مشکل می‌شوند.
برای ما محرز است که وقتی مدیر یک واحد برای تمدید پروانه بهره‌برداری خود اقدام نمی‌کند، یعنی دارد به سمت اهداف یادشده حرکت می‌کند. به گفته وی از حدود ۳۰۰ هتل آپارتمان موجود، اعتبار پروانه بهره‌برداری ۳۰ درصد تمام شده است و مراجعه‌ای برای تمدید پروانه هم در کار نیست.
او با اشاره به باور‌های سنتی رایج در تشرف به حرم مطهر ادامه می‌دهد: برای بسیاری از زائران، حضور در رواق‌ها و دیدن ضریح مطلوب است و با وضعیت کنونی بازگشایی حرم، تعطیلات پیش رو هم نمی‌تواند باعث شود که اتفاق خاصی برای گردشگری مشهد بیفتد. شاید تمدید طولانی‌مدت محدودیت‌ها برخی مردم را به این نتیجه برساند که شرایط همین است، منتظر ماندن فایده‌ای ندارد و به سفر مجاب شوند.
بخشودگی‌های یک‌ساله
«بحران در بخش گردشگری تا پایان سال ادامه خواهد داشت.» این پیش‌بینی رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی است. علی‌اکبر علیزاده قناد معتقد است در بهترین شرایط ممکن، میزان درآمدزایی این بخش به نصف پارسال خواهد رسید و نه بیشتر. او ۲ دلیل ساده برای پیش‌بینی خود بیان می‌کند؛ یکی دغدغه سلامتی و دیگری کاهش درآمد خانواده‌ها.
به زعم این کارشناس گردشگری، برای رونق گردشگری باید بلند‌مدت اندیشید و لازم است از تصمیمات عجولانه‌ای که منجر به شیوع مجدد بیماری می‌شود خودداری کرد. او معتقد است اتفاقاتی از جنس تعطیلات پیش رو نمی‌تواند اقتصاد بخش گردشگری را بیش از ۵۰ درصدی که اشاره شد، حرکت دهد.
علیزاده قناد با انتقاد از وضعیت حمایت از آسیب‌دیدگان بخش گردشگری می‌گوید: من به عنوان نمونه‌ای از فعالان این صنعت، ۱۵ سال است که بیمه می‌پردازم. برای ۶۰۰ نیروی مجموعه‌ام، تا الان حق بیمه بیکاری پرداخت نشده است. افراد متخصصی که حرفه دیگری ندارند، چه چاره‌ای برایشان می‌ماند جز مسافرکشی؟ تازه بعد از ۲ ماه اعلام کرده‌اند قرار است ۵۰۰ هزار تومان حق بیمه بیکاری اسفند پرداخت شود.
او با تأکید بر اینکه هیچ تسهیلات کم‌بهره‌ای برای تأسیسات گردشگری، پرداخت نشده است، اصل آن را این‌طور زیر سؤال می‌برد: وقتی مجموعه‌ای در تعطیلی کامل به سر می‌برد، گرفتن تسهیلات کم‌بهره، به معنی فرو رفتن در منجلاب بدهکاری است.
پیشنهاد ما در کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی این است که اگر بنای حمایت وجود دارد، باید از جنس تسهیلات بی‌بهره و بخشودگی یک‌ساله مالیات، بیمه و تمام عوارض مترتب بر بخش گردشگری باشد تا این صنعت آرام‌آرام جان بگیرد و گرنه ۲ ماه عقب انداختن پرداخت حق بیمه چه فایده‌ای دارد؟ پیشنهادمان را به اتاق ایران و استاندار ارائه داده‌ایم و هنوز در عمل واکنشی ندیده‌ایم.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌رضوی کمابیش با این دیدگاه، یعنی تردید در مفید بودن تسهیلات کم‌بهره برای بخش گردشگری موافق است. بیدخوری دراین‌باره می‌گوید: دادن تسهیلات ۱۲ درصد به این بخش و اینکه آیا می‌تواند کمکی به صنعت گردشگری بکند، درحالی‌که در رکود قرار دارد و نمی‌تواند در آمدی ایجاد کند، جای تأمل دارد.
انتظار چندانی نداشته باشید
این مقام مسئول با اذعان به تأخیر در حمایت‌های ریالی از فعالان بخش خصوصی بخش گردشگری، در پاسخ به این سؤال که این اداره کل برای حمایت از آسیب‌دیدگان کرونا چه کرده است، به آموزش‌های مجازی برای پیشگیری از شیوع کرونا و معرفی جاذبه‌های استان در داخل و خارج اشاره می‌کند و می‌گوید: با پیگیری استان‌ها و وزاتخانه میراث فرهنگی، توانستیم برخی تأسیسات گردشگری را در فهرست آسیب‌دیدگان کرونا بگنجانیم.
فهرست بیکار شده‌های بیمه‌شده در این تأسیسات را هم به تهران اعلام کردیم. به نظر می‌رسد حقوق اسفند در این هفته پرداخت شود. با وجود پیگیری‌های ما، این فرایند سرعت نگرفته است و البته این شرایط به خراسان‌رضوی هم اختصاص ندارد.
او با اشاره به خسارت ۱۰۶۸ میلیاردی کرونا به بخش گردشگری استان که مربوط به اسفند ۹۸ تا پایان اردیبهشت ۹۹ است، این مبلغ را نیازمند به‌روزرسانی می‌داند و پیش‌بینی‌اش از افزایش ضریب اشغال مکان‌های اقامتی را این‌طور شرح می‌دهد: ما در میانه امتحانات مدارس هستیم. پارسال هم در این ایام خیلی مسافر نداشتیم.
در تعطیلات پیش رو، ضریب اشغالمان حتما بهتر از عید فطر خواهد بود، اما نباید انتظار داشته باشیم اتفاق زیادی رخ دهد. استان اصفهان و هتل‌های بازنشده خراسان‌رضوی، همگی برای پذیرایی مسافران در تعطیلات تابستان برنامه‌ریزی کرده‌اند. به بیان دیگر اگر قرار به موج سفر باشد، در تعطیلات تابستان و البته با تأکید بر رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی خواهد بود.
بیدخوری با اشاره به ضریب اشغال ۷۰ درصدی مراکز اقامتی گیلان در تعطیلات عید فطر می‌گوید: هر چند که سفر‌های زیارتی، بدون نیاز به تبلیغات چندان، طرف‌داران خودش را دارد، اما استنباط شخصی من این است که استقبال از فضا‌های طبیعی و باز که مردم را از جمعیت دور می‌کند، در ایام کرونا متقاضی بیشتری دارد.