لیلا جانقربان/ شهرآرانیوز- خراسان رضوی از استان‌های ثروتمندی است که در تولید زیره، زعفران و زرشک سرآمد است و این ۳ محصول نه‌تنها به‌عنوان سوغاتی‌های این استان شناخته می‌شوند، بلکه حجم عظیمی از صادرات بین‌المللی را نیز به خود اختصاص داده‌اند. این حجم از صادرات که به آن عنوان خام‌فروشی نیز اطلاق می‌شود، یکی از معضلاتی است که بسیاری از مسئولان و صاحب‌نظران این عرصه را به این فکر واداشته است که از خام‌فروشی که به تعبیری رایگان‌فروشی نیز اطلاق می‌شود به سمت فراوری محصولات حرکت کنند.
طلای سبز خراسان رضوی
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت زیره و زعفران ایرانیان که به‌عنوان یکی از صادرکنندگان بزرگ زیره سبز در کشور شناخته می‌شود، دراین‌باره به خبرنگار شهرآرانیوز گفت: زیره سبز، طلای سبز خراسان رضوی است که متأسفانه با کمترین بها به کشورهای دیگر همچون آلمان، ژاپن و کره صادر می‌شود، درحالی که پس از فراوری دوباره با قیمت بسیار بالایی وارد کشور می‌شود.
محمدجواد رضایی با اشاره به اینکه خام‌فروشی از راحت‌ترین راه‌هاست، افزود: خام‌فروشی که به تعبیری رایگان‌فروشی است، باعث از بین رفتن منابع ما خواهد شد و بیشترین بهره را برای کشورهایی خواهد داشت که فراوری این محصول را انجام می‌دهند، زیرا بدون هدر رفتن زمین و توان کارگری محصول را با کمترین قیمت تهیه می‌کنند و سپس با بالاترین قیمت پس از استحصال در بازارهای جهانی می‌فروشند.
وی با اشاره به اینکه روزانه ۴۵ تن زیره در این کارخانه بوجاری می‌شود، اظهار کرد: باتوجه‌به اینکه حجم وسیعی از زیره درجه یک ما صادر می‌شد، تصمیم گرفتیم با راه‌اندازی پالایشگاه زیره و زعفران در خراسان رضوی، خام‌فروشی را تعطیل کنیم و پس از این فراورده‌های زیره و زعفران مانند عصاره و اسانس آن را صادر کنیم.
رضایی گفت: تمام دستگاه‌های این پالایشگاه وارداتی است و مهندسان داخلی آن‌ها را نصب و راه‌اندازی کرده‌اند که بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری به خود اختصاص داده است و بیش از ۱۰۰ نفر اشتغال‌زایی به همراه خواهد داشت.
منابع پول‌ساز
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش‌های علوم و صنایع غذایی استان نیز در این زمینه گفت: ایران اکنون دارای جایگاه سوم جهان در تولید زیره است که این جایگاه درحال ارتقاست و باتوجه‌به بارندگی‌های گذشته، در حال رسیدن به سکوی دوم است، اما این کمترین بهره و منفعت را برای کشور به ارمغان آورده است.
دکتر ابوالفضل پهلوان‌لو اظهار کرد: متأسفانه با روند خام‌فروشی زیره که نوعی رایگان‌فروشی است، ارزآوری چندانی برای کشور حاصل نمی‌شود، درحالی که اگر همین محصول فراوری شود و محصولات آن استحصال شود، صددرصد می‌تواند ارزش‌افزوده داشته باشد.
وی افزود: زیره یک ترکیب غذایی بسیار مفید است که بیش از ۱۰ نوع مشتقات دارویی از آن می‌توان به دست آورد که تاکنون به‌دلیل فراهم نشدن زیرساخت‌ها، این محصول در رتبه یک که همان زیره درجه یک شناخته می‌شود، بعد از بوجاری در بسته‌های ۲۵ کیلویی صادرات می‌شود.
پهلوان‌لو گفت: معضل خام‌فروشی کشور ما فقط در حوزه زیره نیست و بسیاری از محصولات زراعی با قیمت ارزان صادر و با ارز گران، مشتقات همان محصول دوباره وارد کشور می‌شود.
وی افزود: پالایشگاه زیره و زعفران راه‌اندازی شده، در نوع خود در خاورمیانه منحصربه‌فرد است و برای اولین‌بار در کشور مانع خام‌فروشی محصولات زراعی خواهد شد.
اشتغال، کشاورزی و رونق تولید
راه‌اندازی پالایشگاه زیره و زعفران نه‌تنها ارزآوری فراوانی برای کشور ما خواهد داشت، بلکه در سال جهش تولید می‌تواند پرچم کشور را به‌عنوان صادرکننده بالا ببرد و همچنین انگیزه‌ای برای کشاورزانی باشد که تابه‌حال طعم شیرین مالی خوبی را از حاصل دست‌رنج خود نچشیده‌اند. علاوه بر این شرکت کشت و صنعت زیره و زعفران ایرانیان با راه‌اندازی و توسعه این صنعت و با همکاری مسئولان، زمینه ایجاد اشتغال‌های دائمی را ایجاد می‌کند.