سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ آمار‌ها نشان می‌دهد، همواره افغانستان یکی از مهم‌ترین مقاصد تجاری خراسان رضوی است. همچنین ۴۱درصد صادرات ایران به افغانستان از طریق خراسان رضوی انجام می‌شود. براساس اعلام گمرک، در نیمه نخست امسال بیش از ۳۶۰میلیون دلار کالا از خراسان رضوی به کشور افغانستان صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۳۲درصد افزایش داشته است.
در راستای توسعه روابط تجاری بین خراسان رضوی و کشور افغانستان، نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران و افغانستان و کشور‌های آسیای میانه از یکم تا چهارم آبان‌ماه امسال در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد با حضور بیش از سیصد بازدیدکننده خارجی از کشور‌های همسایه و آسیای میانه برگزار شد. حضور تجار افغانستانی فرصتی را فراهم کرد تا در گفتگو با آنها راهکار‌های توسعه تجارت بین ایران و افغانستان را جویا شویم.
فیض احمد فقیری، رئیس شرکت اطلس معراج، حدود ۲۲سال است که در حوزه واردات لوازم برقی مانند کابل، سیم، مس، آهن‌آلات و… به افغانستان فعالیت دارد. او درباره توسعه روابط اقتصادی با ایران می‌گوید: خوشبختانه در حال حاضر وضعیت واردات کالا به افغانستان بسیار خوب است. به دلیل کیفیت مناسب کالا‌های ایرانی، حجم زیادی از تولیدات ایران را برای واردات به کشورمان خریداری می‌کنیم. از طرف دیگر همسایگی ایران با افغانستان سبب شده تا در مدت کوتاه‌تری نسبت به سایر کشور‌ها بتوانیم کالا‌های مورد نیاز خودمان را تأمین کنیم. البته تولیدکنندگان ایرانی نیز به‌دلیل ارتباطاتی که با تولیدکنندگان و تجار افغانستان دارند، آگاهی مناسبی از میزان تقاضای بازار ما دارند و همین مسئله سبب تسهیل تجارت بین دو کشور شده است.
فقیری درباره مشکلات برسر راه ارتباط تجاری بین ایران و افغانستان بیان می‌کند: مشکل مهم ما در بحث تجارت مسائل گمرکی است، چرا که پس از خرید کالا از ایران، بار‌های ما مدت زمان طولانی در گمرک‌ها می‌ماند و دست‌کم ۱۵روز بعد به دست ما می‌رسد. از این رو برای توسعه روابط تجاری بین ایران و افغانستان باید کاری کرد که میزان معطلی بار‌ها در مرز دو کشور کاهش یابد. برای توسعه تجارت باید هزینه‌های انتقال کالا بین دو کشور کاهش یابد و به کمترین حد ممکن برسد. تحقق این مسئله به توسعه تجارت دوطرفه کمک می‌کند.
فقیری یکی دیگر از مشکلات توسعه روابط دو کشور را مسائل بانکداری بیان می‌کند و می‌گوید: تجار افغانستانی که در ایران هستند، تا سقف مشخصی می‌توانند از کارت‌های بانکی خود استفاده کنند و همین مسئله سبب می‌شود تا مجبور شوند که عملیات پرداخت را چندباره انجام دهند. همین مسئله بر فرایند خرید کالا از سوی آنها تأثیر می‌گذارد. به منظور توسعه روابط تجاری باید سازوکاری در این زمینه در نظر گرفته شود که بتوان مراودات مالی دو طرف را تسهیل کرد. وی بیان می‌کند: خراسان رضوی این فرصت را دارد که از طریق راه‌آهن افغانستان به چین متصل شود و این یکی از فرصت‌های خوبی است که باید مورد توجه دو طرف قرار بگیرد.
عبدل غنی محمدی ۱۵سال است در حوزه واردات کالا‌های صنعتی به افغانستان فعالیت می‌کند. او درباره کالا‌هایی که افغانستان به آن نیاز دارد و می‌تواند سبب توسعه تجارت بین دو کشور شود، می‌گوید: سال‌ها افغانستان درگیر جنگ بوده و همین مسئله سبب شده تا در حوزه صنعت نتواند چندان رشد کند. اکنون افغانستان در حال برنامه‌ریزی برای رشد تولیدات صنعتی است. همچنین از آنجا که بسیاری از معادن مانند لیتیوم، مس، آهن و…در این کشور وجود دارد، در تلاش هستیم که با جذب سرمایه‌گذار از این معادن بهره‌برداری کنیم.
وی ادامه می‌دهد: این موارد نشان می‌دهد که اولویت افغانستان در حوزه واردات به سوی واردات کالا‌های صنعتی به منظور استفاده از آنها در پروژه‌های توسعه‌ای در حال تغییر است. همین مسئله می‌تواند زمینه‌ساز توسعه روابط بین دو کشور ایران وافغانستان شود. به عنوان مثال توسعه روابط تجاری در حوزه خدمات فنی و مهندسی از جمله مواردی است که می‌تواند زمینه همکاری بین دو کشور را فراهم کند.
محمدی سرمایه‌گذاری مشترک را یکی از بهترین راهکار‌ها برای توسعه روابط تجاری دو کشور برمی‌شمارد و می‌گوید: در افغانستان برای سرمایه‌گذاری و ایجاد خطوط تولید مشترک و صادرات به کشور‌های منطقه، فرصت‌هایی وجود دارد که بسیار ارزشمند است. به عنوان مثال در حوزه معدن ظرفیت همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و افغانستان وجود دارد.
وی درباره مشکلات روابط تجاری بین دو کشور می‌گوید: یکی از مشکلات مهمی که در ایران داریم، مسائل بانکی است. به دلیل اتباع بودن، ما توانایی جابه‌جایی پول بیش از مبلغ مشخص را نداریم و برای تسویه خریدهایمان مجبور هستیم روز‌های بیشتری در ایران بمانیم. همچنین از کارت‌های بانکی به اندازه یک‌سال ویزای خود می‌توانیم استفاده کنیم و پس از آن با تمدید ویزا باید دوباره درگیر کار‌های بانکی شویم. امیدواریم که مسئولان ایرانی در این حوزه راهکاری در نظر بگیرند که مشکل مراودات مالی بین تجار افغانستان و تولیدکنندگان ایران برطرف شود.
سعید زین‌ا... عثمانی، رئیس اتاق زراعت و مالداری ولایت بلخ، می‌گوید: خوشبختانه مشکل تحریم تأثیری بر روابط تجاری بین ایران و افغانستان ندارد و همین مسئله می‌تواند امکان توسعه روابط تجاری بین دو کشور را فراهم کند. اگر تاجر‌های ایرانی از فرصت‌هایی که در افغانستان وجود دارد، همچنین تاجر‌های افغانستانی از توانایی و ظرفیت‌های ایران استفاده کنند، مراودات دو کشور افزایش خواهد یافت.
این تاجر افغانستانی بیشترین صادرات ایران به افغانستان را در حوزه مواد خوراکی می‌داند و می‌گوید: نزدیکی فرهنگی بین دو کشور سبب شده تا ذائقه‌های دو طرف نزدیکی بیشتری با یکدیگر داشته باشد و همین مسئله سبب اقبال بیشتر به مواد غذایی ایرانی در افغانستان شده است. در کنار این مسئله هم‌جواری هم باعث شده تا مواد غذایی ایران با قیمت مناسبی در افغانستان عرضه شوند.
وی با بیان اینکه افغانستان در حال حرکت از اقتصاد سنتی به صنعتی است، می‌گوید: به عنوان مثال در حوزه کشاورزی افغانستان نیازمند تکنولوژی و همچنین ادواتی مانند تراکتور است. با توجه به ظرفیت‌هایی که ایران در این حوزه دارد می‌تواند تأمین‌کننده این کالا‌ها برای افغانستان
باشد.
فروزان طاهری، متولد شهر هرات است و از یک‌سالگی با خانواده‌اش ساکن ایران شده است. او می‌گوید: در تمام طول عمر و تحصیلم در ایران بودم و دارای مدرک دکترای برنامه‌ریزی شهرسازی از دانشگاه فردوسی مشهد هستم.
طاهری که اکنون در اتاق فکر اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان در بخش طرح برنامه‌ریزی همکاری دارد، درباره توسعه روابط اقتصادی دو کشور، می‌گوید: برگزاری نمایشگاه‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند بستر‌های افزایش همکاری بین دو کشور ایران و افغانستان را فراهم کند. ایران و افغانستان می‌توانند با توجه به تاریخچه غنی و نزدیکی فرهنگی که دارند، روابط تجاری بین خودشان را افزایش دهند.